Solemnes Honores

Met vreugde hebben wij vernomen, hoe gij, geestelijke herders van Nederland, en met u, de aan u toevertrouwde kudden, u beijvert om een plechtige hulde te brengen aan den allerzaligsten Clemens Willibrord, nu een kring van twaalf eeuwen zich sluit sinds zijn afsterven in het klooster te Echternach.

En inderdaad: vrome godsdienstzin en eerbiedige dankbaarheid eischen het, dat gij bij deze gelegenheid den apostel, uwer landstreek herdenkt door een bijzonder huldiging en met ongewone blijdschap. Want indien de waardigheid van den vader de eer is van de kinderen, dan roemt gij met recht op dezen grooten heilige, die, geboren in het edelmoedige Brittannië, door Gods Geest gedreven in gezelschap van elf leerlingen de zee is overgestoken en die aan de Friezen, welke hem zoo na aan het hart lagen, het licht van het Evangelie en de waarden van de innerlijke menschelijke beschaving heeft gebracht. Wie zal beschrijven den arbeid, dien hij heeft verricht, de kwellingen, die hij heeft geleden, den strijd, dien hij heeft moeten doorstaan om uw voorouders te brengen onder het juk van het Evangelie van Christus?

”Bemind bij God en bij de menschen, wiens gedachtenis in eere blijft,” (Eccl. 45, 1)[[b:Eccl. 45, 1]] is hij in dit land verschenen als vader, leeraar, wetgever, die een voorbeeld gaf van verheven deugden. Aan hem danken de Nederlanders dat kostbare erfdeel van een kloek en levend geloof, dat gloeit van liefde, dat gestaald wordt door krachtige tucht, en dat hen – anderen ten voorbeeld – drijft tot missioneringsarbeid, opdat in heidensche landen gebracht worde het overwinningsteeken van het heilbrengende kruis en wijd en zijd strale het licht van de hemelsche waarheid. Mogen ook zij, die van de waarheid verwijderd zijn en die toch ook Willibrord als hun vader en leidsman eeren, dezen apostolischen stoel ”de wortel en moeder der katholieke Kerk” 48 ad Cornelium[[1048]], waarmee hij zoo innig verbonden was, spoedig eerbiedigen, als de onfeilbare leerares. De Kerk treurt over hen, die van haar zijn afgescheiden door de ongunst van een rampzalig tijdsbestek. Dat toch alle katholieke uit ijver voor den waren godsdienst, onder uw aansporing en voorlichting, steeds hun krachten blijven inspannen om hen door de overredende kracht der ware leer, der liefde en der rechtschapenheid te brengen tot den eenen schaapstal van Christus, tot de volheid van het ongerepte geloof, tot het gelukkig herstel ener broederlijke eensgezindheid.

Terwijl wij deze hoop koesteren, dringen wij door vaderlijke vermaningen er bij de geloovigen op aan, dat zij in de godsdienstplechtigheden, die ter gedachtenis en ter eere van St. Willibrord zullen worden gehouden, een nieuwen en krachtigen prikkel mogen vinden ter beoefening van de deugd. Uit hun leven zij verre iedere wanklank van oneenigheid en tweedracht; met den eenvoud, welke zich openbaart in een zuivere bedoeling, weerspiegelde hun uiterlijk gedrag datgene, wat het inwendig geloof leert. Dat zij tegen de listige lagen van den booze en tegen de verlokkingen van de wereld, waardoor zoovelen in hun onvoorzichtigheid zich laten verleiden, den goeden strijd van Christus strijden, verwachtend de zalige hoop van de schoonheid der eeuwige gelukzaligheid.

Terwijl gij St. Willibrord navolgt, doet gij goed u tevens te stellen onder zijn bescherming, waarvan gij onder zoo veel verschillende omstandigheden de krachtdadige werking hebt ondervonden. ”Want de wijdte van den hemel verwijdt de harten, doch vernauwt ze niet; zij verblijdt den geest, maar brengt hem niet in verwarring; gevoelens tempert zij niet, maar versterkt ze. In het licht van God klaart het geheugen op, maar verduistert niet.” Sermo 2[[3783]]

Mogen de smeekbeden en de voorspraak van den hemelschen beschermer bij God verkrijgen, dat het geliefde Nederland steeds meer schitterde in glans van christelijke wijsheid, dat het in hechte eendracht der burgers zijn grootsche ondernemingen vooruit stuwe, dat het de maatschappelijke problemen oplosse volgens de verheven beginselen van rechtvaardigheid en billijkheid, dat zijn grenzen gevrijwaard blijven tegen vijandelijke aanvallen.

En waar wij uit het diepste van ons hart vooral dit wenschen, dat de te houden kerkelijke plechtigheden zoo zegenrijk en vreugdevol mogelijk verloopen, verleenen wij volgaarne aan de geloovigen van Nederland een vollen aflaat bij wijze van jubilé, waarover wij nog – volgens eisch – een schrijven zullen doen zenden in den vorm van een breve.

Er blijft ons nu nog over, om u, eerbiedwaardige broeders, bisschoppen van Nederland, en alle geloovigen, op wier heil uw aandachtige zorgen zijn gericht, met alle vrijgevigheid in den Heer te verleenen den apostolischen zegen, als bewijs en uiting van onze bijzondere liefde.

Gegeven te Castel Gandolfo bij Rome, op den 26en Red.: In de Acta Apostolicae...Red.: In de Acta Apostolicae sedis staat zowel in de brief zelf als in de index als datum 9 september September 1939, het eerste jaar van ons pontificaat.

Paus Pius XII