Inhoudsopgave

- Paus richt een nieuw theologisch en wetenschappelijk instituut voor huwelijk en gezin op

(CNA) - Op dinsdag publiceerde Paus Franciscus een nieuw Motu Proprio[6644] die het Johannes Paulus II Instituut voor Huwelijk en Gezin opheft en waardoor er een theologisch instituut wordt opgericht dat is belast is met het onderzoeken van het huwelijk en het gezin vanuit een wetenschappelijk perspectief. Het Motu Proprio draagt de titel "Summa Familiae Cura[6644]", vertaald "De grote zorg om het gezin".

In het document merkt Franciscus op dat Johannes Paulus II grote stappen op het gebied van het gezin heeft gezet, in de eerste plaats met de bisschoppensynode in 1980[d:81] over dit onderwerp en de daaropvolgende publicatie van zijn post-synodale apostolische aansporing met de conclusies van de bijeenkomst, "Familiaris Consortio[267]".

Hij richtte vervolgens het Pauselijke Johannes Paul II-instituut voor het huwelijk en gezin op in 1981 met de apostolische constitutie "Magnum Matrimonii Sacramentum[6645]" om de thema's te ontwikkelen o.a. uit zijn boek uit 1960 'Liefde en Verantwoordelijkheid', geschreven toen hij nog Kardinaal Wojtyla was, evenals de Theologie van het Lichaam[d:122] dat hij tijdens zijn pontificaat ontwikkelde.

"Sindsdien heeft het belangrijk werk voor theologische en pastorale opleidingen zich ontwikkeld, zowel in het hoofdkantoor in Rome als in de territoriale secties, die op alle continenten aanwezig zijn," aldus Franciscus.

Terwijl het hoofdkwartier van het instituut in Rome blijft, hebben zich campussen over de hele wereld verspreid, waaronder onder meer Washington DC, Nigeria, Spanje, Brazilië, Mexico, India en Zuid-Korea.

Deze weg van ontwikkeling is voortgezet, aldus Franciscus, met de recente bisschoppensynodes in 2014 en 2015 over het gezin, die resulteerde in de eigen apostolische aansporing "Amoris Laetitia[6271]" van Paus Franciscus, gepubliceerd in 2015.

In de tekst van het Motu Proprio, dat werd ondertekend op de 8 september, Feest van de Geboorte van Maria, zei de Paus dat in het licht van de nieuwe uitdagingen vandaag de dag en door toegenomen culturele veranderingen, hij een nieuwe entiteit voor de gezinnen wilde vestigen zodat het werk van de Johannes Paulus II Instituut voor Huwelijk en Gezin beter 'bekend en gewaardeerd worden in zijn vruchtbaarheid en relevantie'.

Franciscus zei dat hij daarom heeft gekozen om er een theologisch instituut van te maken met een wetenschappelijk perspectief, daarmee "het belangenveld uitbreidend, zowel in termen van de nieuwe dimensies van de pastorale taak als de kerkelijke missie, evenals in de ontwikkeling van de menswetenschappen en de antropologische cultuur op zo'n cruciaal gebied voor de cultuur van het leven."

Deze gebeurtenissen hebben geleid tot “een vernieuwd besef van het Evangelie van het gezin en de nieuwe pastorale uitdagingen waarop de Christengemeenschap geroepen is een antwoord te geven”, merkt de Paus op, die benadrukt dat “de huidige antropologische en culturele verandering een analytische en gediversifieerde benadering” vereist. Zo mogen wij ons volgens hem niet “beperken tot praktijken van pastoraal en missionering die vormen en modaliteiten uit het verleden weerspiegelen”.

“Wij moeten vertolkers zijn, die door de wijsheid van het geloof bewust en gepassioneerd zijn, in een context waarbinnen de enkelingen in hun affectief en familiaal leven, minder gedragen zijn door sociale structuren dan in het verleden”, zo vervolgt hij. “Met de intelligentie van de liefde en met wijs realisme” dient gekeken te worden “naar de realiteit van het gezin vandaag in heel zijn complexiteit, met zijn licht- en schaduwzijden”.

In die optiek verleent Paus Franciscus “een nieuw juridisch kader aan het Instituut Johannes Paulus II, opdat de visionaire intuïtie van de heilige Johannes Paulus II, die dit academisch instituut vurig gewild heeft, nog beter erkend en gewaardeerd wordt in zijn opleiding en actualiteit”.

Het Motu Proprio verruimt de competenties van het Instituut op pastoraal niveau evenals op de niveaus van de kerkelijke zending, “met humane wetenschappen en antropologische cultuur, op een zo fundamenteel domein voor de cultuur van het leven”.

