Hartstocht voor de evangelisatie 2. - Jezus, voorbeeld van de verkondiging

Vorige woensdag hebben we een begin gemaakt met een reeks catecheses [d:551] over de hartstocht van de verkondiging, dat wil zeggen de apostolische ijver die de Kerk en elke christen moet bezielen. Vandaag kijken we naar het onovertrefbare voorbeeld van de verkondiging: Jezus. Het Evangelie van Kerstdag omschreef Hem als "het Woord van God" (Joh. 1, 1) [[b:Joh. 1, 1]]. Het feit dat Hij het Woord is, of de taal, wijst op een wezenlijk gegeven van Jezus: Hij is steeds in verbondenheid, op uittocht, nooit geïsoleerd, steeds in relatie; het woord bestaat immers om doorgegeven te worden, meegedeeld. Zo is Jezus, eeuwig Woord van de Vader op ons gericht, aan ons meegedeeld. Christus heeft niet slechts woorden van leven, maar maakt van zijn leven een Woord, een boodschap: leeft, dat wil zeggen, altijd naar de Vader en naar ons gekeerd. Steeds kijkt Hij naar de Vader die Hem heeft gezonden en steeds kijkt Hij naar ons naar wie Hij werd gezonden.

Als we echt naar de dagelijkse bezigheden van Jezus kijken zoals ze in de Evangelies worden beschreven, dan zien we dat de intimiteit met de Vader op de eerste plaats komt, het gebed waarvoor Jezus vroeg opstaat, wanneer het nog donker is en naar een eenzame plaats gaat om te bidden (Marc. 1, 35; Luc. 4, 42) [[b:Marc. 1, 35; Luc. 4, 42]] om met de Vader te spreken. De belangrijkste beslissingen en keuzen neemt Hij na te hebben gebeden (Luc. 6, 12; Luc. 9, 18) [[b:Luc. 6, 12; Luc. 9, 18]]. Precies in deze verbondenheid, in het gebed dat Hem in de Geest met de Vader verbindt, ontdekt Jezus de betekenis van zijn mens zijn, van zijn bestaan in de wereld, want Hij is naar ons gezonden, gestuurd door de Vader naar ons.

In dit verband is de eerste publieke daad belangrijk die Hij stelt na jaren van verborgen leven in Nazareth. Jezus doet geen groot wonder, Hij verkondigt geen spectaculaire boodschap, maar Hij mengt zich onder de mensen die zich gaan laten dopen door Johannes. Zo biedt Hij ons de sleutel van zijn optreden in de wereld: hij offert zich op voor de zondaars, wordt solidair met ons, zonder afstand, door het leven volledig te delen. Vandaar dat Hij, wanneer Hij spreekt over zijn zending, zal zeggen dat Hij niet gekomen is "om gediend te worden, maar om te dienen en zijn eigen leven te geven" (Marc. 10, 45) [b:Marc. 10, 45]. Elke dag besteedt Jezus, na het gebed, geheel aan de verkondiging van het Rijk van God en wijdt zich aan de mensen, vooral aan de armste en de zwakste, aan de zondaars en aan de zieken (Marc. 1, 32-39) [[b:Marc. 1, 32-39]]. Met andere woorden, in het gebed staat Jezus in contact met de Vader en daarna in contact met alle mensen omwille van de zending, omwille van de catechese, om te onderrichten over de weg van het Rijk van God.

Wanneer we dus in een beeld de levensstijl van Jezus willen voorstellen, dan kost het geen moeite dat te vinden. Jezus zelf geeft het ons. We hebben gehoord dat Hij over zichzelf spreekt als over de goede Herder, hij die - zo zegt Hij - "zijn leven geeft voor zijn schapen" (Joh. 10, 11) [b:Joh. 10, 11], dat is Jezus. Immers, als herder werken was niet slechts arbeid, die tijd vroeg en veel inzet. Het was een echte en eigen levenswijze: vierentwintig uren per dag, met de kudde leven, ze naar de weide begeleiden, bij de schapen slapen en zorg dragen voor de zwakste. Met andere woorden, Jezus doet niet iets voor ons, maar geeft zich geheel, geeft zijn leven voor ons. Hij is een pastoraal hart (Ez. 34, 15) [[b:Ez. 34, 15]]. Hij is de herder met ons allen.

