Luisteren naar de stem van Johannes, om ruimte te maken voor het Woord van God

Beminde broeders en zusters:

In de Adventstijd legt de liturgie op bijzondere wijze de nadruk op twee figuren die de komst van de Messias voorbereiden: de Maagd Maria en Johannes de Doper. Vandaag presenteert de heilige Lucas ons deze laatste, en hij doet dat met kenmerken die verschillen van de andere Evangelisten. “Alle vier de Evangeliën plaatsen, aan het begin van Jezus’ optreden, de figuur van Johannes de Doper en presenteren hem als zijn voorloper. De heilige Lucas heeft de samenhang tussen de twee figuren en hun respectieve zendingen verder teruggeplaatst ... Reeds in de ontvangenis en in de geboorte worden Jezus en Johannes in relatie tot elkaar gesteld” De kinderjaren van Jezus, 23[[4208]].

Deze benadering helpt te begrijpen dat Johannes, als zoon van Zacharias en Elisabet, beiden uit priesterlijke families, niet alleen de laatste van de profeten is, maar ook het hele priesterschap van het Oude Verbond vertegenwoordigt, en daarom de mensen voorbereidt op de geestelijke eredienst van het Nieuwe Verbond, dat door Jezus wordt ingeluid vgl: vgl. ibid. 27–28[[[4208]]]. Lucas ontkracht bovendien elke mythische lezing die men vaak op de Evangeliën toepast, en plaatst het leven van de Doper binnen een historische context, wanneer hij schrijft: “In het vijftiende jaar van het keizerschap van Tiberius, terwijl Pontius Pilatus gouverneur was ... onder de hogepriesters Annas en Kajafas” (Lc. 3,1-2)[b:Lc. 3,1-2]. Binnen dit historische kader bevindt zich het werkelijk grote gebeuren: de geboorte van Christus, dat zijn tijdgenoten niet eens zullen opmerken. Voor God vormen de groten van de geschiedenis de omlijsting van de kleinen!

Johannes de Doper omschrijft zichzelf als de “stem van iemand die roept in de woestijn: Bereid de weg van de Heer, maak zijn paden recht” (Lc. 3,4)[b:Lc. 3,4]. De stem verkondigt het woord, maar in dit geval gaat het Woord van God vooraf, want het is het Woord zelf dat neerdaalt op Johannes, de zoon van Zacharias, in de woestijn (Lc. 3,2)[[b:Lc. 3,2]]. Hij heeft dus een grote rol, maar altijd in functie van Christus. Heilige Augustinus geeft hierop het volgende commentaar: “Johannes is de stem. Van de Heer wordt daarentegen gezegd: ‘In het begin was het Woord’ (Joh. 1,1). Johannes is de stem die voorbijgaat, Christus is het eeuwige Woord dat er vanaf het begin was. Als je het woord van de stem wegneemt, wat blijft er dan over? Een vaag geluid. De stem zonder woord treft wel het oor, maar bouwt het hart niet op” Sermo 293, 3: PL 38, 1328[[880]]. Voor ons is het de taak om vandaag naar die stem te luisteren, zodat wij in ons hart ruimte maken voor Jezus, het Woord dat ons redt. In deze Adventstijd bereiden wij ons erop voor om, met de ogen van het geloof, in de nederige grot van Betlehem het heil van God te aanschouwen (Lc. 3,6)[[b:Lc. 3,6]]. In de consumptiemaatschappij, waarin men gemakkelijk in de verleiding komt om vreugde in dingen te zoeken, leert de Doper ons om eenvoudig te leven, zodat Kerstmis niet enkel als een uiterlijke feestdag wordt gevierd, maar als het feest van de Zoon van God die gekomen is om de mensen vrede, leven en ware vreugde te brengen.

Aan de moederlijke voorspraak van Maria, de Maagd van de Advent, vertrouwen wij onze weg tegemoet de komende Heer toe, opdat wij bereid mogen zijn om de Emmanuël, God-met-ons, in ons hart en in heel ons leven te ontvangen.

