Le Religiose Famiglie

1 - Droefheid over de vervolging der kloosterlingen
De religieuse instellingen hebben te allen tijde van deze Apostolische Stoel bijzondere bewijzen van liefderijke en zorgzame belangstelling ontvangen, hetzij in de dagen van vruchtbare vrede, hetzij nog veel meer in die van felle bestrijding, zoals ge die op het ogenblik ,beleeft. De zwaarte van de aanvallen, die bij sommige volken de laatste tijd op de door u bestuurde orden en instellingen zijn gedaan, veroorzaakt ons een zeer diepe droefheid. De H. Kerk treurt er over, want behalve dat ze daardoor op gevoelige wijze in haar rechten wordt gekrenkt, voelt ze zich ook ernstig belemmerd in haar werkzaamheid, zoals deze zich ontplooit -door de eendrachtige samenwerking der beide soorten van geestelijkheid. Waarlijk, wie aan de priesters of de religieusen raakt, raakt haar oogappel.

2 - Ondanks protesten nieuwe vervolgingswetten
Voor zover het in onze macht stond - ge weet het - hebben we geen enkel middel onbeproefd gelaten om zulk een onwaardige vervolging van u af te wenden en die volken voor zulk een bitter en onverdiend ongeluk te bewaren. Met dat doel hebben we reeds bij verscheiden gelegenheden naar best vermogen uw zaak met warmte bepleit in naam van de godsdienst, de rechtvaardigheid en de beschaving, maar onze hoop, dat men naar onze vertogen zou luisteren, bleef een ijdele hoop. Juist in deze dagen werden bij een volk, dat bijzonder vruchtbaar is aan religieuse roepingen, en waaraan we altijd zeer bijzondere zorgen hebben besteed, -door de openbare machten uitzonderingswetten aangenomen en uitgevaardigd, waartegen we weinige maanden geleden, in de hoop ze te verhinderen, onze stem hadden verheven.

3 - Plechtig protest tegen deze wetten
Onze hoogheilige plichten indachtig en op het voorbeeld van onze roemrijke voorgangers keuren we die wetten met luider stemme af als strijdig met het natuurrecht en het evangelisch recht en met de onafgebroken traditie, die inhouden, dat men zich vrijelijk mag verenigen tot het leiden van een leven, dat in zich niet alleen eerbaar maar -dat !heilig is; als strijdig tevens met het onvoorwaardelijk recht der Kerk om religieuse instituten te stichten, uitsluitend van haar afhankelijk, die haar helpen in het volbrengen van haar goddelijke zending, waarbij ze grote weldaden, brengen voor godsdienst en maatschappij, weldaden die ook met name ten .goede komen aan dat edele volk.

4 - Doel van dit schrijven
En nu, een innerlijke aandrang volgend willen we ons vaderhart voor u openen, in het verlangen u een heilige vertroosting te bieden en er van u te ontvangen, en met de bedoeling u tegelijk enige bij de omstandigheden passende lessen te geven, opdat ge steeds krachtiger staande moogt blijven in de beproevingen en er overvloedige verdiensten door moogt verwerven voor God en voor de mensen.

1 - De zaligprijzing van Christus; ge wordt vervolgd om Hem
Herinnert u onder de vele redenen tot vertroosting, die voortkomen uit ons geloof, beminde zonen, dit plechtige woord van Jesus Christus: „Zalig zijt gij, als men u om Mijnentwil beschimpt en vervolgt en vals beschuldigt van allerlei kwaad" (Mt. 5, 11) [b:Mt. 5, 11]: smadelijke verwijtingen, lasteringen, kwellingen zullen over u komen „om Mijnentwil", maar dan: „zalig gij"! Inderdaad, hoezeer men ook de voorwendsels tot beschuldiging wil opstapelen om u omlaag te halen: de droeve werkelijkheid komt van zelf te voorschijn. De ware oorzaak van die vervolging is de dodelijke haat van de wereld tegen de „Stad van God", de katholieke Kerk, en de ware bedoeling is, indien het mogelijk was, de zo heilzame en onder alle opzichten zegenrijke herstellende werking van Christus uit de maatschappij uit te bannen. Daar is niemand die niet weet, dat de religieusen van beiderlei geslacht een élite vormen in de stad van God. Zij immers zijn het, die meer bijzonder in hun persoon de geest en de versterving van Jesus Christus vertonen; zij zijn het, die door de onderhouding der evangelische raden er naar streven de christelijke deugden tot het toppunt der volmaaktheid op te voeren; zij zijn het, die op vele wijzen een zeer krachtige hulp bieden aan de Kerk. Geen wonder dan ook, dat, zoals het in andere tijden en met andere onrechtvaardige middelen gebeurde, zo ook nu de „stad der wereld" tegen hen in het geweer komt, vooral dat gedeelte, dat door een heiligschennend verdrag nauwer verbonden is met „den vorst dezer wereld" zelf en hem met groter slaafsheid gehoorzaamt. Helaas is in hun plannen de verbanning en vernieti, ging der religieuse orden een handige manoeuvre om te komen tot hun beraamd doel: de afval der katholieke volken van Jesus Christus.

