De viering van Palmzondag kent drie krachtpunten:
– de wijding van de palmen en de processie,
– de lezing van het Passieverhaal en
– de viering van de H. Mis.
Waar destijds bij de intocht van Jezus in Jeruzalem de Joden zelf de palmen namen, omdat de victorie van Christus over de duivel nog niet voltooid was, zo zegent en verdeelt de Kerk nu de palmen, omdat zij al vervuld is door Zijn victorie. Bovendien, omdat Hijzelf de Triomfator is en de uitverkorenen in de hemel verblijdt, is het gepast dat de zegen – de palmwijding – en de uitdeling door de priester wordt gedaan, die Christus vertegenwoordigt.
De palmtak, die nog lang groen blijft, bevestigen we aan het kruisbeeld in onze huizen als teken van die blijvende triomf van Christus op de dood. Met die palmtak en wijwater kunnen wij bescherming en heil afsmeken over onszelf en het veilig gebruik van de middelen die ons ten dienste staan.
De palmprocessie, met Christus in ons midden in de priester, herinnert eraan dat ook wij dagdagelijks Christus moeten eren binnen en buiten het kerkgebouw.
Waar de poortliturgie nog in ere wordt gehouden heeft deze een speciale betekenis. Het is een dialoog tussen zangers binnen en buiten de gesloten kerkdeur. Het symboliseert de eenheid met de heiligen en het feit dat er ook nu een communicatie is tussen de Strijdende Kerk op aarde en de Triomferende Kerk in de hemel. Met andere woorden: de heiligen bidden voor ons. En dan worden de deuren van de kerk geopend, nadat de kruisdrager met het processiekruis driemaal op de deur heeft geklopt. Het symbool is duidelijk: het kruis van Christus opent voor ons het eeuwig leven.
Na de glorievolle intocht wordt op sobere wijze het Passieverhaal – de laatste dagen van Christus smartelijk lijden, dood en begrafenis – gezongen en dat deze Goede Week maandag, dinsdag en woensdag en Goede Vrijdag opnieuw zal klinken.
In de H. Mis tenslotte staat de Passie van Christus centraal, (zo wordt o.a. de prefatie van het H. Kruis gebeden), het ware altaar- en kruisoffer dat opnieuw op onbloedige wijze tegenwoordig gesteld wordt.
Paus Benedictus XVI gaf in zijn homilie op deze zondag in 2011 een nadere duiding van wat op deze dag liturgisch gevierd wordt. Tot 2021 werd op deze zondag ook de diocesane Wereld Jongeren Dag bijeenkomsten gevierd (nu verplaatst naar de laatste zondag van het kerkelijk jaar), hetgeen in de hier genoemde homilieën doorklinkt.
Enkele homilieën op deze dag door Paus Franciscus:
- 25.03.2018 – Het is aan u om te roepen
- 20.03.2016 – Wij kunnen niet liefhebben zonder eerst onszelf door Hem te laten beminnen
- 29.03.2015 – In de Goede Week, de weg nemen van Jezus’ vernedering
- 13.04.2014 – Waar is mijn hart?
- 24.03.2013 – Drie woorden: Vreugde, kruis, jongeren
De homilieën op deze dag door Paus Benedictus XVI:
- 01.04.2012 – Palmzondag: de dag om voor Christus te kiezen
- 17.04.2011 – De betekenis van de processie op Palmzondag
- 28.03.2010 – De navolging van Christus
- 05.04.2009 – Zijn wil is de waarheid en is liefde
- 16.03.2008 – “Slachtoffers en gaven hebt gij niet gewild, maar Gij hebt voor mij een lichaam bereid”
- 01.04.2007 – Moge de Heer ons helpen de deur van het hart te openen
- 09.04.2006 – Viering van Palmzondag en van het Lijden van de Heer
Zie ook:
- Catechismus van de Katholieke Kerk, 557-560: De opgang van Jezus naar Jeruzalem
- Thema: Liturgische feesten, onder Palmzondag