Om de activiteit van de Kerk in één woord samen te vatten gebruikt men vaak de term "pastoraal". Om onze pastoraal te evalueren moeten we ons confronteren met het voorbeeld, ons confronteren met Jezus, de goede Herder. Op de eerste plaats kunnen we ons de vraag stellen: volgen we Hem na door ons te laven aan de bronnen van het gebed zodat ons hart in eenklank zou zijn met het Zijne? De intimiteit met Hem is, zoals het mooie boek van abt Chautard, zegt "de ziel van elk apostolaat". Jezus zelf heeft dat heel duidelijk aan zijn leerlingen gezegd: "los van Mij kunt gij niets" (Joh. 15, 5) [b:Joh. 15, 5]. Als men bij Jezus is, ontdekt men dat zijn pastorale hart nog steeds slaat voor wie verdwaald is, verloren, veraf. En het onze? Hoe vaak is onze houding met mensen die wat moeilijk zijn of moeilijkheden opwerpen niet vertolkt met deze woorden: "Dat is zijn probleem, dat hij het oplost..." Jezus heeft dit nooit gezegd, nooit. Hij ging steeds naar de uitgeslotene, naar de zondaars. Hij werd ervan beschuldigd zich met zondaars op te houden omdat Hij Gods heil precies bij hen bracht

We hebben de parabel van het verloren schaap gehoord uit het 15de hoofdstuk van het Evangelie volgens Lucas (Luc. 15, 4-7) [[b:Luc. 15, 4-7]]. Jezus spreekt ook over het verloren muntstuk en over de verloren zoon. Als we pastorale inzet willen inoefenen dan moet men het 15de hoofdstuk van Lucas steeds voor ogen hebben. Lees het vaak, daar kan men leren wat apostolische ijver is. Daar ontdekken we dat God niet de omheining rond zijn schapen observeert en hen ook niet bedreigt dat ze zouden weglopen. Integendeel, wanneer er een los loopt en verdwaalt, laat hij het niet achter maar gaat het zoeken. Hij zegt niet "Het is er vandoor, eigen schuld, moet er zelf voor opdraaien!". Het pastorale hart reageert anders. Het pastorale hart lijdt, het pastorale hart waagt. Het lijdt. Inderdaad, God lijdt om wie weggaat. Wenend vergroot nog zijn liefde. De Heer lijdt wanneer we ons van zijn hart verwijderen. Hij lijdt om hen die de schoonheid van zijn liefde en de warmte van zijn omhelzing niet kennen. Als antwoord op dit lijden sluit Hij zich echter niet af. Integendeel, hij waagt. Hij laat de negenennegentig schapen die veilig zijn achter en gokt op het ene verlorene en doet alzo iets riskant, ja zelfs onredelijk, maar wel in eenklank met zijn pastorale hart dat heimwee heeft naar wie zich afgescheiden heeft. Voortdurend heeft Jezus heimwee naar hen die weggegaan zijn. En, wanneer wij vernemen dat iemand de Kerk verlaten heeft, wat zeggen wij dan? "Dat men het zelf regelt". Neen, Jezus leert ons het heimwee naar hen die zich afgescheiden hebben. Jezus is niet woedend, kent geen wrok maar wel een onverminderd heimwee naar ons. Jezus heeft heimwee naar ons en dat is de ijver van God.

En ik stel mij de vraag: hebben wij gelijkaardige gevoelens? Of zien we diegene die de kudde verlaten hebben, soms niet als tegenstanders of vijanden. "Deze? - Neen, die is naar elders vertrokken, heeft het geloof verloren, de hel wacht..." en we blijven rustig. Waarom er niet aan denken, wanneer we hen ontmoeten op school, op het werk, op straat, dat we een mooie gelegenheid hebben om te getuigen van de vreugde van de Vader die hen bemint en nooit vergeten heeft? Niet om aan proselitisme te doen, neen! Maar opdat het Woord van de Vader hen zou bereiken om samen verder te gaan. Evangelisatie is geen proselitisme. Proselitisme beoefenen is een heidens activiteit, niet godsdienstig, niet evangelisch. Er bestaat een goed woord voor hen die de kudde hebben verlaten. En, om het aan te brengen hebben wij de eer en de taak het woord te nemen. Want, hét Woord, Jezus, vraagt ons dit. Steeds met open hart naar allen te gaan, want Hij is zo. Wellicht volgen en beminnen we Jezus reeds geruime tijd en hebben we ons nooit de vraag gesteld of we zijn gevoelens delen, of we in eenklank met het hart van Jezus lijden en wagen. Met een pastoraal hart dichtbij het pastorale hart van Jezus! Het gaat niet om proselitisme waardoor de anderen "de onzen" worden. Neen, dat is niet christelijk. Het komt erop aan te beminnen zodat zij gelukkige kinderen van God worden. Laten we in het gebed de genade van een pastoraal hart afsmeken, open en dichtbij allen om hen de boodschap van de Heer te brengen en om ook voor elk van hen het heimwee van Christus te voelen. Immers, zonder deze liefde die lijdt en waagt is ons leven onmogelijk. Als wij christenen deze liefde die lijdt en waagt, niet beoefenen, lopen we het gevaar alleen ons zelf te hoeden. Herders die zichzelf hoeden in plaats van herders van de kudde te zijn. Dan zijn we slechts de borstelaars van de schapen. Men moet niet herder van zichzelf zijn maar van alle anderen.