Deze site met de Bijbel, Catechismus en tal van andere kerkelijke documenten is volledig een leken-initiatief met goedkeuring van de Kerk, maar zonder enige financiële ondersteuning van die kant. En toch brengen we gratis wat de Kerk zegt over de heilsboodschap van Jezus Christus, de Zoon van God.
De kerkelijke documenten, vaak uit het Vaticaan, worden veelal vertaald en geplaatst op de site. Thema’s – verwijzingen naar samenhangende teksten – en Berichten worden geredigeerd. En de onderliggende techniek wordt geprogrammeerd. Allemaal vrijwilligerswerk dus!
Maar de servers, techniek etc., nodig om dit alles bij u te brengen, kost ca. €6.500 per jaar!
Helpt u mee de kosten van de website te dekken waardoor de site dit verdere jaar voor u beschikbaar zal zijn?
Een fiscaal aftrekbare (periodieke) gift is een mooie mogelijkheid.
Samenvatting van Amoris Laetitia, zoals door het Vaticaan vrijgegeven, in het Nederlands
Inhoudsopgave
- Samenvatting van Amoris Laetitia, zoals door het Vaticaan vrijgegeven, in het Nederlands
(Katholiek Nieuwsblad) - In Rome is de apostolische exhortatie Amoris Laetitia [6271], ‘De vreugde van de liefde’, gepresenteerd.
Dit gebeurde tijdens een persconferentie die werd geleid door de Weense kardinaal Christoph Schönborn en de secretaris-generaal van de bisschoppensynode, kardinaal Lorenzo Baldisseri.
In het document reflecteert paus Franciscus op de uitkomsten van de gezinssynodes van 2014 en 2015. De exhortatie omvat negen hoofdstukken. Hieronder een overzicht, gebaseerd op de samenvatting die het Vaticaan meezond aan de bisschoppen wereldwijd:
Hoofdstuk 1: In het Licht van het Woord
Hierin reflecteert de paus over het gezin aan de hand van psalm 128. De Bijbel, schrijft hij, “is bevolkt met gezinnen, met generaties, ze is vol van verhalen van liefde als ook van familiecrises” (AL 8).
Het gezin kan van daaruit gezien worden als een “opgave” (AL 16), die echter wel vanaf het begin met de zonde geconfronteerd is, toen de liefdesband er een werd van dominantie.
“In dit korte overzicht”, schrijft Franciscus, “kunnen wij vaststellen dat het Woord van God zich niet als een conclusie uit abstracte theses toont, maar als een reisgezel ook voor de gezinnen, die zich in een crisis of te midden van enig lijden bevinden. Het toont hun het doel van de weg” (AL 22).
Hoofdstuk 2: De werkelijkheid en de uitdagingen van het gezin
Hierin beschrijft de paus de talrijke uitdagingen waarmee het gezin wordt geconfronteerd, zoals migratie, genderideologie, cultuur van het voorlopige, een tegen kinderen en geboorte gerichte mentaliteit, biotechnologische ontwikkelingen op het vlak van vruchtbaarheid, gebrek aan woningen en arbeidsplaatsen, pornografie, kindermisbruik, aandacht voor mensen met een handicap, respect voor ouderen, juridische afbraak van het gezin en geweld tegen vrouwen.
Een centraal begrip in de exhortatie is volgens de Vaticaanse samenvatting ‘concreetheid’.
Realisme helpt om “een al te abstract theologisch ideaal van het huwelijk (...), dat bijna kunstmatig geconstrueerd en ver van de concrete situatie en de daadwerkelijke mogelijkheden van de echte gezinnen verwijderd is”, te vermijden (AL 36).
Gezinnen worden niet behouden door enkel “doctrinaire, bio-ethische en morele vragen” te benadrukken “en zonder ertoe aan te sporen zich voor de genade te openen” (AL 37).
De paus nodigt uit tot reflectie op de vraag of het gezin en het huwelijk wel juist zijn weergegeven en spreekt over de gewetens van de gelovigen: “We zijn geroepen de gewetens te vormen, niet echter daartoe, er aanspraak op te maken ze te vervangen” (AL 37)
Hoofdstuk 3: Naar Jezus kijken – de roeping van het gezin
Hierin gaat de paus in op enkele elementen uit de kerkelijke leer over huwelijk en gezin. Volgens de samenvatting gaat het vooral over de onontbindbaarheid en sacramentaliteit van het huwelijk, het doorgeven van het leven en de opvoeding van de kinderen. Daarbij haalt paus Franciscus Gaudium et Spes (Vaticanum II), Humanae Vitae (Z. Paulus VI) en Familiaris Consortio (H. Johannes Paulus II) aan.
