Inhoudsopgave

Uitklappen

- Documentgegevens

- Inleiding

De Congregatie voor Katholiek Onderwijs[d:119] heeft het document ""Man en vrouw schiep Hij hen" - over een manier van dialoog over de vraag aangaande 'gender' in het onderwijs[7408]" gepubliceerd. Het nieuwe document is bedoeld als een instrument om de katholieke bijdrage aan het voortdurende debat over de menselijke seksualiteit te begeleiden en om de uitdagingen aan te gaan die voortkomen uit de genderideologie.

Het doel van het document - getiteld ""Man en vrouw schiep Hij hen" - over een manier van dialoog over de vraag aangaande 'gender' in het onderwijs[7408]" - is het ondersteunen van degenen die betrokken zijn bij het onderwijs van de jongere generaties om "methodisch" de kwesties die vandaag het meest besproken worden op het gebied van menselijke seksualiteit aan te pakken, in het licht van de bredere horizon van het onderwijs in de liefde.

In het bijzonder richt het zich tot de katholieke scholen en tot hen die, geïnspireerd door een christelijke visie, in andere scholen werken; tot de ouders, de studenten en het personeel; maar ook tot bisschoppen, priesters en religieuzen, alsook tot de kerkelijke bewegingen en verenigingen van de gelovigen. De Congregatie voor Katholiek Onderwijs[d:119], die de tekst heeft voorbereid, spreekt van "een onderwijscrisis", in het bijzonder over de thema's affectiviteit en seksualiteit, tegenover "uitdagingen die voortkomen uit de verschillende vormen van een ideologie die de algemene naam "gendertheorie" heeft gekregen, die "het verschil en de wederkerigheid in de aard van de man en de vrouw ontkent", en die als "slechts het resultaat van een historische en culturele conditionering" wordt beschouwd. Identiteit zou dan "de keuze van het individu worden, een keuze die ook in de loop van de tijd kan veranderen". De tekst spreekt van een antropologische desoriëntatie die het culturele klimaat van onze tijd kenmerkt en bijdraagt aan "de destabilisering van het gezin". Het document citeert Amoris Laetitia[6271] en stelt dat deze ideologie onder andere "leidt tot educatieve programma's en wetgevende maatregelen die een persoonlijke identiteit en emotionele intimiteit bevorderen die radicaal gescheiden zijn van het biologische verschil tussen man en vrouw". Amoris Laetitia, 56[[6271|56]] Dit is de context van het nieuwe document, dat tot doel heeft een methodologie te bevorderen "gebaseerd op drie leidende principes" van luisteren, redeneren en voorstellen.

Dialoog door te luisteren, te redeneren en voor te stellen

In het kader van de dialoog over de genderproblematiek in het onderwijs wordt in het document een onderscheid gemaakt "tussen de genderideologie aan de ene kant en het hele gebied van het onderzoek naar gender[d:381] dat de menswetenschappen hebben verricht, aan de andere kant". De ideologieën van de genderproblematiek beweren weliswaar te beantwoorden (....) "aan wat soms begrijpelijke aspiraties zijn", maar ze willen zich ook "als absoluut en onbetwistbaar doen gelden en zelfs dicteren hoe kinderen moeten worden opgevoed" en zo de dialoog onmogelijk maken", aldus de paus Franciscus. Amoris Laetitia, 56[[6271|56]] Toch is er onderzoek gedaan om de verschillen tussen mannen en vrouwen en de manier waarop ze worden ervaren beter te begrijpen. In het document wordt dus uitgelegd dat "het in verband met dit type onderzoek is dat we open moeten staan om te luisteren, te redeneren en voorstellen te doen".

In het korte historische overzicht van het begin van de gendertheorie wordt in het document[7408] opgemerkt dat in de jaren negentig "werd gesuggereerd dat men de theorie van een radicale scheiding tussen gender[d:381] en sekse kon handhaven, waarbij de eerste prioriteit had boven de tweede". Het vervolgt: "Een dergelijk doel werd gezien als een belangrijke stap in de evolutie van de mensheid, waarin 'een samenleving zonder seksuele verschillen' kon worden bereikt". Verder "in een groeiend contrast tussen natuur en cultuur komen de stellingen van de gendertheorie samen in het concept van de 'queer', dat verwijst naar dimensies van seksualiteit die uiterst vloeiend, flexibel en als het ware nomadisch zijn". Dit, zegt het document, "culmineert in de bewering dat het individu volledig vrij is van elke a priori gegeven seksuele definitie en dat de als te rigide beschouwde classificaties zijn verdwenen".

Punten van overeenstemming en kritiek

In het document[7408] wordt echter ook gewezen op "bepaalde standpunten die punten van overeenstemming zouden kunnen opleveren" in het kader van het genderonderzoek, die "het potentieel hebben om het wederzijds begrip te doen toenemen". Een gebied waarover men het eens kan worden, is "de noodzaak om kinderen en jongeren op te voeden tot respect voor de eigenheid en het verschil van ieder mens, zodat niemand het slachtoffer wordt van pesterijen, geweld, beledigingen of ongerechtvaardigde discriminatie op grond van zijn of haar specifieke kenmerken (zoals bijzondere behoeften, ras, godsdienst, seksuele geaardheid, enz.)".

