Preken over het Evangelie volgens Mattheüs - Preek 54: Mt. 16, 13 e.v. - Over Kruis en kruisteken

Mogen nu al degenen luisteren, die zich schamen over Christus kruislijden. Want als de Prins der Apostelen, zelfs voordat hij alles goed wist, om deze houding “satan” is genoemd, wat voor een verontschuldiging zouden degenen dan nog hebben, die na zulk betoog het heilsbestel nog loochenen? Want wanneer hij, die zozeer zalig werd geprezen en zelf zulke verheven zaken beleden had, dergelijke dingen te horen kreeg; denk er dan eens aan, wat degenen te lijden zullen krijgen die na dit alles het kruisgeheim verwerpen.

Christus zeide ook niet: "De satan heeft door u gesproken”, maar: “Ga weg van Mij, satan". Het was immers het vurig verlangen van de tegenstrever, dat de Christus niet zou lijden. Daarom berispte Hij en hem zo hevig, omdat Hij goed wist, dat hij al de anderen dit vreesden en het niet gemakkelijk zouden toelaten. Daarom ook ontsluiert Hij wat er in zijn geest omging en zeide: "Gij zijt niet bedacht op wat God wil, maar alleen op wat de mensen willen". Wat wil nu zeggen: gij zijt niet bedacht op wat God wil, maar op wat de mensen willen? Omdat Petrus met menselijke en aardse gedachtegang het geval onderzocht, meende dat dit voor Hem schande was en bijgevolg niet-passend. Derhalve berispt Jesus hem en zegt: Dat Ik moet lijden is niet erg, maar wel dat gij met een vleselijke zienswijze er aldus over oordeelt. Want als gij, overeenkomstig Gods zienswijze, naar die woorden geluisterd had, dan zoudt gij, van vleselijke zienswijze bevrijd, weten, dat het Mij zeer passend is. Gij immers meent, dat te lijden Mij onwaardig is, Ik echter zeg u: het is het streven van de duivel dat Ik niet zal lijden. Zo onderdrukte Hij met het tegenovergestelde zijn bezorgdheid. Joannes, die meende dat het niet waardig zou zijn dat de Christus door hem gedoopt werd, overreedde Hij, het Doopsel toch toe te dienen, door te zegen: "Zo past het ons"; en ook tot Petrus zelf zeide Hij, toen deze Hem verhinderde hem zijn voeten te wassen: "Gij hebt geen deel met Mij, als Ik u niet de voeten was", Zó-ook heeft Hij hier door lijnrecht tegen hem in te gaan hem bedwongen en door het geweldige van de berisping zijn vrees voor het lijden onderdrukt. Dat verder niemand zich meer schame voor de eerbiedwaardige symbolen van ons heil en het voornaamste van alle goederen, waarvoor wij leven en waardoor wij zijn, maar laten wij Christus Kruis meedragen als een kroon. Alles toch wat ons betreft, wordt door het Kruis bewerkstelligd.

Als het er namelijk om gaat herboren te worden, dan is daar het Kruis: bij het Nuttigen van de geheimnisvolle Spijzen, bij de H.H. Wijdingen of bij wat er ook te doen is, overal omringt ons dat overwinningssymbool. Daarom beijveren wij ons onze huizen, muren, vensters en ons voorhoofd en verstand ermee te tekenen. Het is immers het teken van ons heil, van de gemeenschappelijk vrijheid en van de mildheid van, onze Heer. "Als een schaap immers, werd Hij ter slachting geleid."

