De kerkelijke praktijk rond het ontvangen van de heilige Communie
Inhoudsopgave
Uitklappen
- Documentgegevens
- Inleiding
Er is nogal wat verwarring rond het al dan niet mogen communiceren in de eucharistieviering. Dit korte artikeltje poogt hierin enige duidelijkheid te scheppen.
a. Uitgangspunten
De Eucharistie is volgens de katholieke Kerk de sacramentele viering van het verlossend kruisoffer van Christus. De Kerk biedt met haar Heer en in eenheid met Hem diens gebroken Lichaam en diens vergoten Bloed aan de Vader aan voor het heil van levenden en doden. De Heer is zelf in de Eucharistie aanwezig als offeraar (in de persoon van de priester) en als offergave (in brood en wijn). In brood en wijn is Hij persoonlijk aanwezig doordat dit brood en deze wijn in de consecratie door de priester veranderd worden in zijn Lichaam en Bloed. Als het offer is gebracht wordt er een offermaaltijd gevierd. De gelovige mag eten (en drinken) van de offergaven en wordt zo innig verbonden met het offer van Christus en met zijn Persoon. En door de gemeenschap met het sacramentele Lichaam van Christus, wordt de gemeenschap met de Kerk, die naar Paulus ook lichaam van Christus is, versterkt en bevestigd. Communie is dus tegelijk gemeenschap met Christus en gemeenschap met de katholieke Kerk.
b. Foutieve opvattingen
Uit het bovenstaande zijn blijkt dat bepaalde opvattingen die steeds weer geventileerd worden vanuit katholiek standpunt geen hout snijden. Wij noemen er hier enkele:
Jezus zou er geen probleem mee hebben dat die en die communiceert...
Het is Jezus die ons aan zijn tafel nodigt, niet de Kerk....
Het sacrament van de Eucharistie is aan de Kerk toevertrouwd. De Kerk gaat door de eeuwen heen zeer zorgvuldig om met dit Sacrament en stelt vanuit haar apostolische traditie die op Christus teruggaat, regels op voor het vieren en het ontvangen van de Eucharistie. De Kerk heeft daar alle recht toe. Zij treedt op met de autoriteit van Christus: “Wie u hoort, hoort Mij”. “Wat gij op aarde zult binden, zal ook in de hemel gebonden zijn....” Bovendien is de Communie met Christus ten innigste verbonden met de Communie met de Kerk. Als iemand op belangrijke punten geen Communio met de Kerk heeft, kan hij niet tot de sacramentele Communie naderen. Doet hij dat toch, dan is dat een leugen en een grote zonde.
Iedereen heeft recht op de hostie....
Soms wordt er over de Communie gesproken alsof het snoepje is, een traktatie waarbij je toch niemand mag overslaan. Uit wat onder a. gezegd is, moge duidelijk zijn, dat wie zo denkt niets begrepen heeft van wat eucharistie is en dus verre van de communie moet blijven.
Het is inderdaad in zekere zin waar dat iedereen die katholiek is recht heeft op de Communie, maar daar moet wel iets bij worden vermeld. Namelijk dat je in de juiste gesteltenis moet zijn. Je mag alleen te Communie gaan als je de leer van de Kerk aanvaardt en in de grote punten leeft volgens de leer van de Kerk. Je kunt je recht op de Communie verspelen door ernstige zonde te doen. Het recht op de Communie ontstaat echter meteen weer als de eenheid met de Kerk herstelt en je met God en met de Kerk verzoent door het Sacrament van Boete en Verzoening.
Het zielenheil prevaleert boven het recht....
Inderdaad is de eucharistische Communie noodzakelijk voor het zielenheil, maar als zij gebeurt in staat van doodzonde strekt ze niet tot heil maar tot veroordeling. Een onwaardige communie vergroot de zondige situatie. Vgl. 1 Kor. 11, 27-29: “Wie dus op onwaardige wijze het brood eet of uit de beker drinkt, bezondigt zich aan het lichaam en bloed des Heren. Wij moeten onszelf onderzoeken voor we van het brood eten en uit de beker drinken. Wie eet en drinkt zonder het lichaam te onderkennen, eet en drinkt zijn eigen vonnis.”
c. Niet te Communie mogen en de Communie weigeren zijn twee verschillende dingen
Niet te communie mogen is een zaak van het individuele geweten dat de betreffende persoon zegt: je mag niet te Communie gaan voordat je gebiecht hebt. Dit geldt bij alle ernstige zonden tegen de katholieke zedenleer. Ga je dan toch te Communie bega je de zonde van heiligschennis en “je eet en drinkt je eigen vonnis”. Pas na oprecht berouw en een eerlijke Biecht kun je dan weer communiceren.
