Het martelaarschap

Dierbare broeders en zusters,

Vandaag brengt de liturgie ons de heilige Clara van Assisi in herinnering, stichteres van de Clarissen, lichtende figuur over wie ik in een volgende catechese zal spreken. Maar in de loop van deze week – zoals ik reeds zei bij het Angelus van verleden zondag [n:991] – gedenken wij ook meerdere heilige martelaren, zowel uit de eerste eeuwen van de Kerk, zoals de heilige Laurentius, diaken, de heilige Pontius, paus, en de heilige Hippoliet, priester; als uit een tijd die dichter bij de onze ligt, zoals de heilige Theresia Benedikta van het Kruis, Edith Stein, patrones van Europa, en de heilige Maximiliaan Maria Kolbe. Ik zou dus kort willen stilstaan bij het martelaarschap, een vorm van totale liefde voor Christus.

Waarop is het martelaarschap gebaseerd? Het antwoord is eenvoudig: op de dood van Jezus, op Zijn hoogste liefdesoffer, voltrokken op het kruis opdat wij het leven zouden hebben (Joh. 10, 10) [[b:Joh. 10, 10]]. Christus is de lijdende dienaar over wie de profeet Jesaja spreekt (Jes. 52, 13-15) [[b:Jes. 52, 13-15]], die zichzelf gegeven heeft als losprijs voor velen (Mt. 20, 28) [[b:Mt. 20, 28]]. Hij roept Zijn leerlingen, ieder van ons, op om elke dag zijn kruis op te nemen en Hem te volgen op de weg van totale liefde voor God de Vader en voor de mensheid: “Wie zijn kruis niet opneemt en Mij volgt, is Mij niet waardig – zegt Hij. Wie zijn leven vindt, zal het verliezen, en wie zijn leven verliest om Mijnentwil, zal het vinden” (Mt. 10, 38-39) [[b:Mt. 10, 38-39]]. Het is de logica van de graankorrel die sterft om te ontkiemen en vrucht te dragen (Joh. 12, 24) [[b:Joh. 12, 24]]. Jezus zelf “is de graankorrel die van God kwam, de Goddelijke graankorrel, die zich op aarde laat vallen, zich laat open maken, breken in de dood en precies daardoor opent Hij zichzelf en kan Hij zo vrucht dragen in de oneindigheid van de wereld” ((3494)). Het martelaarschap volgt de Heer ten einde toe, wanneer Hij vrij aanvaardt te sterven voor het heil van de wereld, in een hoogste beproeving van geloof en liefde vgl: Lumen Gentium [[[617|42]]].

Nogmaals, vanwaar komt de kracht om het martelaarschap het hoofd te bieden? Uit de diepe en innige eenheid met Christus, want het martelaarschap en de roeping tot het martelaarschap zijn niet het resultaat van menselijke inspanning, maar zijn het antwoord aan een initiatief en roep van God, zij zijn een gave van Zijn genade die bekwaam maakt zijn leven te geven uit liefde voor Christus en de Kerk, en zo voor de wereld. Als wij het leven van de martelaren lezen, zijn we verwonderd door hun sereniteit en moed ten overstaan van lijden en dood: Gods macht manifesteert zich ten volle in de zwakheid, de armoede van wie zich aan Hem toevertrouwt en alleen op Hem zijn hoop stelt (2 Kor. 12, 9) [[b:2 Kor. 12, 9]]. Het is echter belangrijk te onderlijnen dat Gods genade de vrijheid van degene die met het martelaarschap geconfronteerd wordt, niet opheft noch onderdrukt, integendeel zij verrijkt en verheft ze: de martelaar is iemand die uiterst vrij is, vrij tegenover macht, tegenover de wereld; een vrije persoon, die door één enkele definitieve daad, heel zijn leven aan God geeft en die zich in die hoogste daad van geloof, hoop en liefde overgeeft in de handen van zijn Schepper en Verlosser; hij offert zijn leven om op een totale manier geassocieerd te worden met het Offer van Christus op het kruis. In één woord, het martelaarschap is een grote daad van liefde als antwoord op de immense liefde van God.

Dierbare broeders en zusters, zoals ik verleden woensdag [3679] zei, wij worden waarschijnlijk niet tot het martelaarschap geroepen, doch niemand van ons is uitgesloten van de Goddelijke roep tot heiligheid, tot de hoge graad van het christelijk leven en dat houdt in elke dag zijn kruis op te nemen. Voor ons allen, in het bijzonder in onze tijd waarin egoïsme en individualisme lijken te overheersen, moet het eerste fundamentele engagement zijn, elke dag te groeien in een steeds groter wordende liefde voor God en onze broeders, om ons leven om te vormen en zo ook onze wereld. Vragen wij de Heer, op voorspraak van de heiligen en martelaren, ons hart te ontvlammen om te kunnen liefhebben zoals Hij ieder van ons heeft liefgehad.