Wanneer gij u dus tekent, denk dan aan alles wat met dat Kruis in verband staat, en blus uw woede en alle overige hartstochten. Wanneer gij u tekent met het Kruisteken, wees dan vol vertrouwen, maak vrij uw ziel. Gij weet toch overigens goed, wat vrijheid brengt. Daarom heeft ook Paulus, toen hij ons hiertoe wilde brengen, ik bedoel tot de vrijheid die ons past, zulks gedaan, door, na van het Kruis melding te hebben gemaand, en van het bloed des Heren, te zeggen: "Gij zijt immers gekocht voor een dure prijs, wordt dus geen slaven van mensen". Denk toch, wil hij zeggen, aan de prijs voor u betaald en van geen enkel mens zult gij de slaaf zijn. Met de prijs bedoelde hij het kruis. Men moet het daarom niet zonder meer met de vinger maken, maar eerst met de wil, gepaard aan een groot geloof. En als gij het zo op uw voorhoofd hebt geprent, dan zal geen enkele der onzuivere duivels u nabij kunnen komen, bij het zien van het zwaard, waarmee hij eenmaal de genadeslag heeft gekregen, bij het zien van het zwaard, waarmee hem de doodssteek is toegebracht. Wanneer wij bij het zien van plaatsen waar veroordeelden worden onthoofd, huiveren, bedenk wat de duivel en de boze geesten zullen voelen, bij het zien van het wapen, waarmee Christus aan geheel hun macht een einde heeft gemaakt en de draak heeft onthoofd. Schaamt u dus niet over zo'n groot goed, opdat Christus zich niet schame over u, wanneer Hij komt in zijn glorie en dit teken voor Hem uit zal schijnen, schitterender dan de glans der zon zelf. Want als het Kruis komt, zal het spreken alleen door zijn verschijnen en over de gehele wereld zal het een pleidooi houden voor de Heer en bewijzen dat Hem niets ontbreekt.

Dit teken heeft, zowel ten tijde van onze voorouders alswel heden ten dage, gesloten deuren geopend: het heeft dodelijk vergif geblust, het heeft aan de gifbeker zijn kracht ontnomen, beten van giftige dieren heeft het genezen. Als het immers de poorten van de hel heeft geopend en de gewelven van de hemel heeft opengezet, de ingang tot het paradijs heeft vernieuwd en de kracht van de duivel heeft gefnuikt, wat is het dan verwonderlijk als het ook over dodelijk vergif, over wilde dieren en dergelijke krachten heeft gezegevierd?

Prent dit teken diep in uw geest en omhelst het heil van onze zielen. Dit kruis heeft de wereld gered en tot bekering gebracht: de dwaling heeft het verdreven, en de waarheid teruggebracht, de aarde heeft het tot een hemel gemaakt, de mensen tot engelen. Vanwege het Kruis zijn de duivels niet schrikwekkend meer, maar wezens die men gerust kan verachten: de dood is geen dood meer, maar een slaap, om het kruis ligt alles wat ons vijandig is neer op de grond en wordt vertreden. Als dus iemand u vraagt: aanbidt gij de Gekruisigde? Zeg dan met heldere stem en een blij gezicht: Ja ik aanbid en nooit zal ik ophouden Hem te aanbidden. Bn mocht hij dan lachen, ween dan over hem omdat hij waanzinnig is. Dank de Heer, omdat Hij ons zulke weldaden bewezen heeft, welke niemand bij machte is te kennen, zonder de openbaring van boven.