De priester mag en moet de Communie pas weigeren, als het om een publiek bekende zaak gaat, waarbij het uitreiken van de Communie ergernis zou geven. Ergernis geven betekent dan dat door dat uitreiken van de Communie anderen die dat zien tot de gedachte komen: dus het is niet erg wat hij/zij doet; ik mag het dus wel doen. Ergernis geef je als je door een daad anderen tot zonde brengt. Het gaat hier dus wel degelijk het heil van de zielen maar meer om de zielen van de andere kerkgangers, om het gemeenschappelijk heil van de Kerk. Het gaat hier dus duidelijk om het sociaal schadelijk aspect van de zonde.
d. Mogen protestanten en anglicanen te Communie gaan in de katholieke Kerk?
Nee, omdat protestanten in leer en leven niet in eenheid (niet in communio) zijn met de katholieke Kerk mogen zijn onder normale omstandigheden niet te Communie. Toch communiceren is een belediging van de katholieke Kerk en een daad tegen de oecumene.
In zeer buitengewone omstandigheden zoals in stervensgevaar mag een protestant uit de handen van een katholiek priester de Communie ontvangen als tenminste de volgende voorwaarden vervuld zijn: er is geen dominee bereikbaar, de betreffende persoon is in staat van genade (heeft dus geen groot kwaad gedaan) en heeft rond de Eucharistie precies hetzelfde geloof als de katholieke Kerk.
e. Mogen katholieken deelnemen aan het protestantse avondmaal of aan een Anglicaanse communionservice
Nee, dat is katholieken te allen tijd verboden ook al staan de protestanten het toe. De reden daarvan is, dat er in de protestantse en Anglicaanse gemeenschappen geen geldige Eucharistie bestaat, aangezien zij het Sacrament van het Priesterschap niet kennen of het sacrament niet geldig is. Deelname zou een doen alsof zijn, wat niet is toegestaan.
f. Mogen oosters orthodoxen in de katholieke Kerk te Communie gaan?
De Oosters orthodoxen worden beschouwd als zusterkerken. Zij hebben geldige wijdingen en dus ook geldige Sacramenten. Orthodoxen mogen in de katholieke Kerk te Communie gaan als ze juiste gesteltenis bezitten.
g. Mogen katholieken in een Oosters orthodoxe liturgie te communie gaan?
Omdat de Sacramenten in de Oosterse kerken geldig zijn, mogen katholieken daar te Communie gaan, als er geen katholieke Kerk in de buurt is. Overigens vinden de orthodoxen zelf het meestal niet goed dat katholieken bij hen te Communie gaan.
NB Heel veel mensen noemen alle oosterse kerken “orthodoxen”. Dat is niet zo. Er zijn ook oosters katholieke Kerken die dezelfde liturgie vieren als de orthodoxen maar in eenheid met Rome leven. Zij zijn gewoon katholiek. Dat is het communiceren geen probleem.
h. Zonden die je verhinderen te Communie gaan
Als de door ernstige zonde de communio met de Kerk en met Christus verbroken hebt mag je niet te Communie. Voorbeelden hiervan zijn - en we lopen hierbij de 10 geboden na:
Alle grote zonden tegen het geloof sluiten uit van de communie zoals ketterij (bewust en hardnekkig ontkennen van een katholieke waarheid), schisma (zich onttrekken aan het hiërarchisch gezag van Paus en bisschoppen, je b.v. bij een andere kerk aansluiten), of apostasie (volledig van het geloof afvallen door b.v. islamiet, boeddhist of atheïst te worden). Bovendien magische praktijken zoals glaasje draaien en geesten oproepen. Ook ernstige zonde is heiligschennis d.w.z. als men Sacramenten, gewijde personen of zaken op een onwaardige manier behandelt.
Godslastering en meineed.
Zondags zonder geldige reden niet de eucharistie bijwonen en de zondag niet als feestdag vieren door zonder noodzaak “slafelijk” werk te verrichten.
Ouders die ernstig de opvoeding van kinderen verwaarlozen. Kinderen die hun bejaarde ouders aan hun lot overlaten.
Jezelf of anderen proberen te doden. Abortus of euthanasie plegen of daarbij helpen. Experimenteren met menselijk leven of dat laten doen zoals reageerbuisbevruchting, het kweken van embryo’s voor stamcelonderzoek etc. Jezelf opzettelijk (laten) verminken zonder medische noodzaak. Iemand echt haten. (wie zijn broeder haat, is een moordenaar)
Stelen van iets substantieels. Woekerprijzen rekenen (misbruik maken van iemand zwakke positie). Werknemers uitbuiten. Geen werk leveren voor het loon dat je ontvangt. Ernstig misbruik van sociale voorzieningen of van verzekeringen.
Ernstig andere mensen in de problemen brengen door roddel en achterklap; door leugens in een zeer ernstige zaak.
Afgunst die vergiftigt
i. Enkele publieke zonden waarbij de Communie moet worden geweigerd.
Hierbij geldt dat de zonde hardnekkig moet zijn en bekend:
iemand die algemeen bekend is als abortusarts
iemand die publiek samenwoont zonder een christelijke huwelijk
iemand die gescheiden is en alleen burgerlijk hertrouwd
iemand die publiek bekend is als prostituee
iemand die publiek bekend is als samenwonende homoseksueel
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site