Wij hebben u nodig

Broeders en Zusters!

Het is voor mij een grote vreugde om samen met u op deze Zondag in Salzburg dit morgengebed te bidden. De ontmoeting met bejaarden, zieken en invaliden heeft steeds een bevoorrechte plaats bij mijn pastorale bezoeken. U bent niet de vergeten kinderen van God. Integendeel! Als vader of moeder een en al zorg zijn voor hun zieke kind, hoeveel te meer zal God zich verheugen over uw geloof en levensmoed. En Jezus Christus verzekert ons dat wij Hem op een bijzondere manier ontmoeten in u.

Het is jammer genoeg niet vanzelfsprekend dat iemand die onder de last van ouderdom, ziekte of invaliditeit gebukt gaat, in onze maatschappij als volwaardig aangezien wordt. Maar God vraagt niet naar uw prestatie in het productieproces, niet naar de hoogte van uw bankrekening. Niet naar wat "in het oog valt" kijkt de Heer, maar naar het hart.

De liefdevolle blik van God die op iedere mens rust, geeft hem de zekerheid, dat hij - jong of oud, ziek of gezond - zonder uitzondering gewenst en gewild is. Daarin ervaren wij ons allen als zonen en dochters van onze gemeenschappelijke hemelse Vader. De liefde van God voor ons is steeds het begin en het fundament. Dit te ervaren en daarvan weet te hebben, is iets groots, en het is ook iets groots deze ervaring aan anderen mee te delen en gezamenlijk te beleven.

Uw lot en uw ongemakken drukken dikwijls zwaar op uw schouders. Wie van u heeft niet eens de bekoring gehad te vragen of de moeite en kwalen, de moeheid die u overvalt, nog lonend zijn en een zin hebben. In uw leed ervaart u voelbaar de gebrekkigheid en het begrensd zijn van het schepsel. Maar juist daarin kan het leed voor u ook een bijzondere gelegenheid zijn om zich open te stellen voor de medemensen en voor God. Een leven dat al te losjes en zonder vragen verloopt, voert heel gemakkelijk tot oppervlakkigheid en maakt ons zelfvoldaan en zelfgenoegzaam. Waar ons daarentegen het lijden met zijn onontkoombare vragen wakker schudt, daar breekt in ons het verlangen open. Wij beginnen opnieuw naar de anderen en ten diepste naar God uit te zien. Om in leed hulp en genezing te kunnen vinden, hebben wij het contact met de medemensen en met God nodig.

Zowel bij vreugde alsook in leed moeten wij ons niet afzonderen, want de gemeenschap is de plaats waar wij het leven samen kunnen delen. Het is een van de mooiste taken van de kerk om te laten ervaren dat het broederlijk delen iets heilzaams is. Daarin ervaart de kerk zich werkelijk als gemeenschap van de kinderen van God, en als huis van God. Want "Waar liefde en goedheid heersen, daar is God”.

De man met de verschrompelde hand, waarover wij zojuist in het evangelie hebben gehoord, leeft geheel onopgemerkt aan de rand van de maatschappij. Jezus ziet hem zoals de anderen hem zien, maar Hij alleen ziet niet langs hem heen. Hij roept hem in de synagoge van de rand naar het midden, om aller ogen op hem te vestigen. "Sta op" zegt Hij tegen hem, "en kom hier in het midden staan". En de man stond op en kwam naar voren (Lc. 6, 8)[b:Lc. 6, 8].

Had de man geen vertrouwen in Jezus gehad, dan zou het hem niet mogelijk geweest zijn om zijn leed in het openbaar te tonen. Hij verlaat zich op Jezus zoals Petrus die zich op de stem van de Heer verlaat en over het water loopt. "Hij stond op'. Door dit kleine woordje vertelt de evangelist ons, dat de zieke niet eenvoudig doel van de geneeskracht van de Heer is, maar dat de genezing geschiedt door de persoonlijke medewerking van de zieke. Jezus treedt de zieke tegemoet als een volwaardige mens die hulp nodig heeft, en de zieke ontmoet in Jezus de beloofde Messias, de mensgeworden Zoon van God, hij wordt genezen door het gelovige "ja" tot Christus.

Hoe heilzaam de persoonlijke ontmoeting met God kan zijn zien wij bijvoorbeeld op die bijzondere plaatsen van genade, gebed en bekering als Lourdes en Fatima, of op al die andere plaatsen waar mensen zich steeds weer door Gods liefde laten aanraken. Ieder jaar keren er ontelbaren rijk begenadigd van terug. Het wonder dat daar gebeurt, is steeds een wonder van ontmoeting en geloof. In de gelovige overgave aan God in Christus en door Maria komen de kwellende vragen van de mensen naar het "waarom" van het lijden tot rust. Zij komen in een nieuw licht te staan, het lijden ontvangt van God uit een diepere zin. God zelf heeft op de moeilijke vraag van het lijden een antwoord gegeven doordat Hij mens is geworden, een van ons. Het antwoord van God heet Jezus Christus.

