Enkele vragen over de mogelijke deelname aan de sacramenten van doopsel en huwelijk door transseksuele en homoaffectieve personen

(N.v.d.r.: Zie ook de reactie van Kard. Müller: Verklaring over de antwoorden van het Dicasterie voor de Geloofsleer op de vragen van bisschop Negri [9056])

Op 14 juli 2023 ontving dit Dicasterie een brief van Z.E. Mgr. José Negri, bisschop van Santo Amaro in Brazilië, met enkele vragen over de mogelijke deelname aan de sacramenten van doopsel en huwelijk door transseksuele en homo-affectieve personen.

Na bestudering van de kwestie heeft dit Dicasterie als volgt gereageerd.

Antwoord van het Dicasterie aan Z.E. Monseigneur Negri

De volgende antwoorden herhalen, voor het grootste deel, de basisinhoud van wat al eerder is gezegd door dit Dicasterie. Vertrouwelijke nota over bepaalde canonieke kwesties met betrekking tot transseksualiteit [[9054]]

1. Kan een transseksueel gedoopt worden?
Een transseksueel - die ook een hormoonbehandeling en een geslachtsveranderende operatie heeft ondergaan - kan het doopsel ontvangen, onder dezelfde voorwaarden als andere gelovigen, als er geen situaties zijn waarin het risico bestaat dat er publiek schandaal of desoriëntatie onder de gelovigen ontstaat. In het geval van kinderen of adolescenten met transseksuele problemen, als zij goed voorbereid en bereid zijn, kunnen zij het doopsel ontvangen.

Tegelijkertijd moet het volgende overwogen worden, vooral als er twijfels zijn over iemands objectieve morele situatie of subjectieve aanleg tot genade.

In het geval van het doopsel leert de Kerk dat, wanneer het sacrament wordt ontvangen zonder berouw over ernstige zonden, de persoon geen heiligmakende genade ontvangt, hoewel hij of zij wel het sacramentele karakter ontvangt. De Catechismus stelt: 'Deze gelijkvormigheid met Christus en de Kerk, door de Geest bewerkt, is onuitwisbaar: zij blijft voor altijd in de christen bestaan als positieve aanleg voor de genade, als belofte en garantie van de goddelijke bescherming, als roeping tot de goddelijke eredienst en tot de dienst aan de Kerk.' Catechismus van de Katholieke Kerk [[1|1121]]

St. Thomas van Aquino leerde in feite dat wanneer de belemmering voor genade verdwijnt bij iemand die het doopsel heeft ontvangen zonder de juiste aanleg, het karakter zelf 'een onmiddellijke oorzaak is die iemand ertoe brengt genade te ontvangen'. IV, 4,3,2,3: “est inmediata causa disponens ad gratiam” [[909]] vgl: "“Et sic omnes induunt Christum per configurationem characteris, non autem per conformitatem gratiae” - "Op die wijze nu doen alle doopelingen door de gelijkenis die het merkteeken inprent, niet door de gelijkenis der genade, Christus aan." [[[t:iiia q. 69 a. 9 ad 1]]] St. Augustinus van Hippo herinnerde aan deze situatie door te zeggen dat, zelfs als een mens in zonde valt, Christus het karakter dat hij in het Doopsel heeft ontvangen niet vernietigt en de zondaar zoekt (quaerit), in wie dit karakter is ingeprent dat hem identificeert als zijn eigendom. vgl: Sermo ad Caesariensis Ecclesiae Plebem, 2; PL 43, 691-692: “Nunc vero ipse desertor, characterem fixit imperatoris sui. Deus et Dominus noster Jesus Christus quaerit desertorem, delet erroris criminem, sed non exterminat suum characterem”. [[[880]]]

Zo kunnen we begrijpen waarom paus Franciscus wilde benadrukken dat het doopsel "de deur die het Christus de Heer mogelijk maakt in onze persoon zijn verblijf te nemen en aan ons om ons onder te dompelen in zijn Mysterie." H. Doopsel 1. - Het fundament van christelijk leven [[6896|+2]] Dit impliceert concreet dat "de deuren van de sacramenten zouden om welke reden dan ook niet gesloten mogen worden. Dit geldt vooral, wanneer het het Sacrament betreft dat “de deur” is, het Doopsel. (...) de Kerk is geen douane, zij is het vaderhuis waar plaats is voor ieder met zijn zwaar leven." Evangelii Gaudium [[4984|47]]