Een ander voorbeeld: "als een verdere positieve ontwikkeling" wijst het document op de "waarden van de vrouw" die men terugvindt in de hedendaagse beschouwingen over gender". In het bijzonder spreekt het over de bereidheid van vrouwen om zich op een bijzondere manier te wijden aan menselijke relaties, vooral ten voordele van de zwaksten. Het document citeert Johannes Paulus II en merkt op dat vrouwen "een soort affectief, cultureel en spiritueel moederschap vertonen dat van onschatbare waarde is voor de ontwikkeling van het individu en de toekomst van de maatschappij". Brief aan de Vrouwen, 9[[117|9]]

In het document worden echter ook enkele "kritiekpunten" belicht, bijvoorbeeld dat "de gendertheorie (met name in haar meest radicale vorm) spreekt van een geleidelijk proces van denaturalisatie, dat wil zeggen een verschuiving van de natuur". In deze visie zijn begrippen als "seksuele identiteit" en "familie" gebaseerd op "een verward concept van vrijheid op het gebied van gevoelens en wensen".

Het document[7408] reflecteert later op de "rationele argumenten" die de centrale plaats van het lichaam als "een integrerend element van persoonlijke identiteit en familierelaties" verduidelijken. Het menselijk lichaam, zo beweert het, "is subjectiviteit die de identiteit van het zijn communiceert". Dit helpt ons te begrijpen "waarom de gegevens van de biologische en medische wetenschap aantonen dat 'seksueel dimorfisme' door de wetenschap kan worden aangetoond", zoals bijvoorbeeld door de studie van chromosomen.

Dit herinnert ook aan het belang van de dialoog tussen geloof en rede.

Voorstellen van een christelijke antropologie

Het derde hoofdgedeelte van het document biedt het voorstel dat afkomstig is van de christelijke antropologie. "Dit is het steunpunt voor een integrale ecologie van de mens. Het document herinnert aan het vers uit Genesis, "man en vrouw schiep Hij hen". Het betoogt dat de menselijke natuur moet worden begrepen in het licht van de eenheid van lichaam en ziel, waarin de "horizontale dimensie" van de "interpersoonlijke gemeenschap" geïntegreerd is met de "verticale dimensie" van de gemeenschap met God.

Wat het onderwijs betreft, benadrukt het document de primaire rechten en plichten van de ouders met betrekking tot de opvoeding van hun kinderen - rechten en plichten die niet door anderen kunnen worden gedelegeerd of overgenomen. Het merkt ook op dat kinderen recht hebben op een moeder en een vader en dat het binnen het gezin is dat kinderen de schoonheid van seksuele verschillen kunnen leren herkennen.

Scholen van hun kant worden opgeroepen om zich op een subsidiaire manier met het gezin bezig te houden en een dialoog met de ouders aan te gaan, waarbij ook de cultuur van het gezin wordt gerespecteerd. Het is noodzakelijk, zegt het document, om een "alliantie" op te bouwen tussen het gezin, de school en de maatschappij, die "educatieve programma's over affectiviteit en seksualiteit kan produceren die ieders eigen stadium van volwassenheid op deze gebieden respecteren en tegelijkertijd het respect voor het lichaam van de ander bevorderen".

De weg van de dialoog: Het transformeren van zorgen en misverstanden

Het document "Man en vrouw schiep Hij hen[7408]" besluit met te zeggen dat "de weg van de dialoog, die bestaat uit luisteren, redeneren en voorstellen, de meest effectieve manier lijkt om te komen tot een positieve transformatie van zorgen en misverstanden, maar ook een hulpmiddel dat op zich kan bijdragen tot de ontwikkeling van een netwerk van relaties dat zowel opener als menselijker is". Daarentegen gaat het verder "hoewel ideologisch gedreven benaderingen van de delicate kwesties rond gender[d:381] hun respect voor diversiteit verkondigen, lopen zij het risico om dergelijke verschillen als statische realiteiten te zien en ze uiteindelijk geïsoleerd en los te laten van elkaar".

Het document[7408] benadrukt ook de "legitieme aspiraties van katholieke scholen om hun eigen visie op de menselijke seksualiteit te behouden" en stelt dat "een democratische staat het onderwijsaanbod niet kan beperken tot één enkele denkschool".

Ten slotte wijst het document[7408] op het belang voor katholieke scholen om "rekening te houden met de leeftijdsgroep van de te onderwijzen leerlingen" en om "met respect" met "ieder mens te behandelen". Dit kan gebeuren "door een discrete en vertrouwelijke manier van begeleiding die in staat is om degenen die in complexe en pijnlijke situaties verkeren, te bereiken". Elke school zou zichzelf moeten voorstellen als "een omgeving van vertrouwen, kalmte en openheid, in het bijzonder wanneer er gevallen zijn die tijd en een zorgvuldig onderscheidingsvermogen vereisen" om "een geduldig en ondergewaardeerd oor te bieden, ver weg van elke onrechtvaardige discriminatie".