God, onze vreugde en onze hoop - Psalm 126

Lezing: Psalm 126 God, onze vreugde en onze hoop
1 Toen de Heer de gevangenen van Sion terug deed keren, waren wij als mensen die droomden.
2 Toen werd onze mond vervuld met gelach en onze tong met gejuich. Toen zei men onder de andere volkeren: "De Heer heeft grote dingen voor hen gedaan!"
3 Ja, de Heer heeft grote dingen voor ons gedaan, daarom zijn wij verblijd.
4 Heer, breng een omkeer in onze gevangenschap, zoals U de uitgedroogde beken weer vult in het zuiden.
5 Wie met tranen zaaien, zullen met gejuich maaien.
6 Wie het zaad draagt en dat zaait gaat al wenend zijn weg; maar hij zal zeker terugkomen met gejuich, en zijn graan binnenbrengen.

Wanneer wij de woorden van Psalm 126 horen, dan krijgen wij de indruk dat wij met onze eigen ogen kunnen kijken naar het verloop van de gebeurtenissen die in het tweede gedeelte van het boek Jesaja worden bezongen, namelijk de "nieuwe uittocht". Het is de terugkeer van Israel uit de Babylonische ballingschap naar het land van hun voorouders, volgens het bevelschrift van de Perzische koning Cyrus de Grote in het jaar 538 voor Christus. De vreugdevolle ervaring van de eerste uittocht, waarmee het Joodse volk bevrijd werd van de Egyptische slavernij, werd destijds herhaald.

Deze psalm had een bijzondere betekenis toen het werd gezongen in de periode waarin Israël zich bedreigd en bevreesd voelde omdat zij opnieuw werd getest. Want de psalm bevat het verzoek om terugkeer van de toenmalige gevangenen. (Ps. 126, 4) [b:Ps. 126, 4] Op deze manier werd de psalm een gebed van het volk van God tijdens hun historische reis, die vol gevaren en beproevingen was, maar altijd open bleef voor het vertrouwen in God, de Redder en de Bevrijder die de kwetsbare en de onderdrukte mensen ondersteunt.

De psalm opent met een stemming van uitbundigheid: er wordt gelachen, er wordt gejuicht over de nieuw verworven vrijheid, "onze tongen zijn vervuld met gejuich" (Ps. 126, 1.2) [b:Ps. 126, 1.2].

De reactie op de herwonnen vrijheid was tweeledig. Ten eerste erkenden de andere volkeren de grootheid van de God van Israël: "De Heer heeft grote dingen voor hen gedaan" (Ps. 126, 2) [b:Ps. 126, 2]. De redding van het uitverkoren volk was een duidelijk bewijs van het doeltreffende en machtige bestaan van God. De God die aanwezig is in de geschiedenis en die handelend optreedt. Ten tweede verkondigde het volk Gods hun geloof in de Heer, die redt: "Ja, de Heer heeft grote dingen voor ons gedaan" (Ps. 126, 3) [b:Ps. 126, 3].

De gedachten dwalen af naar het verleden en men ervaart de gebeurtenissen opnieuw met een zweem van angst en bitterheid. Wij zullen nu onze aandacht richten op het agrarische beeld dat door de psalmist wordt geschetst: "Wie met tranen zaaien, zullen met gejuich maaien” (Ps. 126, 5) [b:Ps. 126, 5]. Onder de last van de arbeid kunnen tranen groeven in het gelaat aftekenen. Het zaaien is moeizaam, misschien zelfs zinloos en zonder succes. Maar wanneer er later met vreugde een rijke oogst wordt opgebracht ontdekt men dat deze krachtsinspanning winstgevend was.

Dit vers van de psalmen is een samenvatting van de diepgaande leer van het mysterie van de vruchtbaarheid en het leven, dat ook het lijden kan bevatten. Zoals Jezus aan de vooravond van Zijn lijden en dood zei: "Als de tarwekorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft hij alleen, maar als hij sterft, draagt hij veel vrucht" (Joh. 12, 24) [b:Joh. 12, 24].

In Psalm 126 wordt een vreugdevolle oogst omschreven. De oogst is het symbool van de vreugde die voortkomt uit vrijheid, vrede en welvaart, de vrucht van de goddelijke zegening. Dit gebed is dus een lied van hoop dat steun geeft in tijden van beproeving, angst, neerslachtigheid en externe dreiging.

Maar het kan ook een algemene oproep zijn om onze dagen op aarde te leven in trouw aan het geloof en dienovereenkomstig te beslissen. Volharding in het goede, zelfs wanneer dit verkeerd begrepen en aangevallen wordt, eindigt altijd in licht, vruchtbaarheid en vrede.

