In Hoc Sacrum

Aanleiding tot het consistorie
Wij hebben u vandaag in dit buitengewoon consistorie bijeen geroepen om ons hart, dat vervuld is van de diepste droefheid, voor u uit te storten. De reden van deze droefheid zult gij ongetwijfeld begrijpen; het gaat over een zeer ernstig misdrijf, dat een diepe belediging is niet alleen voor uw doorluchtig college en voor heel de Kerk, maar ook voor alle verdedigers van de menselijke waardigheid en vrijheid. Toen wij vernamen, dat onze beminde zoon Joseph kardinaal Mindszenty, aartsbisschop van Esztergom, met verachting van de godsdienst, wederrechtelijk in de gevangenis was geworpen, hebben wij aanstonds in een hartelijk schrijven aan onze eerbiedwaardige broeders, de aartsbisschoppen en bisschoppen van Hongarije *, openlijk en plechtig, gelijk ons geweten ons oplegde, tegen het onrecht, de Kerk aangedaan, geprotesteerd.

2 Protest van de paus tegen de veroordeling van kardinaal Mindszenty
Nu het echter zover is gekomen, dat men deze edele kerkvorst de grootste smaad heeft aangedaan, door hem als een misdadiger tot gevangenisstraf te veroordelen, kunnen wij niet nalaten, ten overstaan van u ons plechtig protest te herhalen. Wij doen dit op de eerste plaats om de heilige rechten van de godsdienst, die deze moedige bisschop krachtig en onverschrokken en met onvermoeide ijver heeft verdedigd en gehandhaafd. Wij doen dit ook om de eensgezinde reactie van de vrije volkeren, die in woord en geschrift, ook van de kant van publieke autoriteiten en zelfs van de zijde van niet-katholieken, zo duidelijk is gebleken.

3 Het proces te Boedapest werd niet openbaar gevoerd
Maar, gelijk gij weet, is het proces van deze kerkvorst, die zich zo verdienstelijk heeft gemaakt voor het aloude geloof en het herstel van de christelijke zeden, niet in het openbaar gevoerd. Bepaalde berichten hebben namelijk reeds aanstonds vrees doen opkomen. Want aan mengen uit het buitenland die vroegen, in Hongarije te worden toegelaten om als ooggetuigen het verloop van dit proces te kunnen volgen, werd de toegang geweigerd, als men ook maar enigszins kon vermoeden, dat zij de zaak objectief zouden beoordelen en een eerlijk verslag van de gebeurtenissen zouden geven. En deze weigering heeft niet alleen hen, maar ook alle andere weldenkenden doen geloven, dat degenen, die het proces in Boedapest voerden, vreesden, hieraan algemene bekendheid te geven. Maar de rechtvaardigheid, die deze naam waardig is, gaat niet uit van vooroordelen en steunt niet op een reeds van te voren vastgesteld vonnis, maar eist uiteraard een vrije behandeling en geeft aan iedereen de verschuldigde vrijheid van denken, menen en spreken.

4 Andere fouten van het proces
Ofschoon echter de gebeurtenissen niet met zekerheid bekend zijn en de berichten niet duidelijk en volledig, menen wij toch melding te moeten maken van het oordeel van alle beschaafde mensen hieromtrent; vooral over het te snel verloop van het proces, dat verdenking heeft gewekt, over de sluw opgestelde beschuldigingen en de fysieke toestand van de bisschop, die onverklaarbaar is zonder een niet nader te noemen geheime beïnvloeding; want een man, van nature nog krachtig en vol energie, bleek opeens zo zwak en onzeker, dat zijn handelwijze een aanklacht scheen niet tegen hem zelf, maar tegen zijn beschuldigers en rechters.

5 Doel van het proces
Bij dit alles is één ding duidelijk: het proces heeft vooral tot doel gehad, de katholieke Kerk in Hongarije in verwarring te brengen, en wel zó, gelijk de H. Schrift het aangeeft: „Ik zal de herder slaan en de schapen der kudde zullen worden verstrooid." (Mt. 26, 31) [b:Mt. 26, 31]

6 Plicht van de paus om te protesteren
Door te protesteren tegen dit treurige feit en het voor te leggen aan de rechtbank van de publieke opinie en van de geschiedenis zelf, vervullen wij een plicht, die ons zonder meer wordt opgelegd door de geschonden rechten van de Kerk en de waardigheid van de menselijke persoon.

7 Een lasterlijke aantijging tegen de Apostolische Stoel
In het bijzonder menen wij, nog dit te moeten verklaren: het is een grove leugen, wat men in de loop van dit proces beweerd heeft, nl. dat heel deze zaak haar oorsprong vindt in het feit, dat deze Apostolische Stoel, met politieke bedoelingen en uit een streven naar politieke macht, opdracht heeft gegeven, de Hongaarse republiek en haar regeerders tegen te werken, en dat dus heel de schuld terugvalt op de Apostolische Stoel.

