Verheugt u in de Heer te allen tijde ... de Heer is nabij

Beminde broeders en zusters,

Op deze derde zondag van de Advent nodigt de liturgie ons uit tot vreugde van geest. Zij doet dat met de bekende antifoon, die de echo is van een oproep van de apostel Paulus: “Gaudete in Domino”, “Verheugt u in de Heer te allen tijde ... De Heer is nabij” (Fil. 4, 4-5)[b:Fil. 4, 4-5]. Ook de eerste Bijbellezing van deze Mis is een uitnodiging tot vreugde. De profeet Sefanja richt zich op het einde van de zevende eeuw vóór Christus tot de stad Jeruzalem en haar bevolking met de woorden: “Sion, jubel van vreugde, juich, Israël, verheug u en wees blij, Jeruzalem, met heel uw hart! ... De Heer, uw God, is bij u als een reddende held” (Sef. 3, 14.17)[b:Sef. 3, 14.17]. God zelf wordt voorgesteld met analoge gevoelens: “uitermate verheugt Hij zich om u, door zijn liefde maakt Hij u nieuw, Hij jubelt om u van vreugde” (Sef. 3, 17-18)[b:Sef. 3, 17-18]. Deze belofte werd ten volle gerealiseerd in het mysterie van Kerstmis dat wij binnen een week vieren, en dat ons vraagt ons te vernieuwen in het “nu” van ons leven en van de geschiedenis.

De vreugde die de liturgie in de harten van de gelovigen oproept, beperkt zich niet tot hen: zij is een profetische boodschap die bestemd is voor heel de mensheid, in het bijzonder voor de armsten, in dit geval voor de armsten aan vreugde! Denken wij aan onze broeders en zusters, die vooral in het Midden-Oosten, in sommige streken van Afrika en andere delen van de wereld, het drama van de oorlog meemaken. Welke vreugde is voor hen weggelegd? Hoe zal hun Kerstfeest eruit zien? Denken we aan de talloze zieken en eenzamen die niet alleen in hun lichaam maar ook in hun ziel beproefd worden, want niet zelden voelen zij zich aan hun lot overgelaten: hoe met hen de vreugde delen, zonder te kort te schieten in eerbied voor hun lijden? Maar denken we ook aan hen -vooral jongeren- die de zin van de ware vreugde verloren hebben en haar tevergeefs zoeken waar ze onmogelijk kan gevonden worden: in de hopeloze race naar zelfbevestiging en succes, in verkeerde ontspanning, in de consumptiemaatschappij, in ogenblikken van bedwelming, in artificiële paradijzen van drugs en allerlei vormen van vervreemding. Zoals ten tijde van de profeet Sefanja, is het precies tot hen die beproefd worden, aan “degenen die door het leven gekwetst zijn en de wezen van de vreugde”, dat het woord van de Heer op bevoorrechte wijze gericht is. De uitnodiging tot vreugde is geen boodschap die vervreemdt noch een steriel lapmiddel, maar integendeel een profetie van heil, een oproep tot vrijkoping die begint bij innerlijke vernieuwing.

Om de wereld om te vormen, heeft God een nederig jong meisje uit een dorp in Galilea gekozen, Maria van Nazareth, en sprak Hij haar aan met deze groet: “verheug u, begenadigde, de Heer is met u”. Het geheim van het ware Kerstmis ligt in deze woorden. God herhaalt ze tot de Kerk, tot ieder van ons: verheug u, de Heer is nabij! Bieden wij onszelf aan met de hulp van Maria, nederig en moedig, opdat de wereld Christus, de Bron van de ware vreugde, zou opnemen.