Maar als dat zo is, dan kan men in volle waarheid van u zeggen: zalig zijt gij! Want de enige reden van de haat en de vervolging tegen u is de levenswijze die ge uit aanhankelijkheid aan Christus vrijwillig hebt gekozen. Als ge de bevelen en de verlangens der wereld zoudt volgen, dan zou ze u geen enkele last veroorzaken; integendeel, dan zou ze u met haar gunsten overladen. „Zo gij van de wereld waart, dan zou de wereld .beminnen wat haar toebehoort", maar omdat ge een weg bewandelt, die met haar geheel in strijd is, krijgt ge belediging en bestrijding: „omdat gij niet van de wereld zijt... daarom haat u de wereld." (Joh. 15, 19) [b:Joh. 15, 19] Zo heeft Christus zelf het u voorspeld. Vandaar dat Hij een des te groter behagen in u heeft en u met groter voorliefde bemint, naarmate Hij u meer aan Zich gelijkvormig ziet in het lijden om de gerechtigheid. En gij, „verheugt u, naarmate ge deel hebt aan het lijden van Christus." (1 Pt. 4, 13) [b:1 Pt. 4, 13] Streeft naar de moed van die grote helden, die „verheugd uit de Hoge Raad heengingen, omdat ze waardig waren bevonden versmading te lijden voor de naam Jesus." (Hand. 5, 41) [b:Hand. 5, 41]

2 - De sympathie der goeden, bijzonder van de paus
Bij de roem, die ge hebt uit het getuigenis van uw geweten (2 Kor. 1, 12) [b:2 Kor. 1, 12], voegen zich, al worden ze ook niet door u gezocht, de zegeningen van alle goeden. Die mensen, die werkelijk belang stellen in de openbare vrede en welvaart, houden het er voor, dat er geen achtenswaardiger, vaderlandslievender en nuttiger burgers bestaan dan de leden der religieuse congregaties, en ze beven bij de gedachte, dat ze gevaar lopen door het verlies van u tal van uiterst kostbare voordelen te verliezen. Dat is een menigte van behoeftigen, van verlatenen, van ongelukkigen, ten behoeve waarvan ge allerlei instellingen met bewonderenswaardig inzicht en liefde hebt tot stand gebracht en in stand houdt. Dat zijn de huisvaders, die tot nu toe leefden in zulk een gerustheid omtrent de godsdienstige en zedelijke opvoeding van hun kinderen omdat zij ze aan u toevertrouwden; want nooit wellicht in enige andere tijd was een gezonde, krachtige, aan sterke deugden vruchtbare opvoeding zo nodig als thans; dat zijn de priesters, die in u uitstekende helpers hebben voor hun gewichtige en moeizame bedieningen; dat zijn de mensen van iedere rang, die in tijden van zulk een groot bederf leiding en bemoediging ten goede zoeken in uw wijze raad, die wordt bekrachtigd door het gezag van uw voorbeeld; dat zijn vooral de Herders, die u met hun vertrouwen vereren, die u beschouwen als beproefde opvoeders van de jonge geestelijkheid en in u de ware vrienden herkennen „van hun broeders en van het volk" (2 Makk. 15, 14) [b:2 Makk. 15, 14], die voor hen onophoudelijk gebeden en boetedoeningen aan de goddelijke barmhartigheid aanbieden.

Maar niemand kan de uitstekende verdiensten der religieuse instellingen juister naar waarde schatten dan wij, die van deze Stoel af moeten waken over de noden van heel de Kerk. Reeds hebben we er in andere akten een bijzondere melding van gemaakt. Het zij op het ogenblik genoeg de geheel bijzondere ijver te prijzen, die hen met vreugde, we zeggen niet de bevelen, maar de verlangens van de plaatsbekleder van Jesus Christus doet volbrengen, als het er op aan komt onverschillig welk werk van christelijk of maatschappelijk nut te ondernemen, in welke streek ook, al is ze nog zo onherbergzaam, ten koste van oneindig veel lijden, ja van het leven zelf, zoals verscheidenen dat roemvol bewezen hebben bij de jongste omwentelingen in China. En als we onder de dierbaarste herinneringen van ons langdurig pontificaat ook deze bewaren, dat we door ons gezag verscheiden dienaren Gods tot de eer der altaren hebben verheven, dan herinneren we ons eveneens met vreugde, dat de meesten van dezen juist stichters of leden van religieuse instellingen waren.

