Inhoudsopgave

- Overweegt de paus een ingrijpende hervorming van het conclaaf?

(kerknet.be - bewerkt) - Volgens enkele Vaticanwatchers onderzoekt paus Franciscus momenteel een document dat de verkiezing van de volgende paus[d:357] grondig zou wijzigen. De meest ‘revolutionaire wijziging‘ heeft betrekking op oudere kardinalen van boven de tachtig, die voortaan ook zouden uitgesloten worden van de voorbereideinde fase (Noot van de redactie: de zogenaamde "algemene congregaties") van het conclaaf. Deze kardinalen waren overigens al langer niet stemgerechtigd tijdens conclaven, waarin na de abdicatie of het overlijden van de regerende paus een opvolger wordt verkozen. ‘Oudere’ kardinalen, brengen hun rijke ervaring in waarmee de stemgerechtigde kardinalen het conclaaf in kunnen.

De tweede ingrijpende hervorming zou leken en vrouwen betreffen, die voortaan vijfentwintig procent van de stemmen zouden krijgen. Deze zouden al gekozen zijn vóór de Apostolische Stoel vacant zou komen. Hoe dit geëffectueerd moet worden is vooralsnog onduidelijk: wie kiest deze, op welke grond, indien ze niet beschikbaar zijn op het moment van het conclaaf, hoe is de vertrouwelijkheid van de verkiezingen dan gewaarborgd, etc.?. Dat zou een drastische ommekeer betekenen, omdat noch leken, noch vrouwen in het verleden inspraak kregen bij een pausverkiezing. De kiesgerechtigde kardinalen, waarvan de meerderheid door paus Franciscus werd gecreëerd, zouden met hun 75% van de stemgerechtigden wel hun stempel blijven drukken op de opvolger van paus Franciscus.

Ook worden de 'algemene congregaties', waar dus het gehele College van Kardinalen bijeen zijn en waar dus ook de diverse standpunten door iedereen gehoord kunnen worden, niet meer toegestaan. Daarvoor in de plaats zouden bijeenkomsten in werkgroepjes met aan het hoofd een gespreksleider worden ingesteld. Daarmee zou een 'synodaal proces' worden gemaakt (althans in de zin dat nu door diversen gesproken wordt op het kenmerkende van een 'synodaal proces'). Hoe komen alle geluiden vanuit een werkgroep ter kennis van alle kiesgerechtigden?

Keuze van een paus.

De paus is enerzijds de bisschop van Rome. Vanuit die gedachte zijn het de priesters van dit Bisdom die hem kiezen. Kardinalen zijn per definitie priesters - zij het bijzondere priesters - van het bisdom en is het al eeuwen lang aan hen om de keuze te doen.

De paus is ook bisschop, opvolger van de Apostelen. Uit de kring van de Apostelen zijn het de apostelen die de 'eerste onder de gelijken' kiezen. Mede daarom heeft Paus Johannes XXIII expliciet gemaakt dat een kardinaal óók bisschop moet zijn. En binnen de Katholieke Kerk is deze apostolische successie van wezensbelang.

Overleg van de paus met kardinaal Ghirlanda

Het bericht is gebaseerd op indiscreties over ontmoetingen tussen paus Franciscus en de Italiaanse jezuïet en de kerkjurist Gianfranco Ghirlanda. Die laatste is emeritus hoogleraar aan de Pauselijke Gregoriaanse Universiteit en hij werd in juni 2023 - op zijn 80ste - kardinaal gecreëerd. Beiden wisselden van mening over een aanpassing van ‘Universi Dominici Gregis[479]’, de apostolische constitutie van paus Johannes Paulus II uit 1996 die betrekking heeft op het verkiezingsproces van de paus. Kardinaal Ghirlanda zou paus Franciscus proberen te overtuigen om deze verregaande aanpassing door te voeren. De ontmoetingen tussen beiden hadden sinds begin augustus en tot aan het begin van de synode frequent plaats. Paus Franciscus denkt weliswaar na over manieren om ook het conclaaf meer synodaal te maken. Maar niets wist erop dat hij al groen licht gaf voor de hervorming, die allicht ook bij sommigen in de Romeinse curie de nodige weerstand zou oproepen.

Update:

Ook op woensdag 8 november is kardinaal Ghirlanda opnieuw in audiëntie ontvangen door de paus. Het Vaticaan heeft niet meegedeeld wat er besproken is.