8 Houding van de Kerk tegenover de politieke regeringsvorm
Iedereen weet immers, dat de katholieke Kerk niet door aardse motieven wordt geleid, maar dat zij iedere bestuursvorm aanvaardt, mits deze niet in strijd is met de goddelijke en menselijke rechten. Is dit wel het geval, dan hebben de bisschoppen en alle gelovigen de gewetensplicht, zich tegen onrechtvaardige wetten te verzetten.

9 Troost van de paus in deze omstandigheden
In deze droevige omstandigheden echter, eerbiedwaardige broeders, heeft het ons niet ontbroken aan hemelse troost van de Vader der barmhartigheid waardoor onze droefheid getemperd wordt. (2 Kor. 1, 3) [[b:2 Kor. 1, 3]] Deze troost komt vooral voort uit het standvastig geloof der Hongaarse, katholieken, die zelfs ondanks de grootste hinderpalen alles doen om het voorvaderlijk geloof te verdedigen en het roemrijk verleden na te volgen. Die troost komt eveneens voort uit het vast vertrouwen van ons vaderhart, dat de Hongaarse bisschoppen steeds met volledige eensgezindheid en onverzwakte ijver zullen trachten de vrijheid der Kerk te verdedigen, de eenheid van de gelovigen met alle middelen te versterken en in hen de hoop levendig te houden, die niet door de ellende en de onrechtvaardigheid van deze wereld kan worden vernietigd of verzwakt, omdat zij van bovenaardse oorsprong is en door de goddelijke genade wordt gevoed.

Deze hemelse troost ontvingen wij ook van u, eerbiedwaardige broeders. Wij zagen u immers in deze kritieke omstandigheden zeer nauw met ons verbonden. Wij hebben gezien, hoe gij onze droefheid deelt en uw gebeden met de onze verenigt. Die troost ondervonden wij ook van de andere kardinalen, aartsbisschoppen en bisschoppen van heel de wereld. Samen met hun geestelijkheid en volk hebben zij ons diepgevoelde brieven geschreven of telegrammen gezonden, waarin zij verontwaardigd protesteerden tegen de smaad de Kerk aangedaan, en persoonlijke en openbare gebeden beloofden.

10 Aansporing tot gebed. De heilzame invloed van de godsdienst en van de Kerk
Wij wensen vurig, dat allen dit gebed blijven voortzetten; want, wanneer de katholieke godsdienst door zulke zware stormen wordt geteisterd, dat menselijke krachten die niet kunnen overwinnen, moeten wij vol vertrouwen onze toevlucht nemen tot de goddelijke Verlosser; Hij alleen kan de woedende golven tot bedaren brengen en de kalmte doen terugkeren. Laten we daarom allen, op de machtige voorspraak van de Maagd en Moeder Gods Maria, God smeken, dat zij, die vervolging, gevangenisstraf en kwelling moeten ondergaan, door de onontbeerlijke steun van Gods genaden en de kracht van de christelijke deugd worden gesterkt, en dat zij, die vermetel de vrijheid van de Kerk en de rechten van het menselijk geweten trachten te vertrappen, eindelijk mogen inzien, dat geen enkele staat, waaruit men de godsdienst wegneemt en God als het ware verbant, kan blijven bestaan. Want alleen de godsdienst kan de rechten en plichten der burgers naar behoren regelen, de grondslag van de staat versterken, en het leven der mensen volgens heilzame wetten leiden, daaraan de juiste richting geven en het vormen tot deugd. Het woord van de grootste Romeinse redenaar: „Gij, priesters,... beveiligt de stad doeltreffender door de godsdienst, dan door de muren" 1. 3, c. 40 [[8217]], geldt meer dan ooit met betrekking tot de christelijke geboden en het christelijk geloof. Mogen alle regeerders dit inzien, en moge zo overal aan de Kerk de verschuldigde vrijheid worden teruggeschonken, zodat zij onbelemmerd door haar heilzame leer de mensen kan verlichten, aan de jeugd het juiste onderricht kan geven en haar opvoeden tot deugd, de gezinnen heiligen en heel het menselijk leven doordringen. Deze, invloed zal de staat nooit tot nadeel zijn, maar integendeel tot groot voordeel. Want dan zal inderdaad, eerbiedwaardige broeders, het maatschappelijk leven volgens recht en billijkheid worden geregeld; dan zal de toestand der noodlijdenden naar behoren worden verlicht en verbeterd volgens de eisen van de menselijke waardigheid; dan zal ten slotte de tweedracht ophouden en zal de broederliefde de gemoederen tot rust brengen. En zo zullen, wat wij vurig verlangen en van God afsmeken, voor alle volkeren en naties betere tijden aanbreken.

11 Slot
Dit, eerbiedwaardige broeders, wilden wij u in deze plechtige bijeenkomst mededelen, u, die ons van zo nabij bij het bestuur van geheel de Kerk met uw wijze ijver en uw bekwame hulp ter zijde staat.