Ook spreekt hij over de “onvolkomen situaties” en de “gewonde gezinnen”. Over die laatste zegt hij dat “er altijd een algemeen principe in herinnering geroepen moet worden: ‘De herders mogen ter harte nemen dat zij omwille van de liefde tot de waarheid verplicht zijn de verschillende situaties goed te onderscheiden’ (Familiaris Consortio 84). De graad van verantwoordelijkheid is niet in alle gevallen gelijk, en er kunnen factoren zijn die de besluitvaardigheid begrenzen. Daarom zijn, terwijl de leer helder tot uitdrukking wordt gebracht, oordelen te vermijden die geen rekening houden met de complexiteit van de verschillende situaties” (AL 79).
Hoofdstuk 4: De liefde in het huwelijk
Hierin reflecteert paus Franciscus op St.-Paulus’ lofzang op de liefde (1 Kor. 13,4 - 7). Ook hier wordt, stelt het Vaticaan in de samenvatting, idealisme tegengegaan: “Men moet twee begrensde mensen niet de geweldige last opleggen op een volkomen manier de vereniging na te bootsen die tussen Christus en zijn Kerk bestaat, want het huwelijk als teken houdt een ‘dynamisch proces van trede tot trede beantwoordend aan de voortschrijdende inname van Gods gaven’ in” (AL 122).
Tegelijkertijd wijst de paus er duidelijk op dat “in het wezen van de huwelijksliefde zelf de opening naar het absolute voorhanden is”. (AL 123)
Ook gaat Franciscus in op de langere levens die mensen tegenwoordig hebben, die het nodig maken de “vertrouwde relatie en het wederzijds toebehoren” meer dan “vier, vijf of zes decennia” te bewaren, en de “noodzaak, elkaar steeds weer opnieuw te kiezen” (AL 163).
“We kunnen elkaar niet beloven doorheen het hele leven dezelfde gevoelens te hebben. In plaats daarvan kunnen we echter zeer wel een vast gezamenlijk voornemen delen, ons verplichten van elkaar te houden en verenigd te leven tot de dood ons scheidt, en steeds in rijke vertrouwdheid leven” (AL 163).
Hoofdstuk 5: De liefde, die vruchtbaar wordt
Hierin reflecteert de paus op de vruchtbaarheid en leven gevende dimensie van het leven. Het behandelt de aanname van nieuw leven, de verwachtingen tijdens de zwangerschap en de vader- en moederliefde. Ook schrijft paus Franciscus over adoptie, de bijdrage van gezinnen aan een “cultuur van ontmoeting” en het bredere gezin, dat onder meer ook ooms, tantes en grootouders omvat.
In paragraaf 186 beschrijft de paus hoe het huwelijkssacrament ten diepste ook een sociaal karakter heeft. De band tussen broers en zussen is een “leertijd” om te groeien in de relaties die mensen hebben tot anderen.
Hoofdstuk 6: Enige pastorale perspectieven
Paus Franciscus beschrijft hierin volgens de Vaticaanse samenvatting enkele wegen die kunnen helpen stabiele en vruchtbare gezinnen te vormen.
Gezinnen, schrijft hij, zijn niet alleen objecten maar ook subjecten van verkondiging. Hij ziet “dat het gewijde ambtsdragers gewoonlijk aan een passende opleiding ontbreekt om met de veelzijdige actuele problemen van het gezin om te gaan” (AL 202).
Hij pleit voor een betere psycho-affectieve opleiding van priesterkandidaten en voor het betrekken van gezinnen bij de priesteropleiding. Ook kan “de lange oosterse traditie van de gehuwde priesters nuttig zijn” (AL 202).
De paus behandelt de huwelijksvoorbereiding en begeleiding van pas gehuwde stellen (waaronder het thema van verantwoord ouderschap). Ook schrijft hij over moeilijke situaties en crises, en merkt op dat iedere crisis “een leertijd betekent, die het mogelijk maakt de intensiteit van het met elkaar gedeelde leven te verdiepen of minstens een nieuwe zin in de huwelijkservaring te vinden” (AL 232).
De paus gaat ook in op de begeleiding van mensen die verlaten zijn, die los van elkaar leven of die gescheiden zijn. Hij benadrukt het lijden van kinderen in conflictsituaties binnen een huwelijk.
