Opleiding rond de huwelijksprocedure

Dierbare broeders,

Het verheugt mij u te ontmoeten op het einde van de opleiding voor de parochiegeestelijkheid, op initiatief van de Romeinse Rota[d:207], rond de huwelijksprocedure. Ik dank de Dekaan en pro Dekaan voor hun inzet bij deze opleiding. Wat besproken en voorgesteld werd tijdens de bisschoppensynode over Huwelijk en Gezin[d:251], werd op een organische manier ontvangen en geïntegreerd in de apostolische Exhortatie Amoris Laetitia[6271] en omgezet in gepaste juridische normen die opgenomen werden in twee specifieke maatregelen: het motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus[6048] en het motu proprio Mitis et Misericors Iesus[6049]. Het is een goede zaak dat u deze materie als parochiegeestelijken kan verdiepen door initiatieven van studie omdat vooral u tot degenen behoort die zich concreet toeleggen op het dagelijks contact met gezinnen.

In de meeste gevallen bent u de eerste gesprekspartner van jongeren die een nieuw gezin wensen te stichten en het huwelijkssacrament wensen aan te gaan. Het is tevens tot u dat de meeste echtgenoten zich richten, die zich door ernstige problemen in hun relatie, in crisis bevinden, die nood hebben aan een nieuwe bezieling van hun geloof en die de genade van het sacrament willen herontdekken; en in bepaalde gevallen vragen zij aanwijzingen om een proces van nietigverklaring te beginnen. Niemand kent de realiteit van het sociale weefsel ter plaatse beter dan u, niemand heeft er contact mee en ervaart de uiteenlopende complexiteit zoals u: verbintenissen die in Christus gesloten zijn, feitelijke verbintenissen, burgerlijke verbintenissen, verbintenissen die faalden, gelukkige en ongelukkige gezinnen en jongeren. U bent geroepen de reisgenoot te zijn van elke persoon en elke situatie om te getuigen en te steunen.

Zorg vooral dat u getuigt van de genade van het huwelijkssacrament en het eerste goed dat het gezin is, de levenscel van Kerk en samenleving, door te verkondigen dat het huwelijk tussen man en vrouw een teken is van de huwelijksvereniging tussen Christus en de Kerk. U geeft dit getuigenis concreet wanneer u verloofden op het huwelijk voorbereidt, door hen bewust te maken van de diepe betekenis van de stap die zij zetten en wanneer u jonge paren met toewijding begeleidt, door hen te helpen Gods kracht en de schoonheid van hun huwelijk te beleven, in licht en duisternis, in momenten van vreugde en verdriet. Maar ik vraag me af hoeveel van deze jongeren die lessen volgen in voorbereiding op het huwelijk, begrijpen wat het “huwelijk” betekent, het teken van de vereniging tussen Christus en de Kerk. “Ja, ja” – zij zeggen ja, maar begrijpen zij het? geloven zij erin? Ik ben ervan overtuigd dat een echt catechumenaat voor het huwelijkssacrament nodig is, en geen voorbereiding van twee of drie bijeenkomsten om over te gaan naar de volgende stap.

Vergeet niet christelijke echtparen eraan te herinneren dat God zich in het huwelijkssacrament bij wijze van spreken in hen weerspiegelt, door Zijn beeld en de onuitwisbaarheid van Zijn liefde in hen te prenten. Het huwelijk is namelijk een beeld van God, voor ons door Hem in het leven geroepen - Hij die de volmaakte gemeenschap is van drie Personen – Vader, Zoon en Heilige Geest. Moge de liefde van de drie-ene God en de liefde tussen Christus en de Kerk Zijn bruid, de kern zijn van de catechese en evangelisatie van het huwelijk: wordt het niet moe door persoonlijke of gemeenschappelijke, geprogrammeerde of spontane ontmoetingen, dit “groot geheim” (Ef. 5, 32)[b:Ef. 5, 32] aan iedereen, vooral aan echtparen te tonen.

Terwijl u dit getuigenis geeft, zorg ook dat u degenen steunt die zich rekenschap geven van het feit dat hun verbintenis geen echt huwelijkssacrament is en die uit deze situatie weg willen. Zorg dat in dit delicate en noodzakelijke werk, uw gelovigen u niet zozeer kennen als specialisten in bureaucratie of jurisdictie, maar als broeders die een houding aannemen van luisterbereidheid en begrip.

Wees door ontmoeting en onthaal, met de stijl die eigen is aan het Evangelie, ook de jongeren nabij die verkiezen samen te wonen in plaats van te huwen. Op spiritueel en moreel vlak behoren zij tot de armen en kleinen, voor wie de Kerk, in het spoor van haar Meester en Heer, een moeder wil zijn die niet in de steek laat maar nabij is en zorg draagt. Ook deze personen worden door Christus’ Hart bemind. Kijk met een tedere en medelijdende blik naar hen. Deze zorg voor de kleinsten is een essentieel deel van uw werk, omdat zij voortvloeit uit het Evangelie, en het huwelijkssacrament bevordert en verdedigt. De parochie is namelijk de plaats door antonomasia (naamsverwisseling) van het salus animarum. Zo leerde de zalige Paulus VI: “De parochie (...) is de aanwezigheid van Christus in de volheid van haar heilbrengende functie. (...) het huis van het Evangelie, het huis van de waarheid, de leerschool van Onze Heer”. Insegmenti II (1964), 1077[[5129|4]]

Dierbare broeders, toen ik onlangs tot de Romeinse Rota[d:207] sprak, gaf ik de aanbeveling[5604] een waar catechumenaat voor de toekomstige nubendi (echtgenoten) in praktijk te brengen, dat alle fases van de sacramentele weg bevat: de voorbereiding op het huwelijk, de huwelijkssluiting en de daarop volgende jaren. Dit catechumenaat wordt in het bijzonder aan u, parochiegeestelijken, toevertrouwd, die de onmisbare medewerkers bent van de bisschoppen. Ik moedig u aan dit in praktijk te brengen ondanks de moeilijkheden die u kan tegenkomen. En ik geloof dat de grootste moeilijkheid is het huwelijk te denken of te beleven als een sociaal feit – “het is een sociaal feit dat moet gebeuren” – en niet als een echt sacrament, dat een lange, lange voorbereiding vraagt.

Ik dank u voor uw inzet voor de verkondiging van het Evangelie van het Gezin. Moge de Heilige Geest u helpen bedienaars te zijn van vrede en vertroosting te midden van het heilig volk dat God trouw is, in het bijzonder voor de meest kwetsbare mensen en zij die uw pastorale toewijding het meest nodig hebben. Terwijl ik u vraag voor mij te bidden, zegen ik ieder van u en uw parochiegemeenschappen van ganser harte. Dank u.