“Onze Vader”: 5. “Abba, Vader!”

Dierbare broeders en zusters goedendag!

We zetten de catechese over het “Onze Vader” verder. Vandaag is ons uitgangspunt de vaststelling dat het Nieuwe Testament het gebed tot het wezenlijke wil voeren door zich uiteindelijk in één woord samen te vatten: Abba, Vader.

We hebben gehoord wat de heilige Paulus schrijft in de brief aan de Romeinen: “De geest die gij ontvangen hebt, is er niet een van slaafsheid, die u opnieuw vrees zou aanjagen. Gij hebt een geest van kindschap ontvangen, die ons doet uitroepen: Abba, Vader!” (Rom. 8, 15) [b:Rom. 8, 15]. En tot de Galaten zegt de Apostel: “En het bewijs dat ge zonen zijt: Hij heeft de Geest van zijn Zoon in ons hart gezonden, die roept: Abba, Vader!” (Gal. 4, 6) [b:Gal. 4, 6].Tweemaal komt dezelfde aanroeping voor waarin heel de nieuwheid van het Evangelie samengevat is. Na Jezus gekend te hebben en zijn verkondiging aanhoord te hebben, beschouwt de Christen God niet langer als een te vrezen tiran. Men heeft geen angst meer van God, integendeel van binnen voelt men vertrouwen in Hem groeien. Men durft tot de Schepper spreken en Hem “Vader” noemen. De uitdrukking is voor Christenen dermate belangrijk dat men vaak de originele vorm gebruikt: “Abba”.

Het komt zelden voor dat in het Nieuwe Testament Aramese termen niet in het Grieks worden vertaald. We mogen ons voorstellen dat in die Aramese termen de stem van Jezus als het ware werd “opgenomen”. Het taaleigen van Jezus werd in ere gehouden. In het eerste woord van het “Onze Vader” vinden we dus meteen de fundamentele nieuwheid van het christelijk gebed.

Het gaat er niet alleen om een symbool - in dit geval de figuur van de vader – te verbinden met het mysterie van God. Het komt er integendeel op aan, om bij wijze van spreken, heel de wereld van Jezus over te hevelen in het eigen hart. Als we dit doen, kunnen we in waarheid het “Onze Vader” bidden. “Abba” zeggen is iets dat veel intiemer en ontroerender is dan God eenvoudigweg “Vader” te noemen. Vandaar dat men heeft voorgesteld het originele Aramese woord “Abba” te vertalen door “Papa” of “Pappie”. Om in plaats van “Onze Vader” “Papa, Pappie” te zeggen. We zullen verder “Onze Vader” blijven zeggen, maar worden uitgenodigd in ons hart ”Papa” te zeggen als uitdrukking van het feit dat onze relatie met God die is van een kleuter met zijn papa die zegt “papa” of “pappie”. Deze woorden roepen gevoel op, warmte, iets dat ons terugvoert naar de kindertijd. Het beeld van een baby die volledig geborgen is in de armen van de vader die mateloze tederheid voelt voor zijn kind. Daarom, geliefde broers en zussen, om goed te bidden moet men een kinderhart hebben. Niet een zelfvoldaan hart. Zo kan men niet goed bidden. Maar als een kleuter in de armen van zijn vader, van zijn papa, van zijn pappie.

Het zijn vanzelfsprekend de Evangelies die ons het best vertrouwd maken met de betekenis van dat woord. Wat betekent dit woord voor Jezus? Het “Onze Vader” vindt zijn betekenis en kleur wanneer we het bidden na het lezen van, bijvoorbeeld, de parabel van de barmhartige vader in Lucas 15,11-32. (Lc. 15, 11-32) [b:Lc. 15, 11-32] Denken we aan het gebed dat de verloren zoon uitspreekt nadat hij werd omhelsd door de vader, die lange tijd naar hem had uitgekeken. Een vader die niet meer denkt aan de kwetsende woorden die de verloren zoon had gesproken. Een vader die alleen nog maar laat voelen hoe erg hij hem gemist heeft. Zo ontdekken we hoe die woorden gaan leven, een kracht worden. En we stellen ons de vraag: is het mogelijk, mijn God, dat U alleen maar liefde kent? Dat U geen haat kent? Neen – zo zou God antwoorden – ik ken alleen liefde. Waar is in U God, de wraak, het recht op gerechtigheid, de woede om de geschonden eer? En God zou antwoorden: ik ken alleen liefde.

De vader in deze parabel heeft in zijn gedragingen iets dat sterk herinnert aan het gemoed van een moeder. Het zijn vooral moeders die de kinderen verontschuldigen, ze beschermen, het meeleven tegenover hen niet af te breken, van hen te blijven houden, ook wanneer ze niets meer waard zouden zijn.

Het volstaat dit ene woord uit te spreken – Abba – om een christelijk gebed te hebben. De heilige Paulus volgt in zijn brieven dezelfde weg, hij zou ook niet anders kunnen, want het is de weg die Jezus leert. In deze aanroeping schuilt een kracht die de rest van het gebed doet volgen.

God zoekt je ook al zoek jij Hem niet. God houdt van je, ook als jij Hem vergeet. In jou bespeurt God schoonheid, ook al denk je al je talenten verkwist te hebben. God is niet slechts een vader, Hij is als een moeder die nooit ophoudt haar kind lief te hebben.

Anderzijds is er een” zwangerschap” die voor altijd duurt, langer dan de negen maanden van de fysieke zwangerschap. Het gaat om een zwangerschap die een oneindige kring van liefde voortbrengt.

Voor een Christen is bidden eenvoudig zeggen: “Abba”, “Papa”, Pappie”, “Vader” zeggen maar met het vertrouwen van een klein kind.

Het kan misschien gebeuren dat het ons overkomt wegen te bewandelen ver van God verwijderd, zoals de verloren zoon. Of terecht te komen in een eenzaamheid die aanvoelt als waren we alleen op de wereld. Of nog, ons te vergissen en verlamd te raken door schuldgevoel. In dergelijke moeilijke situaties kunnen we toch de kracht vinden om te bidden en te beginnen met het woord “Vader”, maar dan uitgesproken met de tedere zin van een klein kind: “Abba”, “Papa”. Hij zal zijn gelaat voor ons niet verbergen. Vergeet niet: misschien heeft iemand slechte zaken op zijn geweten, zaken die men niet ziet op te lossen, bitterheid om wat men misdaan heeft… Hij zal zijn gelaat niet verbergen. Hij zal zich niet in stilte hullen. Als jij zegt: “Vader”, zal Hij antwoorden. Je hebt een Vader. “Ja, maar ik ben een misdadiger…” En toch heb je een Vader die van je houdt. Zeg Hem “Vader”, begin zo te bidden en in de stilte zal Hij ons zeggen dat Hij ons nooit uit het oog verloren heeft. “Maar, Padre, ik heb dit gedaan…” . “Nooit heb Ik je uit het oog verloren, Ik heb alles gezien. Ik was altijd daar, dicht bij jou, trouw aan mijn liefde voor jou”. Dat zal het antwoord zijn. Vergeet nooit te zeggen “Vader”. Dankjewel.