Zo mag men, ook wanneer er twijfel blijft bestaan over de objectieve zedelijke situatie van de mens of over zijn subjectieve aanleg tot genade, nooit dit aspect van de trouw van de onvoorwaardelijke liefde van God vergeten, die in staat is om zelfs met de zondaar een onherroepelijk verbond te scheppen, dat altijd openstaat voor een ontwikkeling die ook onvoorspelbaar is. Dit geldt zelfs wanneer een voornemen om te veranderen niet op een volledig manifeste manier in de boeteling verschijnt, omdat vaak de voorspelbaarheid van een nieuwe val "de authenticiteit van de intentie niet ondermijnt" Aan William W. Kard. Baum bij gelegenheid van de cursus over het "forum internum" georganiseerd door de Apostolische Penitentiarie [[6292|(5)]] In ieder geval moet de Kerk altijd oproepen om alle implicaties van het ontvangen doopsel ten volle te beleven, die altijd begrepen en ontvouwd moeten worden binnen de hele weg van de christelijke initiatie.

2. Kan een transgender persoon peter of meter zijn?
Onder bepaalde voorwaarden kan een volwassen transseksueel die ook een hormoonbehandeling en een geslachtsveranderende operatie heeft ondergaan, toegelaten worden als peter of meter. Aangezien deze taak echter geen recht is, vereist de pastorale voorzichtigheid dat dit niet wordt toegestaan als er gevaar bestaat voor schandaal, onterechte legitimatie of desoriëntatie in de opvoedingssfeer van de kerkgemeenschap.

3. Kan een transgender persoon getuige zijn bij een huwelijk?
Er is niets in het huidige universele canonieke recht dat een transseksueel verbiedt om getuige te zijn bij een huwelijk.

4. Kunnen twee homo-affectieve personen de ouders zijn van een kind dat moet worden gedoopt en dat werd geadopteerd of op een andere manier werd verkregen, zoals door een draagmoeder?
Om het kind te laten dopen moet er een gegronde hoop zijn dat het in de katholieke godsdienst zal worden opgevoed. vgl: § 1, 2o [[[30|868]]] vgl: +1491 § 1, 1o CCEO [[[574|(681)]]]

5. Kan een homo-affectief en samenwonend persoon peetouder zijn van een gedoopte?
Volgens canon 874 § 1, 1o en 3o van het Wetboek van Canoniek Recht [30|874] kan iedereen die de bekwaamheid heeft om peetouder te zijn vgl: (cf. 1o) [[[30|874]]] en 'een leven leiden dat in overeenstemming is met het geloof en met de op te nemen taak' vgl: (cf. 3o) [[[30|874]]] vgl: +1509 (cf. can. 685, § 2 CCEO) [[[574|(685)]]] peetouder zijn. Dit is anders wanneer het samenwonen van twee homo-affectieve personen niet bestaat in een eenvoudige samenwoning, maar in een stabiele en verklaarde more uxorio-relatie, die goed bekend is in de gemeenschap.

In elk geval vereist de pastorale voorzichtigheid dat elke situatie verstandig wordt afgewogen, om het sacrament van het doopsel en in het bijzonder het ontvangen ervan, dat een kostbaar goed is dat moet worden beschermd, omdat het noodzakelijk is voor het heil Catechismus van de Katholieke Kerk [[1|1277]], veilig te stellen.

Tegelijkertijd moet rekening worden gehouden met de werkelijke waarde die de kerkgemeenschap hecht aan de taken van peter en meter, de rol die zij spelen in de gemeenschap en de aandacht die zij tonen voor de leer van de Kerk. Ten slotte moet men ook rekening houden met de mogelijkheid dat een andere persoon uit de familiekring garant staat voor de correcte overdracht van het katholieke geloof aan de te dopen persoon, in de wetenschap dat men de te dopen persoon tijdens de ritus nog kan bijstaan, niet alleen als peter of meter, maar ook als getuige van de doophandeling.

6. Kan een homo-affectieve en samenwonende persoon getuige zijn bij een huwelijk?
Er is niets in het huidige universele canonieke recht dat een homo-affectieve en samenwonende persoon verbiedt om getuige te zijn bij een huwelijk.

Ex audientia die: 31 oktober 2023

Franciscus

Victor Fernández, prefect