Het Evangelie is geen legende

Geliefde broeders en zusters,

Op deze tweede zondag van de Advent [d:275] biedt de liturgie een stukje uit het Evangelie waarin de heilige Lucas om zo te zeggen de scène voorbereidt waarop Jezus gaat verschijnen en met Zijn openbaar optreden beginnen (Lc. 3, 1-6) [[b:Lc. 3, 1-6]].

De evangelist richt zijn schijnwerpers op de heilige Johannes de Doper, die de voorloper van de Messias was, en beschrijft met grote nauwkeurigheid de gegevens van tijd en ruimte van Zijn prediking.

Lucas schrijft: “In het vijftiende regeringsjaar van keizer Tiberius, toen Pontius Pilatus landvoogd van Judea was, Herodes viervorst van Galilea, diens broeder Filippus viervorst van het gewest Iturea en Trachonitis, en Lysanias viervorst van Abilene, onder het hogepriesterschap van Annas en Kajafas, kwam het woord van God over Johannes, de zoon van Zacharias, in de woestijn” (Lc. 3, 1-2) [b:Lc. 3, 1-2]. Twee zaken trekken onze aandacht. Het eerste is de overvloed aan referenties naar al de politieke en godsdienstige autoriteiten van Palestina in 27-28 na Christus. Het is duidelijk dat de evangelist de lezer en luisteraar wil verwittigen dat het Evangelie geen legende is, doch het verhaal van een ware geschiedenis, dat Jezus van Nazaret een historische figuur is die deel uitmaakt van deze precieze context. Een tweede element dat vermeldenswaard is, na deze historische inleiding wordt het onderwerp “het woord van God”, voorgesteld als een kracht die uit den hoge neerdaalt en op Johannes de Doper rust.

Morgen is het de liturgische gedachtenis van de heilige Ambrosius, de grote bisschop van Milaan. Aan hem ontleen ik een commentaar op deze Evangelietekst: “Vooraleer de Kerk bijeen te roepen, treedt Gods Zoon vooreerst op in Zijn nederige dienaar. Daarom zegt de heilige Lucas dat het woord Gods in de woestijn is neergedaald over Johannes, de zoon van Zacharias, omdat de Kerk niet door mensen begonnen is maar door het Woord” 2, 67 [[852]]. Ziedaar dus de betekenis: het woord Gods is het onderwerp dat de geschiedenis doet voortgaan, de profeten inspireert, de weg van de Messias bereidt, de Kerk samenroept. Jezus zelf is het Goddelijk Woord dat in de maagdelijke schoot van Maria mens geworden is: in Hem heeft God zich helemaal geopenbaard; het Goddelijk Woord heeft tot ons gesproken, heeft ons alles gegeven, door voor ons de schatten van Zijn waarheid en barmhartigheid te openen. De heilige Ambrosius vervolgt zijn commentaar als volgt: “Het Woord is dus neergedaald opdat de aarde, die voordien een woestijn was, voor ons haar vruchten zou voortbrengen” 2, 67 [[852]].

Geliefde vrienden, de mooiste bloem die het Woord Gods heeft voortgebracht is de Maagd Maria. Zij is het begin van de Kerk, Gods tuin op aarde. Maar terwijl Maria onbevlekt is – dat vieren wij morgen – moet de Kerk zich voortdurend zuiveren, omdat de zonde valstrikken legt voor haar leden. In de Kerk is een eeuwige strijd bezig tussen de woestijn en de tuin, tussen de zonde die de aarde dor maakt en de genade die haar bevloeit om overvloedige vruchten van heiligheid voort te brengen. Bidden wij dan tot de Moeder van de Heer opdat Zij ons in deze Advent [d:275] zou helpen onze wegen recht te trekken door ons te laten leiden door Gods woord.