Voor het feest van Sint Laurentius

I.
Daar N.v.d.v.: S. Laurentius was.. N.v.d.v.: S. Laurentius was de aartsdiaken van S. Xystus II en werd enkele dagen na den marteldood van zijn bisschop op 10 augustus 258 levend geroosterd. Na S. Petrus en S. Paulus heeft in Rome geen martelaar groter verering genoten dan S. Laurentius. Voor de Romeinse Christengemeente was hij het ideaal van de bloedgetuige. alle deugden in hun gehele omvang en de volheid van alle gerechtigheid geboren worden uit de liefde, waardoor God en den naaste bemind worden, bevinden wij, zeer geliefden, dat deze liefde voorzeker in niemand een subliemer hoogtepunt bereikt en met meer helderheid schittert dan in de zalige martelaren, die onzen Heer Jesus Christus, Die voor alle mensen gestorven is, evenzeer nabij zijn door hun navolging van Zijn liefde, als door de gelijkenis met Zijn lijden. Want ofschoon die liefde, waarmee de Heer ons heeft vrijgekocht, nooit door de welgezindheid van iemand geëvenaard kan worden, omdat het iets anders is, wanneer voor een rechtvaardige een mens sterft, die op grond van een noodzaak in zijn natuur toch sterven moet, of wanneer voor ongerechtigen iemand sterft, die vrij is van de wet van den dood, toch zijn ook de martelaren voor alle mensen van groot belang geweest, omdat de Heer hun sterkte, waarvan Hij zelf de gever was, zo gebruikt heeft, dat Hij de doodstraf en de wreedheid van het kruis voor niemand van de Zijnen nog schrikwekkend heeft laten zijn, maar ze voor velen navolgbaar heeft gemaakt. Als dus niemand, di goed is, alleen maar voor zich zelf goed is, en de wijsheid van een wijze niet slechts zijn vriendin is; en als het wezen der ware deugden hierin bestaat, dat hij, die schittert door hun licht, velen wegvoert uit de duistere dwaling, dan is tot onderrichting van Gods volk wel niemands voorbeeld méér geëigend dan dat van de martelaren. Laat de welsprekendheid geschikt zijn om te vermurwen, laat de redenering doeltreffend zijn om te overtuigen, toch zijn voorbeelden waardevoller dan woorden en is het belangrijker door daden te onderrichting dan door uitspraken.

II.
Hoe roemvol en verdienstelijk de zalige martelaar Laurentius, door wiens marteldood de dag van heden zijn luister verkregen heeft, in die uitstekende soort van onderricht uitmunt, hebben zelfs zijn vervolgers kunnen ervaren, toen zijn bewonderenswaardige geesteskracht, die hij vooral uit Christus' liefde geput had, niet alleen zelf stand hield, maar ook anderen door het voorbeeld van haar standvastigheid versterkte. Want toen de uitzinnigheid der heidense machten juist tegen de meest uitgelezen ledematen van Christus woedde, en zich vooral van hen trachtte meester te maken, die tot den rang der priesters behoorden, stortte de goddeloze vervolger zich op den leviet N.v.d.v.: De term diaconus,.. N.v.d.v.: De term diaconus, de normale benaming van de derde rang der hiërarchie in het oud-christelijk Latijn, wordt door de cultuurtaal o.a. ook door de taal der gebedsteksten gemeden. Zij gebruikt bij voorkeur het inheemse woord minister of ook het bijbelse levita, die zeker geen van beiden een gewoon woord van de volkstaal waren. Daarentegen komt het woord diaconatus wel voor naast het inheemse ministerium. Laurentius, die niet alleen bij de bediening der Heilige Geheimen maar ook bij de uitdeling der kerkelijke goederen de leiding had. N.v.d.v.: De aartsdiaken had.. N.v.d.v.: De aartsdiaken had de zorg voor de geldzaken van de kerk van Rome en was bij de viering van de liturgie de directe assistent van de bisschop. Want hij was overtuigd, dat hij een dubbele buit zou binnenhalen door de gevangenneming van dien enen man, dien hij, in geval hij hem tot de uitlevering der heilige schatten zou kunnen bewegen, tevens ontrukken zou aan den waren godsdienst. Met een tweevoudige prikkeling is deze man, begerig naar geld en vijand der waarheid, toegerust: met geldzucht, die hem goud doet stelen, en met goddeloosheid, die hem Christus doet roven. Hij vraagt den smettelozen schatbewaarder hem de schatten der Kerk te brengen, waarop hij met de grootste gierigheid zat te loeren. De zuivere leviet nu geleidde, om hem te tonen waar hij deze had opgeborgen, de talrijke scharen van heilige N.v.d.v.: Sanctus is hier nog.. N.v.d.v.: Sanctus is hier nog gebruikt in zijn antieke zin, waarin het vrijwel synoniem is met fidelis. De heilige armen zijn de armen van de christengemeente. armen naar hem toe, in wier levensonderhoud en kleding hij die goederen onvervreemdbaar belegd had, omdat ze er des te veiliger waren naarmate zij heiliger besteed waren.

