Het verhaal over het Lijden van de Heer

Beste broeders en zusters, goedendag!

In deze dagen vol zorgen om de pandemie die in heel de wereld veel lijden veroorzaakt, zijn er bij de vragen die wij ons stellen ook die betrekking hebben op God. Hoe reageert Hij op ons lijden? Waar is Hij als alles misloopt? Waarom lost Hij niet vlug de problemen op? Dat zijn vragen die wij ons over God stellen.

Het verhaal over het Lijden van de Heer, dat in deze Goede Week ons nabij is, kan ons tot hulp zijn. Want ook daar stapelen de vragen zich op. De mensen die aan Jezus een triomfantelijke intocht in Jeruzalem hadden bezorgd, stellen zich de vraag of Hij eindelijk het volk van zijn vijanden zal bevrijden. (Lc. 24, 21) [[b:Lc. 24, 21]] Ze keken uit naar een machtige Messias, die met het zwaard zou overwinnen. Maar, het is een zachte en nederig van hart die oproept tot bekering en barmhartigheid. En het is precies het volk dat Hem toegejuicht had roept: “Kruisig Hem! “ (Mt. 27, 23) [b:Mt. 27, 23]. Ontredderd en verward laten zijn volgelingen Hem in de steek. Zij dachten: als dit het lot van Jezus is, dan is Hij de Messias niet, want God is sterk, God is onoverwinnelijk.

Wanneer we het Lijdensverhaal verder lezen, komen we bij een verrassend feit. Wanneer Jezus sterft, belijdt de Romeinse honderdman – die niet gelovig was, hij was geen jood maar een heiden - die Jezus had zien lijden op het kruis en Hem had horen vergiffenis schenken aan allen, die aan den lijve zijn mateloze liefde had ervaren: “Waarlijk, deze mens was een Zoon van God.” (Mc. 15, 39) [b:Mc. 15, 39]. Hij zegt dus exact het tegendeel van de anderen. Hij zegt dat God daar is, dat het waarlijk God is.

Vandaag kunnen we ons de vraag stellen: wat is het ware gelaat van God? Meestal projecteren we in God wat we zelf zijn maar dan in het oneindige: ons succes, onze zin voor gerechtigheid en ook onze verontwaardiging. Het Evangelie leert ons echter dat God zo niet is. Hij is anders en op eigen krachten kunnen we Hem niet kennen. Daarom is Hij ons nabij gekomen, Hij wil ons ontmoeten en precies met Pasen heeft Hij zich volledig geopenbaard. Waar heeft Hij zich volledig geopenbaard? Op het kruis. Daar leren we de gelaatstrekken van God kennen. Broeders en zusters, laten we niet vergeten dat het kruis de leerstoel is van God. Het zal ons deugd doen in stilte naar de Gekruisigde te kijken. En zien wie onze Heer is: Hij die niemand met de vinger wijst, zelfs niet diegenen die Hem kruisigen. Hij opent zijn armen voor allen. Hij verplettert ons niet met zijn glorie, maar laat zich ontkleden voor ons. Hij bemint ons niet met woorden, maar geeft ons in stilte het leven. Hij dwingt ons niet, maar bevrijdt ons. Hij behandelt ons niet als vreemdelingen, maar neemt ons kwaad op zich, Hij neemt onze zonden op zich. Daarom, om ons te bevrijden van onze vooroordelen over God, laten we naar de Gekruisigde kijken. En laten we dan het Evangelie openen. Laten we, nu we allen thuis in afzondering, opgesloten zijn, deze twee zaken ter hand nemen: het kruisbeeld om te bekijken en het Evangelie om het te openen. Laat dat voor ons – om zo te zeggen – een grote huisliturgie zijn want we mogen niet naar de kerk. Kruis en Evangelie.

In het Evangelie lezen we dat Jezus, wanneer het volk Hem tot koning wil maken, bijvoorbeeld na de broodvermenigvuldiging, weg gaat. (Joh. 6, 15) [[b:Joh. 6, 15]] En wanneer de duivels, zijn goddelijke majesteit willen openbaren, legt Hij hen het zwijgen op. (Mc. 1, 24-25) [[b:Mc. 1, 24-25]] Waarom? Omdat Jezus niet misverstaan wil worden. Hij wil niet dat de ware God, die nederige liefde is, door het volk verward wordt met een valse god, een wereldse god die spektakel brengt en zich met macht opdringt. Hij is geen afgod. Hij is God die is mens geworden, zoals ieder van ons en zich als mens vertoont maar met de kracht van zijn goddelijkheid. Wanneer wordt daarentegen in het Evangelie de identiteit van Jezus plechtig verkondigd? Wanneer de honderdman zegt “Waarlijk, Hij was een Zoon van God.” Daar wordt dat gezegd, waar Hij zojuist, op het kruis, zijn leven heeft gegeven. Zo kan men zich niet meer vergissen: het is te zien dat God almachtig in liefde is, en op geen andere wijze. Dat is zijn natuur. Hij is zo. Hij is Liefde.

Iemand zou kunnen opwerpen: “Wat heb ik aan een zo zwakke God, die sterft? Mijn voorkeur gaat naar een sterke God, een machtige God”. Weet je, de macht van deze wereld gaat voorbij. De liefde echter blijft. Alleen de liefde behoedt het leven dat we hebben, zij aanvaardt onze broosheid en vormt ze om. Het is de liefde van God die met Pasen, door zijn vergiffenis, onze zonde heeft genezen. Hij heeft van de dood een doorgang naar het leven gemaakt. Hij heeft onze angst veranderd in vertrouwen, onze vrees in hoop. Pasen zegt: God kan alles ten goede keren. Met Hem mogen we erop vertrouwen dat alles goed zal komen. Dat is geen zinsbegoocheling omdat de dood en verrijzenis van Jezus geen zinsbegoocheling is. Het is een waarheid! Daarom wordt ons op Paasmorgen gezegd: “gij behoeft niet bevreesd te zijn”. (Mt. 28, 5) [[b:Mt. 28, 5]] Maar de beangstigende vragen over het kwaad verdwijnen niet meteen. Wel vinden zij in de Verrezene een stevig fundament dat ons in staat stelt geen schipbreuk te lijden.

Geliefde broeders en zusters, Jezus heeft de geschiedenis veranderd door ons nabij te komen. Hij heeft de geschiedenis, voor zover nog getekend door het kwaad, omgevormd tot heilsgeschiedenis. Door op het kruis zijn leven te geven heeft Jezus ook de dood overwonnen. Vanuit het geopende hart van de Gekruisigde bereikt Gods liefde ieder van ons. Wij kunnen onze geschiedenis veranderen door naar Hem te gaan en door de verlossing die Hij aanbiedt te aanvaarden. Broeders en zusters, laten we in het gebed ons hart helemaal openstelling voor Hem, gedurende deze week, tijdens deze dagen: met het kruisbeeld en het Evangelie. Vergeet het niet: Kruisbeeld en Evangelie. De huisliturgie zal daarin bestaan. Openen we in het gebed heel ons hart voor Hem, dat zijn blik op ons mag rusten, zo zullen we verstaan dat we niet alleen zijn, maar geliefd. Want de Heer verlaat ons niet en vergeet ons nooit. Met deze overwegingen wens ik jullie een Goede Week en een Zalig Pasen.