De nieuwe structuur, die onderdeel zal uitmaken van de Universiteit van Lateranen, volgt het vorige Instituut op dat "eindigt". Maar de oorspronkelijke inspiratie moet doorgaan om de nieuwe engagementen “te bevruchten”, preciseert de tekst. In zes artikelen worden hiertoe de juridische lijnen uitgezet, hoewel de feitelijke statuten van het nieuwe Instituut nog geschreven moeten worden.

Het Instituut zal "een academisch referentiecentrum worden dat ten dienste staat van de zending van de universele Kerk", dat "de wetenschappen” zal bestuderen “aangaande huwelijk en gezin evenals ... thema’s die verband houden met het fundamentele verbond tussen man en vrouw voor het behoud van het nageslacht en de schepping”.

Franciscus benadrukte echter dat "de oorspronkelijke inspiratie" die leidde tot de oprichting van het oorspronkelijke instituut, "het bevredigende veld van betrokkenheid" van de nieuwe entiteit zal bevruchten, "effectief bijdragen aan het volledig aansluiten op de moderne behoeften van de pastorale missie van de Kerk. "

Het Motu Proprio[6644] verklaart dat het nieuwe instituut een centrum van academische referentie zal zijn voor wetenschappelijke belangen met betrekking tot het huwelijk en het gezin, met name over onderwerpen die verband houden met de fundamentele alliantie van mannen en vrouwen voor de zorg van generatie en schepping.”

Het nieuwe instituut wordt ook verbonden aan de Congregatie voor Katholiek Onderwijs[d:119], de Pauselijke Academie voor het Leven[d:160], en het Dicasterie voor de Leken, Familie en Leven[d:422]. Het zal ook nodig zijn om zijn structuren aan te passen aan het benodigde personeel, professoren, programma's en administratief personeel, die nodig zijn om zijn nieuwe taak uit te voeren.

Studenten die aan het instituut studeren, kunnen nu verschillende graden verkrijgen, waaronder een doctoraat, licentiaat of diploma in de Wetenschappen van Huwelijk en Gezin en het zal zich de nodige instrumenten aanschaffen – leerstoelen, onderwijzers, programma’s, administratief personeel – om de wetenschappelijke en Kerkelijke zending te realiseren die het is toevertrouwd.

Hoewel de statuten voor het nieuwe instituut nog steeds moeten worden geschreven, blijft de leiding hetzelfde, en bestaat uit de hoofdkanselier van het Instituut, aartsbisschop Vincenzo Paglia, voorzitter mgr. Pierangelo Sequeri en de raad van bestuur.

Totdat er nieuwe statuten zijn vastgesteld, wordt het theologisch instituut tijdelijk geregeld door de normen waaronder het vorige instituut actief was.

In een 19 september persbericht over het motu proprio[6644], zei aartsbisschop Paglia dat de beslissing om een geheel nieuwe entiteit te vestigen, het gevolg was van het belang van de familie vandaag.

De twee belangrijkste aspecten van het nieuwe instituut, zei hij, zijn dat het nu 'theologisch' en 'wetenschappelijk' is.

Het toevoegen van 'theologische' aan de titel wijst op 'de kerkelijke dimensie in zijn volheid, het morele perspectief, het sacramentele perspectief, maar het Bijbelse en dogmatische perspectief, het perspectief van de geschiedenis, van de wet', zei hij.

Door het toevoegen van 'wetenschappen' zei Paglia dat het het instituut de mogelijkheid biedt om onderwerpen te bestuderen en te onderzoeken in het 'volledige rijk van menselijke studies', met inbegrip van de sociologische, antropologische en psychologische kijk vanuit een wetenschappelijk perspectief.

Hij zei dat Paus Franciscus post-synodale apostolische exhortatie Amoris Laetitia[6271] een nieuwe "magna carta" is voor het instituut, en merkt op dat hoofdstuk 2 van het document gewijd is aan de sociale en antropologische aspecten van het gezin, terwijl hoofdstuk 4 gewijd is aan de Schrift . "Het gezin is voor de Paus Franciscus niet alleen een abstracte realiteit," zei de aartsbisschop. "Gezinnen moeten geholpen en begeleid worden om hun historische taak te herontdekken, zowel in de Kerk als in de maatschappij." Daarom heeft hij gezegd dat er een speciale band is tussen het nieuwe Motu Proprio[6644] en de Bisschoppensynodes over het gezin van 2014 en 2015.

Daarnaast zei hij dat de faculteit niet wordt beperkt, maar wel uitgebreid, waarbij nieuwe professoren en deskundigen worden aangetrokken om de thema's die relevant zijn voor de wetenschappen van huwelijk en gezin, ook diegene die niet katholiek zijn, te bespreken. Omdat het een wetenschappelijke entiteit is en door zijn link met de Pauselijke Academie voor het Leven[d:160], stelt dat het instituut "dialogen met iedereen over dit thema weerspiegelt", zegt Paglia en voegt daaraan toe dat "de dialoog met degenen die niet katholiek gehouden moeten worden."