Kard. Sarah, "La force du silence" ("De kracht van de stilte"). Een boek voor de Advent
Inhoudsopgave
Uitklappen
- Documentgegevens
- Inleiding
Een schijnbare tegenstrijdigheid: er wordt veel gesproken over dit boek over .... de stilte. Het gaat om het nieuwe boek van kardinaal Robert Sarah, prefect van de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten[d:108] – het dicasterium voor de liturgie: “La force du silence”, in samenwerking met Nicolas Diat en uitgegeven bij Fayard. Kard. Sarah heeft zijn boek voorgesteld op 6 oktober – feest van de heilige Bruno – in het Frans Instituut te Rome, en op 5 november in de kathedraal Saint-Louis te Versailles, en in Parijs. In december zal hij in Créteil zijn en in januari in Lyon en Toulon.
De ondertitel maakt reeds een onderscheid: « Tegen de dictatuur van het lawaai ». Het boek nodigt uit het woord achterwege te laten: een geestelijke oefening. Want alles in dit boek wijst op dynamiek, op een “kracht”. Het vertrekt trouwens niet van een theoretische overweging in afzondering maar kwam tot stand vanuit de ervaring van een bijna zwijgzame communicatie met de betreurde broeder Vincent-Marie de la Résurrection, kanunnik van de abdij Sainte-Marie de Lagrasse. Zelfs de vorm van het boek, bestaande uit genummerde en georganiseerde gedachten, weerspiegelt het opborrelende leven: ieder kan de gedachten verzamelen waarmee hij vrij zijn honing wil maken. De “dictatuur van het lawaai” is vooral het onderwerp van het eerste hoofdstuk: “De stilte tegen het lawaai van de wereld”. Deze geestelijke onderscheiding blijkt zeer ernstig te zijn: “Zonder stilte verdwijnt God in het lawaai. En dat lawaai achtervolgt des te meer naarmate God afwezig is. Als de wereld de stilte niet herontdekt, is zij verloren. De aarde verzinkt dan in het niets”.
Er staat veel op het spel: de communicatie van de mens met zijn God, die vertroebeld wordt door lawaai. Dat is opgeofferde innerlijkheid. Kardinaal Sarah brengt onder meer in herinnering dat God op de Horeb tot de profeet Elia sprak in het geluid van een zachte stilte en niet in het gebulder van een storm. En stilte, uiterlijk en innerlijk, is de sleutel om op te merken wat God ook vandaag in een “zachte stilte” tot ons geweten zegt. Ook al heeft dit vertroebelend lawaai een verre oorsprong, zelfs in den beginne, het is vandaag een specifieke strijd die in verhouding staat tot de exponentiële groei van geluidstechnieken en communicatie. Kardinaal Sarah waarschuwt dat deze spirituele ecologie moed vraagt: de verovering van de stilte is een kwestie van strijd en ascese. Ja, er is moed nodig om zich te bevrijden van al wat ons leven zwaar en loom maakt”. Vervolgens wijst de auteur op de schatten die deze stilte onthult: het mysterie en het sacrale. “Als wij niet meer kunnen zwijgen, zullen wij beroofd worden van het mysterie, van zijn licht dat achter de duisternis ligt, van zijn schoonheid die achter iedere schoonheid ligt. Zonder het mysterie worden wij herleid tot de banaliteit van aardse werkelijkheden”. Hij nodigt uit de stilte in het hart van de liturgie te rehabiliteren.
