De Heer is nabij, komt laten wij Hem aanbidden!

Dierbare broeders en zusters!

"De Heer is nabij: komt, laten wij Hem aanbidden". Met deze aanroeping nodigt de liturgie ons in deze laatste dagen van de Advent [d:183] uit om, als het ware op de tenen lopend, tot dicht bij de stal van Bethlehem te naderen, waar zich het buitengewone gebeuren heeft voltrokken, dat de loop van de geschiedenis heeft veranderd: de geboorte van de Verlosser. In de Nacht van Kerstmis zullen we opnieuw stilstaan bij de kribbe om vol verwondering "het Woord" te beschouwen "dat is vlees geworden". Zoals ieder jaar zullen opnieuw gevoelens van blijdschap en dankbaarheid in ons hart opkomen bij het luisteren naar de kerstliederen die in zoveel talen hetzelfde ongelooflijke wonder bezingen: de Schepper van het heelal is uit liefde zijn woning komen vestigen onder de mensen. In de Brief aan de Filippenzen stelt Paulus dat Christus, ofschoon "Hij bestond in de gestalte Noot van de vertaler: in de.. Noot van de vertaler: in de zin van "natuur" van God, er zich niet aan heeft willen vastklampen gelijk aan God te zijn. Hij heeft zichzelf ontledigd en de gestalte van een slaaf aangenomen. Hij is aan de mensen gelijk geworden" (Fil. 2, 6-7) [b:Fil. 2, 6-7]. Hij is als mens verschenen, voegt de Apostel er aan toe, en heeft zich vernederd. Met Kerstmis beleven wij opnieuw dit verheven geheim van genade en barmhartigheid.

Diezelfde Paulus zegt ook: "Toen de volheid van de tijd gekomen was, heeft God zijn Zoon gezonden, geboren uit een vrouw, geboren onder de Wet, om hen die onder de Wet stonden vrij te kopen, opdat wij de rang van zonen zouden krijgen" (Gal. 4, 4-5) [b:Gal. 4, 4-5]. Het uitverkoren volk verwachtte inderdaad al eeuwenlang de Messias, maar het stelde Hem zich voor als een machtige en zegevierende aanvoerder die de zijnen zou bevrijden uit de onderdrukking door vreemden. In plaats daarvan werd de Redder geboren in de stilte en in de meest absolute armoede. Hij kwam als het licht dat elke mens verlicht - merkt de evangelist Johannes op - maar "zijn eigen mensen hebben Hem niet opgenomen" Noot van de vertaler:.. Noot van de vertaler: Letterlijk: "Hij kwam in het zijne en de zijnen hebben Hem niet aanvaard". In de Willibrordvertaling van 1995 wordt het, denkend aan de afwijzing door de leidende kringen van het Joodse volk, zo vertaald: "In zijn eigen huis is Hij gekomen, en zijn eigen mensen hebben Hem niet opgenomen". Maar Benedictus XVI heeft hier een breder verstaan op het oog. Doordat hij het Licht is dat elke mens verlicht, zijn de mensen (Joden en heidenen) de "zijnen", maar de zijnen hebben dit Licht niet willen toelaten, Hem niet aanvaard. (Joh. 1, 9.11) [b:Joh. 1, 9.11]. Maar de apostel voegt er aan toe: "Aan diegenen die Hem toch opnamen Noot van de vertaler: Of:.. Noot van de vertaler: Of: "die Hem wel hebben aanvaard"., heeft Hij het vermogen gegeven om kinderen te worden van God" (Joh. 1, 12) [b:Joh. 1, 12]. Het beloofde Licht verlichtte de harten van hen die hadden volhard in de waakzame en ijverige verwachting.

De liturgie van de Advent [d:183] spoort ook ons aan om nuchter en waakzaam te zijn, ons niet te laten neerdrukken door het gewicht van de zonde en van buitensporige beslommeringen van de wereld. Inderdaad kunnen wij door te waken en te bidden de glans van Kerstmis erkennen en ontvangen. De heilige Maximus van Turijn, bisschop in de 4de en 5de eeuw, stelt in een van zijn preken: "De tijd maakt er ons op opmerkzaam dat het Geboortefeest van Christus de Heer nabij is. De wereld met haar angsten zegt ons dat er iets aan zit te komen dat haar zal vernieuwen, en verlangt er met ongeduldige verwachting naar dat de schittering van een stralender zon haar duisternissen komt verlichten... Deze verwachting van de schepping overtuigt ook ons de opkomst te verwachten van Christus, de nieuwe Zon." 61a, 1-3 [[1592]]. De schepping zelf brengt er ons toe Degene te ontdekken en te erkennen die moet komen.

