Het Evangelie van de liefde, tussen geweten en norm

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

Ik groet u allen, u die deelneemt aan het derde Internationaal Symposium over de apostolische Exhortatie Amoris Laetitia[6271], samengeroepen door het Bureau voor Gezinspastoraal van de Italiaanse bisschoppenconferentie.

Het thema dat u gekozen heeft – “Het Evangelie van de liefde, tussen geweten en norm” – is van groot belang en kan de weg van de Italiaanse Kerken verlichten, en kan tevens beantwoorden aan het verlangen naar een gezin, dat opduikt in de geest van de jonge generaties.De liefde tussen man en vrouw behoort vanzelfsprekend tot de vruchtbaarste menselijke ervaringen, zij is gist in de cultuur van de ontmoeting en geeft aan de huidige cultuur een injectie van sociabiliteit: werkelijk, “het welzijn van het gezin is van cruciaal belang voor de toekomst van de wereld en de Kerk”. Amoris Laetitia, 31[[6271|31]] Precies het gezin dat uit het huwelijk ontstaat, schept vruchtbare banden, die het doeltreffendste tegengif blijken te zijn tegen het op hol geslagen individualisme. Doch op de weg van de echtelijke liefde en het gezinsleven doen zich situaties voor die moeilijke keuzes noodzakelijk maken en die rechtschapen dienen genomen te worden. Soms doen zich in de huiselijke realiteit concreet kronkels voor waarmee elk afzonderlijk zich met voorzichtigheid dient te confronteren. Het is belangrijk dat de echtgenoten en ouders niet alleen gelaten maar begeleid worden in hun engagement om het Evangelie te beoefenen in de realiteit van het leven. Anderzijds weten wij goed dat “wij geroepen worden om aan gewetensvorming te doen, maar niet om onszelf ervoor in de plaats te willen stellen”. Amoris Laetitia, 37[[6271|37]]

De hedendaagse wereld loopt het gevaar het primaat van het geweten, dat steeds moet gerespecteerd worden, te verwarren met de exclusieve autonomie van het individu ten overstaan van zijn relaties.

Zoals ik onlangs tot de Pauselijke Academie voor het Leven[d:160] zei, “er wordt zelfs gesproken over egolatrie, dat wil zeggen een ware cultus van het ik op wiens altaar men alles offert, ook de mensen die hem het meest dierbaar zijn. Dit perspectief is niet onschuldig: het vormt een subject dat zich voortdurend in de spiegel bekijkt, zodanig dat het onbekwaam wordt de ogen op de anderen en de wereld te richten. Wanneer deze houding in de hand gewerkt wordt, heeft dat zeer ernstige gevolgen voor alle affecties en levensbanden”. Het leven begeleiden; nieuwe verantwoordelijkheden in het technologisch tijdperk, 1[[6658|1]] Het is “pollutie” die de geesten aantast, en verstand en hart in de war brengt door valse illusies te scheppen.

Romano Guardini wijst in zijn tekst over het thema van het geweten, de weg aan om het ware goed te zoeken: “Ik bevrijd mij slechts uit deze opsluiting in mijzelf, indien ik een punt vind dat niet mijn ik is; in den hoge, boven mij. Iets dat solide en doeltreffend is en sterker wordt in mij. Hier komen we bij het hart (...) dat wil zeggen de godsdienstige realiteit. Dit goed (...) is iets dat leeft. (...) Het is de volheid aan waarden van de levende God zelf”. Das Gute, das Gewissen und die Sammlung[[6695]]

In ieders intimiteit is er een plaats waar het Mysterie zich openbaart en de mens verlicht terwijl het hem protagonist laat zijn van zijn geschiedenis. Het geweten – zo brengt het Tweede Vaticaans Concilie[d:4] in herinnering – is deze “meest verborgen kern en het heiligdom van de mens, waarin hij alleen is met God, wiens stem binnen in hem weerklinkt”. Gaudium et Spes, 16[[575|16]] Het komt de Christen toe waakzaam te zijn opdat het in dit soort van tabernakel niet zou ontbreken aan de Goddelijke genade, die de echtelijke liefde en zending van de ouders verlicht en versterkt. De genade vult de “kruiken” van de mensenharten met een capaciteit van een buitengewone gave, die voor de gezinnen het wonder van de bruiloft te Kana hernieuwt.

In een commentaar op dit gebeuren uit het Evangelie, kon ik zeggen dat “door het water in wijn te veranderen, in kruiken die gebruikt worden voor de rituele reiniging van de Joden (Joh. 2, 6)[b:Joh. 2, 6], Jezus een veelzeggend teken doet: Hij transformeert de Wet van Mozes in Evangelie, drager van vreugde”. Barmhartigheid 22. - Het eerste teken van de barmhartigheid (Joh. 2, 1-11), 3[[6366|3]] Jezus wijst in het bijzonder op het geneesmiddel van de barmhartigheid, dat het versteende hart geneest, dat de verhouding tussen man en vrouw, tussen ouders en kinderen gezond maakt.

Dierbare broeders en zusters, ik richt al mijn wensen tot u voor uw werk op dit symposium. Mocht het de Kerk in Italië helpen om de inhoud en stijl van Amoris Laetitia[6271] te assimileren en te ontplooien; mocht het bijdragen tot de opleiding van de animatoren van gezinsgroepen in parochies, verenigingen en bewegingen; mocht het de weg van zo veel gezinnen ondersteunen door hen te helpen de vreugde van het Evangelie te beleven en actieve cellen in de gemeenschap te zijn. Ik zegen u van ganser harte en vraag u alstublieft voor mij te bidden.