In zijn naam, in de naam van Jezus Christus, die wij ook onze "Heiland" noemen, kom ik vandaag tot u. Het woord "Heiland" slaat op zijn zending om te "genezen". Jezus Christus heeft het Rijk Gods niet slechts door woorden verkondigd, maar ook door daden. Dit Rijk is met Hem en zijn werken concreet begonnen, vooral doordat Hij mensen aan de wortel in lichaam en ziel - geheeld heeft. Veel mensen die zich rondom Jezus verdrongen, waren ziek. Velen van hen waren daarbij ook diep in zonden verstrikt. Jezus heeft hun de schuld vergeven en hen ook dikwijls door uiterlijke genezing weer helemaal "heel" gemaakt. De doven die Hij genas, konden nu niet slechts de stem van de mensen, maar ook het Woord Gods horen. De stommen konden voortaan niet alleen met mensen spreken, maar vanuit het diepst van hun hart God loven. En de lammen konden niet slechts naar de mensen gaan, maar zich ook naar God toe bewegen. Jezus heeft hun niet slechts uiterlijke genezing geschonken, maar "het heil", vrede met God, vrede met zichzelf en vrede met de andere mensen.

Jezus Christus heeft inderdaad niet alle mensen die Hij ontmoette uiterlijk genezen. Maar Hij heeft tenslotte voor hen allen zonder uitzondering het allerbitterste lijden doorstaan. Zijn weg werd een kruisweg naar Golgotha. Hij stierf de verschrikkelijke kruisdood waardoor Hij het lijden en de schuld van iedere mens afzonderlijk en tevens van de gehele mensheid doorstaan heeft en uitgeboet.

Alle christenen die een groot leed, een grote last moeten dragen, staat sindsdien het beeld van de gekruisigde Heer voor ogen. De goddelijke “Man van smarten” staat ook aan uw zijde, beste broeders en zusters! Deze door lijden en kruis getekende Christus spreekt echter tegelijk als de Verrezene, staande met zijn verheerlijkte wonden voor Gods troon, voor ons ten beste. Lijden en dood waren niet het laatste voor Christus, en zij zijn dat ook niet voor de mens die in Christus gelooft. Lijden en dood dragen voortaan in zich de belofte van de uiteindelijke verrijzenis en eeuwige zaligheid.

Het christelijk geloof en de christelijke hoop gaan boven de dood uit. Zij zijn echter niet slechts een troost voor het toekomstige. Zij veranderen ook reeds ons aardse leven. Wie het gegeven is in Christus te geloven, die ontvangt kracht om eigen lijden en last aan te nemen en te dragen. Bovendien krijgt hij kracht om het lijden en de moeilijkheden van zijn medemensen mee te dragen en ze te helpen overwinnen. "Draagt elkanders lasten" zegt de apostel Paulus (Gal 6,2). Daarom moet juist de kerk een plaats zijn waar de bejaarde, zieke en invalide mensen zich geborgen, begrepen en meegedragen weten, omdat hun middelpunt Christus is, de Man van smarten, én de uit lijden en dood opgestane, verheerlijkte Heer.

Beste broeders en zusters! Zeker zullen er altijd weer mensen zijn die achteloos en onverschillig aan u voorbijgaan. Zij geven u het gevoel overbodig en nutteloos te zijn. Maar weest ervan overtuigd: wij hebben u nodig! De hele gemeenschap heeft u nodig. U kunt in uw medemensen de vraag oproepen naar de diepere waarden van het menselijk leven, een oproep tot medemenselijkheid, een uitdaging zijn voor hun mogelijkheid tot liefhebben. Vooral voor de jonge mensen bent u een oproep om het beste in zich te ontwikkelen: solidariteit en hulpvaardigheid voor degenen die daarop speciaal zijn aangewezen. Waar deze medemenselijkheid uitdooft, wordt het koud in de maatschappij. Het is echter bemoedigend dat zich tegenwoordig zo veel jonge mensen voor bejaarden, zieken en invaliden inzetten.

Staande in uw midden roep ik tot iedereen in de wereld: "Het menselijk leven mag niet verdeeld worden in volwaardig en onvolwaardig leven! Tientallen jaren geleden heeft deze indeling tot de ergste barbaarsheid geleid. leder menselijk leven nog in de moederschoot of reeds geboren, volledig ontwikkeld of in zijn ontwikkeling belemmerd ieder menselijk leven is door God met een waardigheid toegerust, waaraan niemand zich mag vergrijpen. leder mens is beeld van God!

7. Tot slot wil ik u ook nog zeggen hoe zeer juist de kerk u nodig heeft. In u herkennen wij Christus die als de door kruis en lijden Getekende onder ons voortleeft. Als u elk lijden dat u onontkoombaar wordt opgelegd, aanneemt, dan heeft uw gebed en offer voor God een ongekende kracht. Blijft bidden! Bidt en offert voor de kerk, voor het heil van de mensen en bidt ook voor mijn apostolisch dienstwerk.

Samen met u dank ik alle mensen die moeilijke en gelukkige uren met u delen, die door hun nabijheid bruggen slaan over de afgronden van droefheid en verlatenheid. Zij zijn het die u in de beproeving van ouderdom, ziekte of invaliditeit levensmoed geven en hoop kunnen wekken, zodat het wonder van het geloof steeds weer opnieuw mogelijk wordt.

Moge Maria, hulp der christenen, u met haar moederlijke bescherming bijstaan. De heilige Drievuldigheid zegene u en al uw helpers en helpsters en vervulle u steeds met een diepe geestelijke vrede! Amen. (Toespraak gehouden op 26 juni 1988) (Uit Osservatore Romano)