God reikt je de hand

Beste broeders en zusters, zalig Kerstmis.

De blik en het hart van christenen uit de hele wereld is gericht op Bethlehem. Daar waar in onze dagen verdriet en stilte heersen, weerklonk de verkondiging waar al eeuwen op werd gewacht: "Heden is u een Redder geboren, Christus de Heer." (Lc. 2, 11)[b:Lc. 2, 11] Die woorden van de engel in de hemel boven Bethlehem zijn ook tot ons gericht. Het vervult ons van vertrouwen en hoop om te weten dat de Heer voor ons geboren is, dat het eeuwige woord van de Vader, de oneindige God, onder ons een thuis gevonden heeft. Hij is vlees geworden, "is gekomen om te midden van ons te leven." (Joh. 1, 14)[b:Joh. 1, 14] Dat is de blijde boodschap die de loop van de geschiedenis heeft veranderd.

De boodschap van Bethlehem is de aankondiging van "een grote vreugde"(Lc. 2, 10)[b:Lc. 2, 10] Welke vreugde? Niet de vluchtige blijdschap van deze wereld. Niet de vrolijkheid van vermaak, maar een 'grote vreugde', omdat die ons groot maakt. Want vandaag omarmen wij, mensen, met al onze tekortkomingen, de zekere belofte van een ongekende hoop om voor de hemel geboren te zijn. Ja, Jezus, onze Broeder, is gekomen om van zijn Vader ons aller Vader te maken. Een klein, teer Kind onthult ons de tedere liefde van God, en nog veel meer. Hij, de Eniggeborene van God, "geeft ons het vermogen kinderen van God te worden" (Joh. 1, 12)[b:Joh. 1, 12]. Dat is de vreugde die het hart troost, die de hoop hernieuwt en die vrede geeft. Dat is de vreugde van de Heilige Geest, de vreugde geliefde kinderen te zijn.

Broeders en zusters, vandaag werd in Bethlehem in de duisternis van de aarde, deze niet te doven vlam ontstoken. Vandaag heerst over 't duister van de aarde het licht van God "dat elke mens verlicht" (Joh. 1, 9)[b:Joh. 1, 9]. Laten we ons verheugen over deze genade. Verheug je, jij die het vertrouwen en de zekerheden hebt verloren. Want je bent niet alleen: Christus is voor jou geboren. Verheug je, jij die de hoop hebt opgegeven, want God reikt je de hand. Hij wijst niet met de vinger naar je, maar biedt je de hand van het Kindje, om je van je angsten te bevrijden, om je lasten weg te nemen, en je te laten zien dat jij in zijn ogen veel waardevoller bent dan wat dan ook. Verheug je, jij die geen vrede in je hart kunt vinden. Want voor jou is de oude profetie van Jesaja in vervulling gegaan. Want "een Kind wordt geboren, een Zoon wordt ons gegeven. (...) En zijn naam zal zijn:(...) Vredevorst" (Joh. 9, 5)[b:Joh. 9, 5]. Met Hem zal de vrede "eindeloos zijn" (Joh. 9, 6)[b:Joh. 9, 6].

In de Schriften wordt de Vredevorst tegengewerkt door "de vorst van deze wereld" (Joh. 12, 31)[b:Joh. 12, 31], die door de dood te zaaien handelt tegen de Heer, "die alles wat leeft, bemint" (Wijsh. 11, 26)[b:Wijsh. 11, 26]. We zien Hem in Bethlehem in actie, als na de geboorte van de Verlosser onschuldige kinderen omgebracht worden. Er worden in de wereld zoveel onschuldige mensen gedood: in de schoot van hun moeder, tijdens wanhopige odyssees op zoek naar hoop, in het leven van al die kleintjes van wie de jeugd door oorlog is verwoest. Zij zijn de kleine Jezusjes van vandaag.

'Ja' zeggen tegen de Vredevorst, betekent 'nee' zeggen tegen oorlog, elke oorlog, tegen de logica van oorlog, een doelloze reis, een nederlaag zonder winnaars, een onvergeeflijke waanzin. Maar om 'nee' te zeggen tegen oorlog, moet je ook nee zeggen tegen wapens. Want als de mens met zijn zwakke en impulsieve hart een instrument van de dood in handen krijgt, zal hij 't vroeg of laat gebruiken. En hoe kunnen we van vrede spreken als de wapenproductie, -verkoop en -handel alleen maar groeit? Nu, net als in de dagen van Herodes, bewegen de intriges van het kwaad dat zich tegen Gods licht verzet, in de schaduw van hypocrisie en verheimelijking. Hoeveel gewapende bloedbaden gebeuren in oorverdovende stilte buiten medeweten van velen? Mensen willen geen wapens maar brood. Ze hebben moeite rond te komen en willen alleen vrede. En ze weten niet hoeveel overheidsgeld er aan wapens besteed wordt. Maar dat zouden ze wel moeten weten. Er moet over gepraat en geschreven worden, zodat iedereen weet welke belangen en winsten bij een oorlog aan de touwtjes trekken.