Na het Angelus
(In het Frans) Beste Franstalige pelgrims, de Advent nodigt ons uit om de Heer tegemoet te gaan, en dus om ons op weg te begeven. Deze werkelijkheid is zeer vertrouwd voor mensen die gedwongen zijn hun streek te verlaten om verschillende redenen, waaronder oorlog of armoede. Migranten kennen onzekerheid en ontmoeten vaak weinig begrip. Mogen zij worden verwelkomd en een waardig bestaan hebben! In deze voorbereidingstijd op Kerstmis moge een broederlijke en vreugdevolle solidariteit te hulp komen aan hun noden en hun hoop ondersteunen! Laten wij niet vergeten dat iedere christen onderweg is naar zijn ware vaderland: de hemel. Christus is de enige weg! Moge de Maagd Maria, die reizen en ballingschap heeft gekend, onze tocht begeleiden! Een fijne zondag voor allen!
(In het Engels) Graag wil ik nu een groet richten tot alle Engelssprekende bezoekers die aanwezig zijn bij dit Angelusgebed. In het Evangelie van vandaag herinnert Johannes de Doper ons eraan dat wij ons moeten bekeren en zuiveren, terwijl wij de weg voor de Heer bereiden en in hoop uitzien naar zijn komst in heerlijkheid. Moge God u en uw dierbaren overvloedig zegenen!
(In het Duits) Van harte groet ik de pelgrims en bezoekers van Duitse taal. Het Evangelie van de tweede zondag van de Advent vertelt over de prediking van de heilige Johannes de Doper, die oproept tot bekering en verzoening met God. Ook wij worden uitgenodigd steeds opnieuw Gods gave van vergeving te ontvangen en nieuwe mensen te worden. Het sacrament van de verzoening is een bijzondere plaats om de barmhartige God te ontmoeten. Hier vergeeft de Heer alle zonden, hier geneest Hij onze wonden en maakt Hij alles goed. Elk moedeloos hart neemt Hij in zijn handen, en Hij schenkt ons zijn vrede en zijn vreugde. God zegene u allen!
(In het Spaans) Ik groet van harte de Spaanssprekende gelovigen die aanwezig zijn bij dit mariaal gebed. De liturgie van het Woord van deze zondag laat ons zien hoe de heilige Johannes de Doper het volk aanspoort tot bekering en van de mensen van zijn tijd een concrete geloofsantwoord verwacht. Moge de allerheiligste Maagd, die haar onvoorwaardelijke “ja” aan de Heer wist te geven, ons helpen elke dag onze doopbeloften te bevestigen, opdat wij, door de vruchten van goede werken, in de wereld getuigen mogen zijn van de genade van God die in ons werkzaam is. Een fijne zondag.
(In het Pools) Van harte groet ik de Polen. Het Evangelie van vandaag herinnert ons eraan dat Johannes de Doper op een concreet moment in de geschiedenis het woord dat hij van God had ontvangen, aan de wereld heeft doorgegeven. Hij riep op tot bekering, kondigde de komst van de Messias aan en verkondigde Gods heil. Niet iedereen nam dat woord aan, niet iedereen geloofde. Ook vandaag geloven velen niet. Laten wij, naar het voorbeeld van de heilige Johannes, in het Jaar van het Geloof verkondigers van het Evangelie zijn voor hen, trouwe getuigen van Christus. Met heel mijn hart zegen ik u.
(In het Italiaans) Tot slot richt ik mijn hartelijke groet tot de Italiaanssprekende pelgrims, in het bijzonder de deelnemers aan het congres van de Unie van Katholieke Juristen, vergezeld door kardinaal Coccopalmerio. Ik groet de groep van de parochie van de Kathedraal van Cerreto Sannita, ter gelegenheid van hun 50-jarig bestaan, het koor “Dalmistro” uit Coste (Treviso), de jongeren uit Carugate en Bùssero met hun catechisten en de gelovigen van Altavilla Irpina. Allen wens ik een goede zondag en een goede week. Een zalige Advent. Een goede zondag voor u allen. Dank u!