“De scheiding is een kwaad, en het is zeer verontrustend dat het aantal scheidingen toeneemt. Daar bestaat onze belangrijkste pastorale opdracht met betrekking tot de gezinnen er zonder twijfel in de liefde te sterken en bij te dragen aan de genezing van de wonden, zodat wij het doordringen van dit drama van onze tijd kunnen voorkomen” (AL 246).
Ook gaat de paus in op gemengde huwelijken, gezinnen met homoseksuele leden en hoe om te gaan met het verlies van een geliefde.
Hoofdstuk 7: De opvoeding van kinderen versterken
De paus gaat hier in op de ethische opvoeding, straffen, geduldig realisme, de seksuele opvoeding, het doorgeven van het geloof en het gezinsleven in relatie tot de opvoeding. De paus geeft ook praktische aanwijzingen en pleit voor kleine stappen “die begrepen, geaccepteerd en gewaardeerd kunnen worden” (AL 271).
De paus raadt ouders aan niet overdreven bezorgd te zijn. Een vader die zijn te veel wil controleren zal hem “niet opvoeden, hij zal hem niet sterken en hem er niet op voorbereiden uitdagingen het hoofd te bieden”. Veeleer moet een vader “met veel liefde” het “proces van de rijping van zijn vrijheid, van de bekwaamheid, van het totale groeiproces en de zorg van de echte zelfstandigheid” aanwakkeren.
De paus onderstreept de noodzaak van de seksuele opvoeding en vraagt zich af “of onze opvoedingsinstellingen deze uitdaging aangenomen hebben” (AL 280). Hij waarschuwt voor het begrip “veilige seks”, dat “een negatieve houding ten opzichte van het natuurlijke voortplantingsdoel van de geslachtelijkheid” overbrengt, “alsof een eventueel kind een vijand is, waartegen men zich moet beschermen. Zo wordt de narcistische agressie bevorderd in plaats van een acceptatie” (AL 283).
Hoofdstuk 8: De broosheid begeleiden, onderscheiden en insluiten
De paus spreekt hierin over het “begeleiden, onderscheiden en insluiten” van zogeheten “irreguliere” situaties, die niet volledig met het gebod van de Heer overeenkomen. Hij benadrukt het belang van gradualiteit in het pastoraat, van onderscheiding, en formuleert een “logica van de pastorale barmhartigheid”.
Een sleutel voor dit hoofdstuk is volgens de Vaticaanse samenvatting de uitspraak “dat de opdracht van de Kerk vaak op die van een veldlazaret lijkt” (AL 291). Franciscus bekrachtigt wat een christelijk huwelijk is en schrijft: “Andere vormen van vereniging weerspreken dit ideaal geheel, maar sommige verwerkelijken het ten minste deels en analoog. De synodevaders hebben benadrukt dat de Kerk niet nalaat de constituerende elementen in die situaties te waarderen, die nog niet of niet meer in overeenstemming met haar leer over het huwelijk zijn” (AL 292).
Over de “onderscheiding” in “irreguliere” situaties schrijft Franciscus dat oordelen vermeden moeten worden “die geen rekening houden met de verschillende situaties” en dat het erom gaat “allen in te sluiten; men moet ieder individu helpen zijn eigen weg te vinden, deel te hebben aan de kerkelijke gemeenschap, opdat hij zich als een ontvanger van een ‘onverdiende, onvoorwaardelijke en vrij van tegensprestaties zijnde’ barmhartigheid ervaart” (AL 297)
“De gescheidenen in een nieuwe verbintenis, bijvoorbeeld, kunnen zich in zeer verschillende situaties bevinden die niet gecatalogiseerd of in al te starre uitspraken ingesloten mogen worden, zonder ruimte te geven aan een gepaste persoonlijke en pastorale onderscheiding” (AL 298).
Hertrouwd gescheiden katholieken moeten, citeert de paus het slotdocument van de synode van 2015, “op de verschillende mogelijke manieren sterker in de gemeenschap worden geïntegreerd, waarbij het te vermijden is enige aanstoot te geven. (…) Hun deelname kan in verschillende kerkelijke diensten tot uitdrukkingen komen. (…) Ze moeten zich niet alleen niet geëxcommuniceerd voelen, maar kunnen als levende leden van de Kerk leven en rijpen. (…) Deze integratie is ook nodig voor de zorg en de christelijke opvoeding van hun kinderen, die als het belangrijkste te beschouwen zijn” (AL 299).