Jesaja, die de Vredevorst heeft voorzegd, schreef van een dag waarop geen volk meer het zwaard heft tegen een ander. Een dag waarop mensen geen oorlog meer leren, "maar hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen en speerpunten tot sikkels" (Jes. 2, 4)[b:Jes. 2, 4]. Laten we er met Gods hulp alles aan doen zodat die dag dichterbij komt.

Moge hij komen in Israël en Palestina, waar oorlog 't leven van mensen doet wankelen. Ik omarm ze allen, vooral de christelijke gemeenschap in Gaza en het Heilig Land. Mijn hart rouwt om de slachtoffers van de verwerpelijke aanslag op 7 oktober. En ik hernieuw m'n dringende oproep tot de vrijlating van alle gegijzelden. Ik bid dat de militaire operaties stoppen met alle onschuldige burgerslachtoffers als gruwelijk gevolg. En dat de wanhopige humanitaire ramp wordt verholpen door hulp toe te laten. Laten we stoppen met het voeden van geweld en haat en ons richten op het oplossen van de Palestijnse kwestie met een oprechte en volhardende dialoog tussen de partijen, gesteund door een sterke politieke wil en steun van de internationale gemeenschap.

Mijn gedachten gaan ook uit naar de bevolking van het geteisterde Syrië. En naar de bevolking van Jemen die nog steeds lijdt. Ik denk aan het dierbare Libanese volk en bid dat het snel politieke en sociale stabiliteit vindt.

Met m'n ogen gericht op het Kindje Jezus smeek ik om vrede voor Oekraïne. Laten we onze geestelijke en menselijke affiniteit met dat gekwelde volk hernieuwen. Zodat zij door de steun van ieder van ons de concreetheid van Gods liefde voelen.

Moge de dag van definitieve vrede tussen Armenië en Azerbeidzjan naderbij komen. Moge die geholpen worden door humanitaire initiatieven, door de wettige en veilige terugkeer van vluchtelingen naar hun huizen en wederzijds respect voor geloofsrites en gebedshuizen van elke gemeenschap.

Laten we niet de spanningen en conflicten vergeten waarmee de regio van de Sahel, de Hoorn van Afrika en Soedan worstelt, net als Kameroen, de Democratische Republiek Congo en Zuid-Soedan. Moge snel de dag komen dat de broederband op het Koreaanse schiereiland wordt versterkt via dialoog en verzoening, zodat de juiste omstandigheden kunnen ontstaan voor blijvende vrede.

Moge de Zoon van God, die een nederig Kindje werd, een inspiratie zijn voor de politieke autoriteiten en mensen van goede wil op 't Amerikaanse continent, zodat ze op gepaste wijze sociale en politieke conflicten weten op te lossen in de strijd tegen vormen van armoede die de waardigheid van mensen krenken om ongelijkheid te verminderen en de treurige migratiekwestie aan te pakken.

Vanuit de kribbe vraagt het Kindje ons een stem te zijn voor wie geen stem heeft. Een stem voor onschuldigen, gestorven door gebrek aan water en brood. Een stem voor wie geen werk weet te vinden of z'n baan verloren is. Een stem voor wie uit z'n land moet vluchten op zoek naar 'n betere toekomst en daarbij z'n leven riskeert tijdens uitputtende reizen, overgeleverd aan gewetenloze mensensmokkelaars.

Broeders en zusters, de tijd van genade en hoop van 't Jubeljaar in 2025[d:550] komt naderbij. Moge deze voorbereidingstijd een kans zijn om uw hart te bekeren om nee te zeggen tegen oorlog en ja tegen vrede, om vol vreugde te reageren op de oproep van de Heer, zoals voorzegd door Jesaja "om de armen 't blijde nieuws te brengen, om gebroken harten te verbinden om de gevangenen vrijlating te melden en de geketenden de terugkeer naar het licht" (Jes. 61, 1)[b:Jes. 61, 1].

Deze woorden zijn vervuld in Jezus, die vandaag geboren is in Bethlehem. Laten we Hem verwelkomen en ons hart openen voor Hem, Verlosser en Vredevorst.

Paus Franciscus, Kerstmis 2023