De uitverkiezing van David en Sion - Psalm 132 - II

Lezing: Psalm 132, 11-18[b:Ps. 132, 11-18]
11 De Heer heeft David in waarheid gezworen, en Hij zal daar niet van afwijken: "Eén van de vrucht van uw schoot zal ik op uw troon zetten.
12 Als uw zonen Mijn verbond in acht zullen nemen en Mijn getuigenissen, die ik hun leren zal, zullen ook hun zonen tot in de eeuwigheid op uw troon zitten.”
13 Want de Heer heeft Sion uitverkozen en het tot Zijn woongebied uitverkoren:
14 “Dit is”, zei Hij, “mijn rustplaats tot in de eeuwigheid, hier zal ik wonen, want naar haar heb ik verlangd.
15 Haar voedsel zal ik rijk zegenen, haar armen met brood verzadigen.
16 Haar priesters zal ik kleden met heil, haar gunstelingen zullen uitbundig juichen.
17 Daar zal ik de kracht van David versterken en ik zal een licht gereedmaken voor mijn gezalfde.
18 Ik zal zijn vijanden met schaamte kleden, maar op hem zal zijn kroon schitteren."

Beste broeders en zusters!

Zojuist hebben wij het tweede gedeelte van Psalm 132[5061|+16920] gehoord. Het is een lied dat herinnert aan een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van Israël: de overdracht van de ark van het verbond van de Heer naar Jeruzalem.

Deze overdracht wordt getoond in het eerste gedeelte van de psalm, het deel dat wij vorige week[9337] hebben beschouwd. Het initiatief voor de overdracht kwam van David. Inderdaad, de koning had gezworen dat hij het koninklijk paleis niet zou binnengaan totdat er een woonplaats werd gevonden voor de ark van het verbond van God. Deze ark is het teken van de aanwezigheid van de Heer te midden van Zijn volk. Ps. 132, 3-5[[b:Ps. 132, 3-5]]

Op deze gelofte van de koning antwoordt God nu in dit tweede gedeelte van de psalm met een eed: "De Heer heeft David in waarheid gezworen, en Hij zal daar niet van afwijken" Ps. 132, 11[b:Ps. 132, 11]. Deze plechtige belofte is in wezen dezelfde als de belofte die de profeet Nathan in naam van God deed aan koning David. Het betreft de toekomstige nakomeling van David wiens koningschap eeuwig zal voortduren. 2 Sam. 7, 8-16[[b:2 Sam. 7, 8-16]]

Deze belofte van God houdt echter ook een voorwaarde in waar de mens aan dient te voldoen, want de belofte is gekoppeld aan een verplichting: "Als uw zonen Mijn verbond in acht zullen nemen" Ps. 132, 12[b:Ps. 132, 12]. De belofte en het geschenk van God zijn niet iets magisch. Op de belofte van God dient de mens antwoord te geven via een toegewijde en actieve instemming, in een dialoog waarin de vrijheid van God en de vrijheid van de mens met elkaar verweven zijn.

De psalm ontwikkelt zich op dit punt in de tekst tot een lied dat de wonderbaarlijke resultaten prijst van dit geschenk van God en de trouw van Israël. Want men zal werkelijk de aanwezigheid van God tussen Zijn volk ervaren Ps. 132, 13-14[[b:Ps. 132, 13-14]]: Hij zal als een medebewoner zijn te midden van de inwoners van Jeruzalem, als een medeburger die de loop van de geschiedenis samen met de andere burgers beleeft, terwijl Hij hen van de kracht van Zijn zegen voorziet.

God zal de oogst zegenen en de armen met brood verzadigen Ps. 132, 15[[b:Ps. 132, 15]]; Hij zal Zijn beschermende mantel over de priesters uitspreiden en hen kleden met Zijn heil; Hij zal erop toezien dat alle gelovigen in vreugde en zekerheid zullen leven. Ps. 132, 16[[b:Ps. 132, 16]]

Een speciale zegening is voorbehouden aan David en zijn nageslacht: "Daar zal ik de kracht van David versterken en ik zal een licht gereedmaken voor mijn gezalfde. Ik zal zijn vijanden met schaamte kleden, maar op hem zal zijn kroon schitteren" Ps. 132, 17-18[b:Ps. 132, 17-18].

Net als in het eerste gedeelte van de psalm Ps. 132, 10[[b:Ps. 132, 10]] verschijnt nu opnieuw de "gezalfde", in het Hebreeuws de "Messias" genoemd. Op deze manier wordt Davids nageslacht in verband gebracht met de komst van de Messias die vanuit het christelijk perspectief in Christus werkelijkheid is geworden. De beelden die gebruikt worden zijn krachtig: David wordt afgebeeld als een vruchtbare afstammeling. God voorziet Davids nageslacht van een stralend licht. Dit licht is het symbool van levenskracht en glorie. De schitterende kroon duidt de overwinning op de vijanden aan en daarmee de overwinning op het kwaad.