Maar de vraag is: verwacht de mensheid van onze tijd nog wel een Redder? Men heeft de indruk dat velen God beschouwen als was Hij voor hun niet van belang. Ogenschijnlijk hebben zij Hem niet nodig, leven zij als bestond Hij niet en, erger nog, als was Hij een obstakel dat eerst verwijderd moet worden willen zij zichzelf kunnen zijn. Ook onder de gelovigen - we zijn er zeker van - zijn er die zich laten aantrekken door aanlokkelijke hersenspinsels en zich laten afleiden door misleidende theorieën die kortere wegen voorspiegelen naar het geluk. En toch, ondanks haar tegenstrijdigheden, haar angsten en haar drama's, en misschien wel juist daardoor, zoekt de mensheid vandaag de dag naar een weg van vernieuwing, van heil, zoekt zij een Redder en wacht zij - soms onbewust - op de komst van de Redder die de wereld en ons leven vernieuwt, op de komst van Christus, de enige ware Verlosser van de mens en van heel de mens. Zeker, valse profeten gaan door met een heil aan te bieden tegen "lage prijs", dat uiteindelijk altijd hevige desillusies oplevert. Juist de geschiedenis van de afgelopen vijftig jaar laat ons dit zoeken naar een Redder tegen een "lage prijs" zien, en maakt ook de desillusies duidelijk die er uit zijn voortgevloeid. Het is de opdracht van ons, christenen, om met het getuigenis van ons leven de waarheid van Kerstmis te laten zien die Christus brengt aan elke man of vrouw van goede wil. Door geboren te worden in de armoede van de kribbe, komt Jezus aan allen die blijdschap en vrede aanbieden die als enige in staat zijn de verwachting van het menselijk hart te vervullen.

Maar hoe bereiden wij ons voor op het openen van ons hart voor de Heer die komt? De geestelijke houding van het waakzaam en biddend verwachten blijft het fundamentele kenmerk van de christen in deze adventstijd. Deze houding kenmerkt ook de hoofdrolspelers van toen: Zacharias en Elisabeth, de herders, de Wijzen, het eenvoudige en nederige volk. Bovenal de verwachting van Maria en Jozef. Meer dan wie ook hebben deze laatsten in eigen persoon de angst en de zorg gekend om het Kind dat geboren moest worden. Het is niet moeilijk ons voor te stellen hoe zij de laatste dagen doorgebracht hebben, terwijl ze er naar uitzagen om de pasgeborene in hun armen te kunnen houden. Moge hun houding ook de onze zijn, dierbare broeders en zusters! Luisteren we in dit verband naar de aansporing van de al eerder aangehaalde Maximus, bisschop van Turijn: "Laten we ons, terwijl we op het punt staan het Geboortefeest van de Heer te verwelkomen, bekleden met schone kleren, zonder vlek. Ik bedoel het kleed van de ziel, niet dat van het lichaam. Bekleden wij ons niet met zijden kleren, maar met heilige werken! De prachtige kleren kunnen de ledematen bedekken maar sieren niet het geweten" 61a, 1-3 [[1592]].

Wanneer Hij onder ons geboren wordt, moge het Kind Jezus ons dan niet verstrooid aantreffen, bezig ons huis te versieren met allerlei lichtjes. Maken we veeleer in ons hart en in onze gezinnen een waardig verblijf klaar waar Hij zich verwelkomd weet met geloof en liefde. Moge de Maagd en de heilige Jozef ons helpen het mysterie van Kerstmis te vieren met hernieuwde verwondering en met een sereniteit die vrede geeft. Met deze gevoelens wil mijn vurige wensen overbrengen voor een heilig en zalig Kerstfeest aan u allen die hier aanwezig bent, en aan uw familieleden, met een bijzonder gedenken van hen die het moeilijk hebben of in lichaam en ziel te lijden hebben.

Zalig Kerstmis voor u allen!