3 - De sympathie van onpartijdige en verstandige mensen
Ook kunnen we er tot uw grotere troost niet over zwijgen, dat het zelfs onder de mensen uit de wereld, die zich door hun stand of door hun politiek inzicht onderscheiden, niet aan rechtschapen en onpartijdige geesten ontbreekt, die opstaan om uw werken te prijzen en om uw onschendbaar recht als burgers en uw nog onschendbaarder vrijheid als katholieken te verdedigen. Dit staat vast: aan een oog dat vrij is van hartstochten kan het niet ontgaan, welk een onverstandige en onedele daad het is, onrecht aan te doen aan mensen, die, zonder voor zich zelf iets te verwachten lof te zoeken, zich geheel opofferen om op alle wijze onder de maatschappelijke klassen goed te doen. Laat men het werk der religieusen beschouwen, zelfs alleen maar in hun onverdroten ijver om in de kinderen van het volk de goede natuurlijke kiemen tot groei te doen komen, die anders tot schade van die kinderen zelf en van anderen zouden verkwijnen. Zij verzorgen die kiemen met behulp van het geloof en de genade, zij bewaken ze, zij kweken ze op met geduld, onvermoeid; en zo rijpen de vruchten er van: juist onderscheidingsvermogen voor de waarheid, liefde voor de eerbaarheid, plichtsbesef, vastheid van karakter, geest van edelmoedige zelfopoffering, vruchten die, zoals ieder weet, van onschatbare waarde zijn voor -de publieke orde en voor de bloei van de staat.

4 - God zal alles ten goede keren
Maar inmiddels, wijl de boosheid der wereld u zo vijandig gezind is, dat ze, hoewel in uw persoon de heiligste rechten met voeten tredend, zich wijs maakt een lofwaardig en nuttig werk te doen - „ze zullen menen een godsdienstige daad te verrichten" (Joh. 16, 2) [b:Joh. 16, 2] - aanbidt met vertrouwvolle nederigheid de raadsbesluiten Gods. Als Hij somtijds het recht laat bezwijken voor het geweld, dan doet Hij dat slechts met het oog op een groot goed. En bovendien, Hij is gewoon langs onverwachte wegen te hulp te komen aan dengene die voor Hem lijdt en op Hem vertrouwt. Hij beschikt tegenspoed en bestrijding met name voor hen, die krachtens hun bijzondere levensstaat tot program hebben naar de christelijke volmaaktheid te streven. Zijn bedoeling daarbij is, zoals u heel goed bekend is, niet alleen hun deugd op de proef te stellen en Le bevestigen, maar bovendien om bij hen de geest te verlevendigen, die in een lange tijd van rust niet zelden verzwakt.

1 - Tot regeltucht, toeleg op deugden, trouwe naleving der verschillende instructies
Wilt dus op waardige wijze aan Gods vaderlijke bedoelingen beantwoorden. Geeft u met verdubbelde ijver aan een leven van geloof, van gebed en van heilige werken. Laat onder u de regeltucht heersen, de broederlijke eendracht, de vaardige en nederige gehoorzaamheid, de strengheid van de onthechting aan het aardse, de godsvrucht bij het zingen van Gods lof. Laat uw gedachten hoog zijn, uw voornemens edelmoedig, en uw ijver voor de glorie van God en de uitbreiding van Zijn rijk onvermoeibaar zijn.

En komt daar nog bij, dat ge op het ogenblik tengevolge van de boosheid der tijden ofwel reeds onderdrukt zijt door hatelijke wetten, ofwel in een gelijk gevaar leeft om verstrooid te worden, dan zult ge erkennen, hoeveel groter voor u de noodzakelijkheid wordt om met meer ijver dan ooit de zuiverheid van de religieuse geest te vrijwaren voor het verstrooiende contact met de wereld en u altijd gereed en slagvaardig te houden tegenover iedere nog hardere beproeving. Wat dit punt betreft willen we er aan herinneren, dat van de kant van deze Apostolische Stoel verscheiden instructies voor de Regulieren te gelegener tijd zijn uitgevaardigd en dat insgelijks andere voorschriften door de oversten der orden zelf gegeven zijn. Zowel de ene als de andere moeten hun volle rechtskracht bewaren en nauwgezet onderhouden worden.