In Jeruzalem wordt de aanwezigheid van de Heer op twee manieren verwezenlijkt: in de ruimte en in de geschiedenis, namelijk in de tempel die de ark van het verbond herbergt en in de dynastie van David. Psalm 132[5061|+16920] is zodoende een viering van God. God is de Immanuel die bij Zijn schepselen is, die met hen samenleeft en hen zegeningen schenkt wanneer zij met Hem verenigd zijn in waarheid en gerechtigheid. De spirituele essentie van deze hymne is een vroege aankondiging van de boodschap van Johannes: "het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond" Joh. 1, 14[b:Joh. 1, 14].

Laten wij ter afsluiting van onze beschouwing van Psalm 132[5061|+16920] er bij stilstaan dat de kerkvaders het begin van dit tweede gedeelte van de psalm vaak hebben gebruikt om een beschrijving te geven van de incarnatie van het Woord in de schoot van de Heilige Maagd Maria.

Zo heeft de Heilige Irenaeus, verwijzend naar de profetie van Jesaja over de maagd die een Zoon zou baren, ons het volgende uitgelegd: "De woorden "Luister toch, huis van David" Jes. 7, 13[b:Jes. 7, 13] betekenen dat de eeuwige koning die God zou opwekken, zoals Hij aan David had beloofd, uit "de vrucht van zijn schoot" Ps. 132, 11[b:Ps. 132, 11], degene is die uit de maagd geboren is en van David afstamt. Want God had hem een koning beloofd die geboren zou worden uit 'de vrucht van zijn schoot', een uitdrukking waarmee een zwangere maagd wordt aangeduid. De Bijbel ... benadrukt en bevestigt de 'vrucht van de schoot' om aan te kondigen dat Hij, die zal komen, uit de maagd geboren zal worden. Elizabet beaamde dit toen zij, vervuld met de Heilige Geest, tegen Maria zei: "Gezegend ben jij onder de vrouwen en gezegend is de vrucht van jouw buik" Lc. 1, 42[b:Lc. 1, 42]. Op deze manier attendeert de Heilige Geest degenen die Hem willen horen er op dat met de geboorte uit de maagd, dat wil zeggen de geboorte uit Maria, Gods belofte aan David is vervuld, want hiermee wordt bedoeld dat Hij uit de vrucht van zijn schoot een koning zou voortbrengen" 3,21,5: Già e Non Ancora, CCCXX, Milaan 1997, p. 285[[848]]

Zo kunnen wij de getrouwheid van God herkennen aan de hand van deze grote boog die zich uitstrekt van het begin van de psalm tot aan de incarnatie van de Heer. De psalm laat ons het mysterie zien van een God die onder ons woont en in de incarnatie één wordt met ons. Deze trouw van God geeft ons zekerheid te midden van de wisselvalligheden van de geschiedenis en dat is de reden voor onze vreugde.

Samenvatting
De intrede van de ark van het verbond in Jeruzalem is het thematische kader van Psalm 132[5061|+16920], waarvan wij het tweede gedeelte vandaag hebben beschouwd. In dit tweede gedeelte van de psalm vinden wij de woorden van een belofte van de Heer die Hij nooit zal verbreken Ps. 132, 11[b:Ps. 132, 11]. Gods belofte van trouw betrekt Zijn volk in het verbond. Het actieve antwoord van Zijn volk is onderdeel van dat verbond waarin goddelijke vrijheid en menselijke vrijheid samenkomen.

Wanneer de mens het verbond naleeft is het wonderbaarlijke resultaat dat God Zijn woning maakt tussen Zijn volk. De Heer is als het ware een medebewoner in Jeruzalem; Zijn aanwezigheid in ruimte en tijd is een bron van zegeningen voor allen die tot Hem behoren. In deze lofprijzing van de 'God-met-ons' uit het Oude Testament weerklinkt een prelude van de boodschap van redding die later in het evangelie van Johannes wordt verkondigd: Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond Joh. 1, 14[b:Joh. 1, 14].

Begroeting van de Duitstalige pelgrims
Met deze boodschap in gedachten wil ik graag alle Duitstalige pelgrims en bezoekers welkom heten. In het bijzonder wil ik vandaag de Vereniging van Historische Duitse Schuttersbroederschappen begroeten, evenals de Zusters van de Heilige Elizabet en de vele jongeren die hier op het Sint-Pietersplein verzameld zijn. Laten wij niet vergeten: God wil in ons midden wonen. Zijn zegen is ons verzekerd wanneer wij Zijn aanwezigheid zoeken, want Zijn nabijheid maakt ons heel. - Ik wens jullie allen een fijne tijd toe in Rome!