Met het oog op de “talloze onderscheidingen van de concrete situaties”, schrijft de paus, “kan men begrijpen dat men van de synode of van dit schrijven geen nieuwe, in alle gevallen te gebruiken algemene wettelijke regeling van canonische aard mocht verwachten. Het is slechts mogelijk een nieuwe bemoediging uit te drukken tot een verantwoordelijke persoonlijke en pastorale onderscheiding van de (…) specifieke gevallen. En aangezien ‘de graad van verantwoordelijkheid (…) niet in alle gevallen gelijk (is)’, moet deze onderscheiding erkennen dat de consequenties of uitwerkingen van een norm niet noodzakelijk altijd dezelfde moeten zijn” (AL 300).
De paus haalt Thomas van Aquino aan, die zich met de verhouding tussen norm en onderscheiding bezig hield. Franciscus schrijft: “Het is waar dat de algemene normen een goed beschrijven dat men nooit buiten beschouwing laten of verwaarlozen mag, maar in hun formuleringen kunnen zij onmogelijk alle bijzondere situaties omvatten. Tegelijk moet gezegd worden, dat precies om deze reden dat, wat deel van een praktische onderscheiding in het licht van een bijzondere situatie is, niet tot de rang van een norm verheven kan worden” (AL 304).
“Buitengewone situaties begrijpen betekent nooit, het licht van het volkomener ideaal verduisteren en ook niet, minder aan te bevelen dan dat, wat Jezus de mensen aanbiedt. Belangrijker dan een zielzorg van de mislukten is vandaag de pastorale inzet om huwelijken te vestigen en zo de breuken te voorkomen” (AL 307).
Over de “logica van de barmhartige pastoraal” merkt hij op: “Soms valt het ons zwaar de onvoorwaardelijke liefde in de zielzorg ruimte te geven. We stellen zoveel eisen aan de barmhartigheid, dat we haar als het ware uithollen en haar haar concrete zin en haar reële betekenis afnemen, en dat is de slechtste manier om het Evangelie vloeibaar te maken” (AL 311).
Paus Franciscus nodigt de katholieken “die in complexe situaties leven” uit om “vol vertrouwen richting een gesprek met hun herders of met andere leken te gaan, die hun leven aan de Heer gegeven hebben. Niet altijd zullen ze bij hen de bevestiging van hun eigen voorstellingen en wensen vinden, maar zeker zullen ze een licht ontvangen ontvangen dat het hun mogelijk maakt hun situatie beter te begrijpen, en ze zullen een weg van persoonlijke rijping ontdekken” (AL 312).
De herders nodigt Franciscus uit om “liefdevol en gelaten te luisteren, met de oprechte wens midden in het drama van de mensen binnen te treden en hun gezichtspunt te begrijpen, om hen te helpen, beter te leven en hun eigen plaats in de Kerk te erkennen” (AL 312).
Hoofdstuk 9: Spiritualiteit in huwelijk en gezin
De spiritualiteit in huwelijk en gezin bestaat “uit duizenden reële en concrete gestes” (AL 315). Wie naar spiritualiteit verlangt, schrijft de paus, moet niet denken dat het gezinsleven hem daarvan weghoudt: het is veeleer “een weg die de Heer gebruikt om hem naar de top van de mystieke vereniging te voeren” (AL 316). Alles, “de momenten van vreugde, van ontspanning of van feest en ook de seksualiteit (worden) als een deelname aan de volheid van het leven in zijn opstanding beleefd” (AS 317).
Het gaat uiteindelijk om een “spiritualiteit van de zorg, van de troost en van het aanmoedigen. (...) Het hele leven van het gezin is een barmhartig ‘weiden en hoeden’. Behoedzaam”, zo schrijft de paus, drukt een ieder zich “in het leven van de ander” uit (AL 322). “Het is een diepe geestelijke ervaring iedere geliefde mens met Gods ogen te beschouwen en in Hem Christus te erkennen” (AL 323).
Franciscus benadrukt tot slot dat geen enkel gezin “een hemelse werkelijkheid” is. Het gezin verlangt “een voortschrijdende rijping van zijn vermogen lief te hebben. (...) Wij zijn allen opgeroepen het streven naar iets dat boven onszelf en onze grenzen uitgaat levend te houden en ieder gezin moet in deze voortdurende aansporing leven. Gaan we vooruit als gezinnen, blijven we onderweg! (...) Raken we niet vertwijfeld over onze begrensdheden, maar doen we evenzo weinig afstand van het streven naar de volheid van de liefde en de communio, die ons toegezegd is” (AL 325).
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site