Waarom lacht deze ook, “omdat de verstandsmens niet aanvaardt wat van de H. Geest komt." (1 Kor. 2, 14) [b:1 Kor. 2, 14]. Dat voelen de kleine kinderen ook, als zij iets zien dat groot en wonderbaar is, en wanneer gij een kind bij een geheim brengt, dan zal het lachen. Hierin gelijken de heidenen op kinderen of liever, zij zijn nog onbeholpener dan zij en daarom ook ongelukkiger, omdat zij niet dp onvolwassen leeftijd, maar op rijpe leeftijd denken wat de onmondige denken. Daarom verdienen zij ook geen vergeving. Maar laat ons met heldere stem luide het grote en verhevene verkondigen en zelfs als alle heidenen erbij zouden zijn met des te groter vrijmoedigheid zeggen: "Onze roem is in het Kruis". Het is het voornaamste van alle goederen, ons vertrouwen en geheel onze kroon! Met Paulus zou ik willen zeggen: “Door het Kruis is de wereld voor mij gekruisigd en ik voor de wereld" (Gal. 6, 14) [b:Gal. 6, 14], maar ik kan het niet, omdat ik door verschillende hartstochten wordt weerhouden. Daarom spoor ik ook u aan, en vóór u ook mijzelf, gekruisigd te worden voor de wereld en niets gemeen te hebben met de aarde, doch naar het hemelse vaderland te verlangen en naar de glorie en de goederen daar. Wij zijn soldaten van de hemelse koning en zijn toegerust met een geestelijke wapenrusting. Waarom doen wij dan als herbergiers of landlopers of erger nog, leiden wij het leven van wormen? Waar de koning is, daar moeten ook de soldaten zijn. En soldaten zijn wij; wij behoren niet tot degenen die ver van de koning verwijderd zijn, maar tot degenen die dichtbij Hem zijn. Een aardse Koning zou niet allen bij zich in het paleis laten, noch hen aan zijn zijde willen hebben. De hemelse Koning wil dat allen dicht bij zijn Koninklijke troon zijn. Maar hoe is het mogelijk, zegt gij, dat allen die zich daar bevinden bij de troon staan? Omdat ook Paulus, nog op aarde zijnde, zich bevond waar de Seraphijnen en de Cherubijnen zijn, dichter bij Christus dan lijfwachten bij hun koning. Deze immers wenden vaak hun blikken rond; van hem echter kan geen fantasie zich meester maken, niets hem afleiden, maar hij had geheel zijn geest op Christus Koning gespannen. Als wij derhalve willen, is zulks ons ook mogelijk. Als gij door plaats van hem waart verwijderd, zoudt gij terecht moeilijkheden maken; nu Hij echter overal is, dan is Hij zeker degene, die zich beijvert en zich inspant nabij. De Profeet zeide daarom ook: "Geen kwaad zal ik vrezen, omdat gij bij mij zijt" (Ps. 22, 4) [b:Ps. 22, 4]. N.v.d.r.: verwijzing onzeker N.v.d.r.: verwijzing onzeker En wederom zegt God zelf: “Ik ben een God van nabij, en geen God van verre" (Jer. 25, 23) [b:Jer. 25, 23]. N.v.d.r.: verwijzing onzeker N.v.d.r.: verwijzing onzeker Zoals zonden ons van Hem verwijderen, zo brengen werken van gerechtigheid ons tot Hem. "Want nog terwijl gij spreekt, zegt Hij, zal Ik zeggen: zie hier ben Ik" (Jes. 58, 9) [b:Jes. 58, 9] Welke vader zou ooit zo zijn nazaten verhoren? Welke moeder zou zo bereidwillig zijn en voortdurend gereed staan, of misschien haar kinderen haar roepen? Er is er geen een, noch vader, noch moeder. Maar God staat altijd door te wachten, of een van zijn dienaren Hem soms roept en nooit, mits wij Hem betamelijk aanroepen, weigert Hij te luisteren. Daarom zegt Hij: "Nog terwijl gij roept wacht Ik niet tot gij voleind hebt, maar terstond geef Ik gehoor.” Laten wij God dus aanroepen, gelijk Hij aangeroepen wil worden. Hoe wil Hij het? “Maak los alle banden van ongerechtigheid, zegt hij, verbreek de strengels van gedwongen overeenkomsten, verscheur ieder ongerecht geschrift, breek de hongerigen uw brood en breng daklozen en behoeftigen uw huis binnen. Als gij een naakte ziet, kleed hem, en versmaad niet de huisgenoten van uw zaad. Dan zal uw morgenlicht doorbreken en uw genezing zal spoedig ontluiken en uw gerechtigheid zal voor uitgaan en de glorie Gods zal u omringen. Dan zult gij Mij aanroepen en Ik zal u verhoren nog terwijl Gij spreekt zal Ik zeggen, zie hier ben Ik.”

Maar wie zal dit alles kunnen doen, zegt men? Doch wie kan het niet? Zeg dat mij eens. Wat van hetgeen gezegd is, is lastig, of moeilijk, wat niet gemakkelijk? Zo is het niet alleen mogelijk, maar zelfs gemakkelijk, omdat velen zelfs de maat van hetgeen gezegd is overtreffen. Zij verscheuren niet enkel ongerechte geschriften, maar zij hebben zich ontdaan van alles; zij nemen de armen niet alleen aan tafel en geven hun onderdak, maar zelfs doen ze het ten koste van zweet voor hun eigen lichaam, en zij tobben zich af om hen te kunnen voeden, en niet alleen hun verwanten maar zelfs hun vijanden bewijzen zij weldaden.