De apostel Paulus herinnerde de Galaten hieraan: "Want wie in zijn eigen vlees zaait, zal uit het vlees verderf oogsten; maar wie in de Geest zaait, zal uit de Geest het eeuwige leven oogsten. En laten wij niet moe worden goed te doen, want te zijner tijd zullen wij oogsten, als wij het niet opgeven." (Gal. 6, 8-9) [b:Gal. 6, 8-9]

Wij sluiten af met een beschouwing over Psalm 126 van de H. Beda Venerabilis, die leefde van 672 of 673 tot 735 na Christus. Het is een kanttekening bij de woorden waarmee Jezus Zijn discipelen het verdriet aankondigde dat over hen zou komen, samen met de blijdschap die uit hun droefheid zou voortkomen. (Joh. 16, 20) [[b:Joh. 16, 20]]

Beda wijst ons erop dat "degenen die van Christus hielden huilden en klaagden toen zij zagen hoe Hij door zijn vijanden gevangen werd genomen, werd vastgebonden en voor het gerecht werd gebracht, werd veroordeeld, gegeseld, bespot en tot slot werd gekruisigd, doorboord met een lans en begraven. Degenen die de wereld liefhadden verheugden zich ..., toen zij Hem, wiens aanblik alleen al heel vervelend was voor hen, tot een schandelijke dood veroordeelden. De discipelen rouwden om de dood van de Heer, maar nadat zij van Zijn opstanding hadden gehoord veranderde hun verdriet in blijdschap. Toen zij vervolgens het wonder van de hemelvaart zagen loofden en dankten zij de Heer met een nog grotere vreugde, zoals de evangelist Lukas getuigt. (Lc. 24, 53) [[b:Lc. 24, 53]] De woorden van de Heer zijn gericht aan alle gelovigen die in deze wereld te maken hebben met tranen en tegenspoed en graag de eeuwigdurende vreugde willen bereiken. Zij huilen nu met reden en zij treuren omdat zij Hem, die zij liefhebben, nog niet kunnen zien; zij weten dat zij, zolang zij nog in het lichaam zijn, ver van het huis van de Vader zijn en ver van het koninkrijk van God, al zullen zij zeker zijn door middel van hun inspanningen en strijd de eeuwige beloning te verwerven. Hun verdriet zal in vreugde veranderen wanneer zij de beloning van het eeuwige leven ontvangen nadat zij de strijd in dit leven hebben voltooid. Deze belofte staat geschreven in de psalm: "Wie met tranen zaaien, zullen met gejuich maaien" 2,13; Collana di Testi Patristici, XC, Rome 1990, p. 379f. [[3285]]

Wij hebben vandaag gesproken over rouw en blijdschap. Vanmorgen heb ik een zeer droevige en dramatische boodschap ontvangen. Gisteravond werd Roger Schutz, de stichter van de gemeenschap van Taizé, neergestoken door een mogelijk geesteszieke man tijdens het avondgebed van de lieve broeder. Dit nieuws maakt mij des te meer bedroefd omdat ik uitgerekend gisteren nog een zeer ontroerende en vriendschappelijke brief van broeder Roger heb ontvangen. Hij schreef daarin dat hij mij met heel zijn hart wilde meedelen: "Wij staan in gemeenschap met u en met al degenen die op dit moment in Keulen zijn bijeengekomen”.

Vervolgens schreef hij dat hij vanwege zijn gezondheidstoestand helaas niet persoonlijk naar Keulen kon komen, maar dat hij in gedachten wel degelijk aanwezig zou zijn bij zijn broeders. Ten slotte schreef hij mij in deze brief dat hij de wens had om, indien mogelijk, spoedig naar Rome te komen om mij een bezoek te brengen en mij mee te delen dat "onze gemeenschap van Taizé gezamenlijk met de Heilige Vader vooruit wil gaan". En hij voegde nog de handgeschreven boodschap toe: "Heilige Vader, ik verzeker u van mijn gevoelens van diepe verbondenheid. Broeder Rogér van Taizé".

In dit moment van rouw rest ons slechts de ziel van Zijn trouwe dienaar toe te vertrouwen aan de barmhartigheid van de Heer. Wij weten dat uit het verdriet opnieuw vreugde zal ontstaan, zoals wij zojuist in de psalm hebben gehoord. Broeder Schutz heeft nu deel in de eeuwige gratie, de eeuwige liefde, hij is tot de eeuwige vreugde gekomen. Hij spoort ons aan en roept ons op om altijd trouwe arbeiders te zijn in de wijngaard van de Heer, zelfs onder trieste omstandigheden, in de wetenschap dat de Heer ons zal vergezellen en ons Zijn vreugde zal schenken.

Begroeting van pelgrims na de catechese
Ik groet alle Duitstalige pelgrims van harte. Zeer veel jonge mensen zijn in Keulen samengekomen voor de 20e Wereldjongerendag. Deze bijzondere bijeenkomst staat in het thema: "Wij zijn gekomen om Hem te aanbidden" (Mt. 2, 2) [b:Mt. 2, 2]. Ook ik ga morgen op pad om gezamenlijk met de deelnemers uit alle delen van de wereld Christus te ontmoeten. Begeleid ons met uw gebed en verzoek God om allen die hun geloof in de levende God in Keulen verdiepen vele zegeningen te schenken. Moge de Heer u zegenen!