2 - Het voorbeeld van de stichter en van heilige voorgangers
En nu, gij allen, jongeren zowel als ouderen, houdt uw ogen gevestigd op uw glorievolle stichters. Ze spreken tot u door hun beginselen, ze leiden u door hun statuten, ze gaan u voor door hun voorbeeld. Het zij voor u een heilige en liefdevolle taak naar hen te luisteren, u bij hen aan te sluiten, hen na te volgen. Zo deden ook in de droevigste tijdsomstandigheden zovelen, die vóór u waren, en zo hebben ze u een rijke erfenis nagelaten van onoverwinnelijke standvastigheid en van iedere andere meest uitgelezen deugd. Toont u zulke vaders en broeders waardig. Moogt gij allen met gerechtigde fierheid kunnen zeggen: „We zijn zonen en broeders van heiligen!"

3 - De vernieuwing van ijver zal eigen persoon, Kerk en vaderland ten goede komen
Zodoende zult ge u met goed recht uitstekende voordelen mogen beloven voor uzelf, voorde Kerk, voor de maatschappij. Als ge waarlijk uw best doet die graad van heiligheid te bereiken waartoe God u geroepen heeft, dan zult ge de plannen van Zijn bijzondere voorzienigheid voor u volbrengen en het overvloedige loon verdienen dat Hij u heeft beloofd. De Kerk, die als een zeer liefdevolle moeder haar gunsten over uw instituten heeft uitgestort, zal als het ware in ruil daarvoor van u een trouwere en krachtdadiger medewerking ontvangen voor haar zending van vrede en heil. En juist aan vrede en heil heeft onze helaas zo verslapte en bedorven hedendaagse maatschappij zulk een uiterste behoefte. Maar om haar wakker te schudden, haar te doen opstaan, haar berouwvol terug te voeren voor de voeten van haar barmhartige Verlosser zijn mannen van uitmuntende deugd, met levend woord, met apostolisch hart nodig, die tegelijk voor Zijn ogen welgevallige middelaars van genade zijn. Zulke mannen - we twijfelen er niet aan - zult gij zijn, en ge kunt aan de maatschappij geen geschikter en edeler dienst bewijzen.

4 - Ook liefde voor de vervolgers
De liefde van Christus, beminde zonen, geeft ons een laatste woord in om in u de gevoelens te versterken waarmede ge bezield zijt jegens allen, die, op welke wijze dan ook, uw instellingen vijandig behandelen en het werk er van belemmeren. Uw houding tegenover hen moet uit gewetensplicht krachtig en 'waardig zijn, en tegelijk, krachtens uw levensstaat, even zachtmoedig en vergevensgezind. Immers de religieus moet op bijzondere wijze laten uitstralen de volmaaktheid van die ware liefde, die zich tot medelijden laat bewegen, maar niet toegeeft aan gramschap. Zeker, zich met ondankbaarheid beloond zien, zich verworpen zien: dat moet wel pijnlijk zijn voor de natuur; maar de gezagvolle stem van het geloof roept u de sublieme vermaning toe: „Overwin het kwade door het goede" (Rom. 12, 21) [b:Rom. 12, 21] ; ze houdt u voor ogen die schitterende grootmoedigheid van denzelfden Apostel: „Worden wij gescholden, wij zegenen; worden wij vervolgd, wij verdragen het; worden wij gelasterd, wij spreken ten goede" (1 Kor. 4, 12-13) [b:1 Kor. 4, 12-13] ; en bovenal, ze nodigt u uit om de bede te herhalen van Jesus, de hoogste weldoener van het mensdom, toen Hij hing aan het kruis: „Vader vergeef het hun."

Derhalve: „Weest sterk in den Heer." (Ef. 6, 10) [b:Ef. 6, 10] Christus' plaatsbekleder is met u; met u is heel de katholieke wereld, die met eerbiedige genegenheid en dankbaarheid naar u opziet. Van uit de hemel bemoedigen u uw roemrijke vaders en medebroeders; uw opperste aanvoerder Jesus Christus omgordt u en bedekt u met Zijn kracht. Welbeminden, houdt bij Hem, bij Zijn goddelijk Hart aan met uw vurig •gebed. Ge kunt er zeker van zijn: daar zult ge vinden een versterking van uw vertrouwen en van kracht om in Hem al de woedende aanvallen !der wereld te overwinnen. Nog altijd klinkt Zijn woord, levend en vol troost: „Schept moed; Ik heb de wereld overwonnen." (Joh. 16, 33) [b:Joh. 16, 33]

Moge ook onze zegen u tot troost en opbeuring zijn, die we op deze dag, gewijd aan de zegepralende herinnering van de Apostelvorsten, ons verheugen in al zijn volheid te verlenen aan u en aan ieder van u in het bijzonder, evenals aan al uw religieuse instellingen en elk daarvan in het bijzonder, die ons zeer dierbaar zijn in de Heer.

Gegeven te Rome, bij St. Pieter,
de 29e Juni 1901, in het 24e jaar van ons pausschap.

PAUS LEO XIII