In de Doop van Jezus wordt de wereld geheiligd, zijn de zonden vergeven; door het water en door de Geest worden wij nieuwe schepselen

Dierbare broeders en zusters,

vandaag wordt het feest van de Doop van de Heer gevierd, dat de Kersttijd afsluit. De liturgie houdt ons het verhaal van de Doop van Jezus in de Jordaan voor, in de redactie van de heilige Lucas (Lc. 3, 15-16.21-22)[[b:Lc. 3, 15-16.21-22]]. De evangelist vertelt dat, terwijl Jezus aan het bidden was na het Doopsel te hebben ontvangen tussen al diegenen die aangetrokken waren door de prediking van de Voorloper, de hemel openging en de heilige Geest op Hem neerdaalde in de gedaante van een duif. Op dat moment klonk een stem van omhoog: "Jij bent mijn geliefde Zoon, in wie Ik vreugde vind" (Lc. 3, 22)[b:Lc. 3, 22]. Noot van de vertaler: Aldus...Noot van de vertaler: Aldus volgens de vertaling van de Willibrord uit 1995. In die van 1975 stond "mijn Zoon, de Welbeminde, in U heb ik mijn behagen gesteld". In het Grieks wordt niet het woord voor vreugde (charis, of chara) gebruikt, maar het werkwoord eu-dokeo, waar ook het woord eudokia vandaan komt wat welbehagen betekent.

De Doop van Jezus in de Jordaan wordt door alle Evangelisten herdacht en belicht, zij het in verschillende mate. Hij maakte inderdaad deel uit van de apostolische prediking, ja vormde het uitgangspunt van het geheel aan feiten en woorden waarvan de Apostelen moesten getuigen (Hand. 1, 21-22; Hand. 10, 37-41)[[b:Hand. 1, 21-22; Hand. 10, 37-41]]. De apostolische gemeenschap hield de Doop van de Heer voor heel belangrijk, niet alleen omdat bij die gelegenheid voor het eerst in de geschiedenis de openbaring van het trinitaire mysterie op duidelijke en complete manier had plaats gevonden, maar ook omdat vanaf die gebeurtenis het openbare dienstwerk van Jezus langs de wegen van Palestina was begonnen.
De Doop van Jezus in de Jordaan is een anticipatie van zijn Doopsel van Bloed op het Kruis, en is ook een symbool van heel de sacramentele werkzaamheid waarmee de Verlosser het heil van de mensheid zal bewerken. Vandaar dat de overlevering van de vaders - de z.g. patristieke traditie - een groot belang hechtte aan dit feest, dat het oudste is na dat van Pasen. "In de Doop van Jezus" - zingt vandaag de liturgie - "wordt de wereld geheiligd, zijn de zonden vergeven; door het water en door de Geest worden wij nieuwe schepselen" Antifoon bij de Lofzang van...Antifoon bij de Lofzang van Zacharias in de getijden van de Lauden of Morgengebed op het Feest van de Doop van de Heer. Noot van de vertaler: Deze...Noot van de vertaler: Deze echo van de patristieke traditie staat zo als antifoon in de Latijnse Liturgia Horarum, en ook in de door de paus aangehaalde Italiaanse vertaling daarvan. Het Nederlandse Getijdenboek wijkt daarvan af en geeft het evangelievers Mc. 1, 10 als antifoon.

Er is een nauwe samenhang tussen de Doop van Christus en ons Doopsel. Bij de Jordaan openen zich de hemelen (Lc. 3, 21)[[b:Lc. 3, 21]] om aan te geven dat de Heiland ons de weg ten heil heeft ontsloten en wij kunnen die weg gaan, juist dankzij de nieuwe geboorte uit "water en Geest" (Joh. 3, 5)[b:Joh. 3, 5] die zich verwezenlijkt in het Doopsel. Daarin worden wij ingevoegd in het mystieke Lichaam van Christus, dat de Kerk is, sterven en verrijzen wij met Hem, bekleden wij ons met Hem, zoals de apostel Paulus bij herhaling onderstreept (1 Kor. 12, 13; Rom. 6, 3-5; Gal. 3, 27)[[b:1 Kor. 12, 13; Rom. 6, 3-5; Gal. 3, 27]].
De opdracht die uit het Doopsel voortvloeit is daarom die van naar Jezus te "luisteren": dat wil zeggen in Hem te geloven en hem gewillig te volgen door zijn wil te doen, de wil van God. Op deze manier kan eenieder naar de heiligheid streven, een doel dat, zoals het Tweede Vaticaans Concilie herinnert, de roeping vormt van alle gedoopten. Moge Maria, de moeder van de geliefde Zoon van God, ons helpen om altijd trouw te zijn aan ons Doopsel.