Barmhartig is Hij, iedere generatie weer (Lc. 1, 50)

Dierbare broeders en zusters!

Barmhartig is Hij, iedere generatie weer (Lc. 1, 50)[b:Lc. 1, 50]: dit is het thema van de derde Werelddag voor Grootouders en Ouderen[d:531]. Het voert ons terug naar een gezegende ontmoeting tussen de jonge Maria en haar oudere bloedverwant Elisabeth. (Lc. 1, 39-56)[[b:Lc. 1, 39-56]] Elisabet, vervuld van de Heilige Geest, richt zich tot de Moeder van God met woorden die duizenden jaren later nog altijd weerklinken in ons dagelijks gebed: Gezegend ben jij onder de vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot (Lc. 1, 42)[b:Lc. 1, 42]. De Heilige Geest, die al op Maria neergedaald is, brengt haar ertoe te antwoorden met het Magnificat, waarin ze verkondigt dat de Heer barmhartig is, iedere generatie opnieuw. De Heilige Geest zegent en begeleidt elke vruchtbare ontmoeting tussen verschillende generaties, tussen grootouders en kleinkinderen, tussen jong en oud. God wil inderdaad dat jonge mensen vreugde brengen in de harten van senioren en dat ze wijsheid putten uit hun ervaringen, zoals Maria dat deed bij Elisabeth. Maar bovenal wil de Heer dat we ouderen niet in de steek laten, dat we ze niet op een zijspoor zetten, zoals het in onze tijd jammer genoeg maar al te vaak gebeurt.

Dit jaar is het bijzonder dat de Werelddag voor Grootouders en Ouderen[d:531] en de Wereldjongerendagen[d:64] in Lissabon zo dicht bij elkaar liggen. Allebei hebben ze als thema dat Maria met spoed (Lc. 1, 39)[[b:Lc. 1, 39]] vertrekt naar Elisabeth, en ze doen ons zo nadenken over de band tussen jongeren en ouderen. De Heer hoopt dat jongeren, door senioren te ontmoeten, zullen beseffen dat ze geroepen zijn om de herinnering levend te houden en dat ze daardoor de schoonheid zullen ontdekken deel uit te maken van een veel grotere geschiedenis. De vriendschap met een oudere persoon kan jongeren helpen om het leven niet te beperken tot het heden en te beseffen dat niet alles van hun eigen capaciteiten afhangt. Voor ouderen daarentegen kan de aanwezigheid van een jongere in hun leven hoop geven dat hun levenservaring niet verloren gaat en dat hun dromen verwezenlijkt zullen worden. Kortom, Maria's bezoek aan Elisabeth en hun gedeelde besef dat de Heer barmhartig is iedere generatie weer, laten zien dat we niet in ons eentje vooruit kunnen komen, laat staan onszelf kunnen redden, en dat Gods daadwerkelijk aanwezig komen zich altijd manifesteert in een veel groter geheel, in de geschiedenis van een volk. Maria zelf verwoordt dit in het Magnificat wanneer ze juicht om God die, trouw aan de belofte aan Abraham, nieuwe en verrassende wonderen verricht heeft. (Lc. 1, 51-55)[[b:Lc. 1, 51-55]]

Om Gods manier van handelen beter te waarderen, moeten we onthouden dat de tijd in zijn volheid geleefd moet worden, omdat de grootste gebeurtenissen en de mooiste dromen niet in een oogwenk gerealiseerd worden, maar doorheen een proces van groei en rijping, in dialoog en in relatie met anderen. Daarom verliezen zij die zich alleen richten op het hier en nu, op geld en bezittingen, op 'alles nu hebben', Gods handelen uit het oog. Zijn liefdesplan daarentegen omspant verleden, heden en toekomst, het omarmt en verbindt de generaties. Het is een project dat onszelf overstijgt, maar waarin ieder van ons belangrijk is en bovenal geroepen om verder te gaan. Voor jongeren betekent dit verder gaan dan het vluchtige heden waarin de virtuele realiteit ons kan opsluiten en ons ervan kan weerhouden daadwerkelijk te handelen. Voor ouderen betekent het niet stilstaan bij afnemende krachten en niet treuren over gemiste kansen. Laten we allemaal vooruitkijken! En ons laten vormen door Gods genade die ons, elke generatie opnieuw, bevrijdt van onze verstarring en van onze spijt over het verleden!

In de ontmoeting tussen Maria en Elisabeth, tussen jongeren en senioren, geeft God ons zijn toekomst. Maria's op weg gaan en de begroeting van Elisabeth openen in feite onze ogen voor de dageraad van de verlossing: in hun omhelzing breekt Gods barmhartigheid stilletjes, te midden overgrote vreugde, de menselijke geschiedenis binnen. Daarom nodig ik ieder van jullie uit om over deze ontmoeting na te denken, meer nog, om de ogen te sluiten en zich deze omhelzing tussen de jonge Moeder van God en de bejaarde moeder van de heilige Johannes de Doper even voor te stellen, om ze in uw geest op te roepen en ze in uw hart te visualiseren, om ze als een stralende innerlijke icoon in uw ziel te verankeren.

Vervolgens nodig ik jullie uit om van de verbeelding naar het concrete over te gaan en daadwerkelijk grootouders en senioren erbij te betrekken. Laten we hen niet in de steek laten. Hun aanwezigheid in gezinnen en gemeenschappen is kostbaar, want ze herinnert ons eraan dat we delen in dezelfde erfenis en deel uitmaken van een volk dat zijn wortels koestert. Ja, het zijn de senioren die ons doorgeven dat we deel uitmaken van het heilige volk van God. Zowel de Kerk als de samenleving heeft hen nodig. Zij geven het heden een verleden dat nodig is om een toekomst op te bouwen. Laten we hen eren, laten we ons hun gezelschap niet ontzeggen, noch hen onthouden van het onze, laten we niet toestaan dat ze aan de kant geschoven worden!

De Werelddag voor Grootouders en Ouderen[d:531] is bedoeld als een klein, maar kostbaar teken van hoop voor hen en voor de hele Kerk. Daarom nodig ik iedereen opnieuw uit - bisdommen, parochies, verenigingen en gemeenschappen- om deze dag te vieren en een vreugdevolle en hernieuwde ontmoeting tussen jongeren en senioren ervan te maken. Aan jullie, jongeren, die je voorbereiden om naar Lissabon te vertrekken of om in je land de Wereldjongerendagen[d:64] te vieren, zou ik willen vragen: bezoek voor je vertrekt je grootouders of een alleenwonende bejaarde! Hun gebeden zullen jullie beschermen en jullie zullen de zegen van deze ontmoeting in je hart meedragen. Aan jullie, ouderen, vraag ik om met je gebeden de jongeren te begeleiden die binnenkort de Wereldjongerendagen[d:64] zullen vieren. Deze jongeren zijn Gods antwoord op je gebeden, de vrucht van wat jullie gezaaid hebben, het teken dat God zijn volk niet in de steek laat, maar het altijd blijft verjongen door de creativiteit van de Heilige Geest.

Dierbare opa's en oma's, dierbare ouder wordende vrienden,

moge de zegen van de omhelzing tussen Maria en Elisabeth over jullie komen en je harten vervullen met vrede. Ik zegen jullie met genegenheid. En bidden jullie alstublieft voor mij.

Rome, Sint-Jan van Lateranen, 31 mei 2023, Feest van het bezoek van de Maagd Maria

+ Franciscus