III.
De bedrogen rover briest van woede, en laaiend van haat tegen een godsdienst, die een dergelijk gebruik van rijkdom in het leven had geroepen, maakt hij zich op om een nog kostbaarder schat te roven en hem, bij wien hij geen schat aan denarién gevonden had, een onderpand te ontnemen, dat een veel heiliger rijkdom voor hem uitmaakte. Hij beveelt Laurentius om Christus te verloochenen, en brengt alles in gereedheid om die sterke geesteskracht van den leviet met wrede folteringen te bestoken. Als de eerste martelingen niets bereiken, volgen er zwaardere. Hij geeft opdracht om de verminkte ledematen, die door de vele snijdende geeselslagen verscheurd zijn, boven een vuur te roosteren, opdat door het steeds weer omkeren van die ledematen op een ijzeren rooster, die door voortdurende verhitting een felle schroeikracht in zich droeg, de kwelling heviger en de straf langduriger zou zijn.

IV.
Niets bereikt gij, geen stap komt hij verder, razende wreedheid. De sterfelijke stof wordt onttrokken aan uw uitvindingen en terwijl Laurentius naar den hemel afreist, lijdt gij de nederlaag. Door uw vlammen kon de vlam van Christus' liefde niet overwonnen worden, en kouder was het vuur, dat van buiten brandde, dan dat wat van binnen gloeide. Gij hebt aan den martelaar een dienst bewezen, vervolger, door uw woeden; gij hebt zijn zegepalm groter gemaakt door zijn straffen opeen te stapelen. Wam welke vinding van uw vernuft is niet tot roem van den overwinnaar geworden, wanneer zelfs de folterwerktuigen luister hebben bijgezet aan de overwinning? Laten wij ons dan verheugen, zeer geliefden, met een geestelijke vreugde en ons bij het allergelukkigste uiteinde van dezen man op den Heer beroemen, Die wonderbaar is in Zijn heiligen, (Ps. 68, 36) [b:Ps. 68, 36] in wie Hij ons een hulp en een voorbeeld gesteld heeft. En Hij heeft over de gehele wereld Zijn heerlijkheid zó doen stralen, dat, nu van den opgang der zon tot aan haar ondergang de lichten van het levietendom als de bliksem schitteren, Rome even luisterrijk geworden is door Laurentius als Jerusalem stralend was door Stephanus. Door zijn gebeden en voorspraak vertrouwen wij zonder ophouden geholpen te worden, opdat wij gesterkt mogen worden door den geest van liefde en daar allen immers, die in Christus vroom willen leven, zoals de Apostel zegt, vervolging lijden (2 Tim. 3, 12) [b:2 Tim. 3, 12] - wij toegerust mogen worden met de standvastigheid van een onwankelbaar geloof om alle bekoringen te overwinnen. Door onzen Heer Jesus Christus, Die leeft en heerst met den Vader en den Heiligen Geest in de eeuwen der eeuwen. Amen.