In “De kracht van de stilte” pakt de kardinaal ook de verschrikkelijke kwestie aan van de “stilte van God tegenover de ontketening van het kwaad”. Hij evoceert de Shoah – de monsterlijke geprogrammeerde poging om de joden in Europa uit te roeien tijdens de Tweede Wereldoorlog , en andere tragedies die de volken kwellen, ook intieme tragedies die zieken ervaren. Hij getuigt dat Gods stilte te midden van het menselijk lijden, een “liefhebbende stilte is die het lijden nabij is”. En het is deze houding die hij aan het ziekbed van een zwaar zieke aanbeveelt – hij spreekt uit ervaring: “men moet in stilte meelijden, beminnen en bidden, in de zekerheid dat gebed en stilte de enige taal is die bij de liefde past”. Want stilte opent van binnenuit voor de christelijke hoop - hier citeert kardinaal Sarah de prefatie voor de overledenen: “Gij neemt het leven, God, niet van ons af, Gij maakt het nieuw (...); en als ons aardse huis – ons lichaam, afgebroken wordt, heeft Jezus al een plaats voor ons bereid in uw huis, om daar voorgoed te wonen”. De auteur stelt vast dat “het christendom aan de mensheid een meer eenvoudige, serene en stille kijk geeft op de dood, ver van geroep, geween en wanhoop”. “Sterven is de deur van het leven”, schrijft hij nog. Hij nodigt uit de blik te richten op Christus en Maria, die rechtstaat aan de voeten van het kruis.
Het vijfde en laatste hoofdstuk heeft een verrassing in pacht: na een diepe ervaring in La Grande Chartreuse wist kardinaal Sarah prior, dom Dysmas de Lassus, minister generaal van de kartuizerorde te overtuigen, om de lezer te laten proeven van de grote stilte waarvoor monniken gekozen hebben en waarin zij leven, tot in het midden van de donkere nacht. Een gesprek zonder voorgaande, met drie, geleid door Nicolas Diat. De prior preciseert: “In het kartuizerklooster zoeken wij niet de stilte, maar vertrouwelijkheid met God door middel van de stilte. (...) Stilte vertegenwoordigt voor ons ascese en een verlangen. (...) zij opent onze innerlijke ruimte. (...) Stilte en eenzaamheid krijgen in het kartuizerklooster betekenis door dat grote verlangen naar vertrouwelijkheid met God. Voor de zonen van de heilige Bruno zijn stilte en eenzaamheid de perfecte plaats voor het “van hart tot hart”. Volgens dom Dysmas is de “grote remedie” voor de “ziekten van het lawaai”, de “ontdekking van Gods liefde, van Zijn roeping tot eeuwig leven, van Christus’ overwinning op de dood die haar tot een vriendin maakt, de deur die opengaat voor het leven”, samen met “de Goddelijke barmhartigheid die de angst geneest voor het kwaad dat wij in ons vinden”. “De orde wordt bezield door dorst naar God”, vat dom Dysmas samen: “wij dragen in ons de verwachting van de mensheid die zonder het te weten, dorst naar God wanneer zij verlangt naar vrede, gerechtigheid en liefde”.
Ziedaar het innerlijk avontuur waarvan het kartuizerklooster in de loop der eeuwen getuigt en dat “De kracht van de stilte” aanbiedt, ook in de mate en volgens het charisma van de geëngageerde leek te midden van de wereld, evenals aan de seminarist en de priester: een geestelijke ervaring voor iedereen. Het orgelpunt van de voorstelling door kardinaal Sarah, zowel in Rome als Versailles, was deze reflectie van de Duitse theoloog van Italiaanse afkomst, Romano Guardini (1885-1968), die in deze 21e eeuw niets van zijn scherpzinnigheid verloren heeft: “De grote dingen voltrekken zich in de stilte. Niet in het lawaai en de enscenering van uiterlijke gebeurtenissen, maar in de helderheid van de innerlijke blik, in de discrete beweging van een beslissing, in offers en verborgen overwinningen, wanneer liefde het hart raakt, wanneer actie de vrije geest opwekt. De stille krachten zijn werkelijk de sterke krachten. Wij willen onze aandacht richten op het meest verborgen, het meest stille gebeuren, waarvan de geheime oorsprong in God verloren is, ontoegankelijk voor menselijke blikken” (in Le Dieu vivant). Nu de Advent nadert, smaakt deze stilte als de Kerstnacht.
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site