Amor Ille Singularis

De bijzondere genegenheid, waarmee de Apostolische Stoel ten allen tijde Frankrijk bemind heeft, is ongetwijfeld oorzaak, dat wij bij de nadering van de plechtige consecratie der basiliek van het allerheiligst Hart van Jesus op den Montmartre die plechtigheid als een familiefeest beschouwen en dat wij u een specialen legaat willen zenden om ons daarbij te vertegenwoordigen. Met die zending dus komt onze beminde zoon, kardinaal Antonius Vico, naar u toe, en deze zal de tolk zijn der gevoelens en der wenschen van ons hart bij die gelukkige gebeurtenis. Inderdaad, evenals wij uit de leer van den apostel weten, dat de menschwording van het Woord Gods plaats had, toen voor de verlossing der wereld de volheid des tijds was gekomen: evenzoo zijn wij ook overtuigd, dat het H. Hart van Jesus door God als een voorwerp van bijzonderen eeredienst aan de wereld is voorgesteld, toen de tijd daarvoor vol was, nl, toen het scheen, dat de bij velen verkoelende liefde alleen nog maar door dezen vuuroven van goddelijke liefde tot nieuwe warmte kon gebracht worden. Zoo heeft de Heer bewezen, dat Hij overeenkomstig Zijn belofte tot het einde der eeuwen met ons is en met ons zal zijn, altijd brandend van dezelfde liefde, die Hem verteerde bij Zijn menschwording en bij Zijn lijden en sterven.

Maar men mag hier ook nog een ander raadsbesluit der goddelijke Voorzienigheid erkennen. Immers, terwijl deze tempel van Montmartre, vele jaren geleden krachtens een nationale gelofte opgericht, een gedenkteeken is van Frankrijks dankbaarheid jegens Jesus' H. Hart, is de wijding er van verschoven tot den tijd, waarop uw volk den plicht heeft door een schitterend bewijs uiting te geven aan de dankbaarheid jegens God voor het feit, dat het uit den grootsten oorlog sinds menschenheugenis als overwinnaar te voorschijn is gekomen.

Als gij dus het goddelijk Hart in deze votiefkerk aanbidt, vereert het dan als den gever van alle goed, die heel het menschdom zoozeer bemind heeft en nog bemint, maar daarbij uw volk met Zijn bijzondere gunsten heeft verrijkt. Maar, liefde wordt vergolden met wederliefde. Daar staat in het Nieuwe en in het Oude Testament geen gebod, dat met grooter nadruk wordt ingescherpt dan dat gebod van alle plaatsen en alle tijden, dat ééne gebod, dat heel de wet bevat. „Jesus zeide: Gij zult den Heer uw God beminnen met heel uw hart, met heel uw ziel en heel uw verstand. Dit is het grootste en eerste gebod. En het tweede daaraan gelijk: Gij zult uw naaste beminnen als u zelf." (Mt. 22, 37-39) [b:Mt. 22, 37-39] Daar nu het allerheiligst Hart ons op een uiterlijk waarneembare wijze de onmetelijke liefde- van Jesus voor Zijn kinderen laat zien, die deze liefde helaas maar al te dikwijls vergeten, herinnert het ons tegelijk aan den hoogsten plicht: God boven alles en den naaste als ons zelven te beminnen.

Welnu, de naastenliefde, die offervaardiger is naarmate het voorwerp er van ons nader is, strekt zich uit tot alle menschen, zelfs tot vijanden; want allen zijn wij onder elkander verbonden door den band van broederschap, als kinderen van denzelfden God en als verlosten door hetzelfde bloed van Jesus Christus. „Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: Uw naaste zult gij beminnen, en uw vijand zult gij haten. Maar Ik zeg u: Bemint uw vijanden, doet wel aan wie u haten en bidt voor wie u lasteren en vervolgen, opdat gij kinderen moogt zijn van uw Vader in den hemel." (Mt. 5, 43-45) [b:Mt. 5, 43-45] Ziedaar, wat onze Heer en Meester heeft gezegd; ziedaar wat de apostelen, en voor allen Joannes, de heraut der liefde, eenstemmig hebben geleerd; ziedaar ook wat allen die hun gedrag volgens de wijsheid van het Evangelie hebben ingericht, in hun levenspractijk hebben beoefend.

Wij weten wel, dat dit gebod van Christus den Heer aan de wereld niet bevalt, zoozeer zelfs, dat zij de bedoeling dergenen die de heiligheid er van met nadruk verkondigen en verdedigen verkeerd uitlegt en hen met allerlei smaad beantwoordt. Zoo is het Jesus Christus vergaan; zoo is het nog kort geleden Jesus' plaatsbekleeder vergaan, en zoo zal het altijd gaan, als men vergeven van onrecht en liefde predikt jegens degenen die ons kwaad gedaan en ons vaderland hebben aangevallen. Maar de vrees om ongodsdienstige menschen te stooten mag niemand er van afhouden, dit zoo ernstige gebod van het Evangelie te onderhouden en in te scherpen, hetwelk de voornaamste grondslag is voor de rust in de menschelijke samenleving en het bestand der burgerlijke maatschappij.

Bijgevolg: willen wij aan het goddelijk Hart van Jesus een welgevallige hulde brengen, dan moeten wij in de zielen deze beide deugden opwekken, nl. de liefde jegens God en jegens de menschen, ook al zijn deze onze persoonlijke vijanden of vijanden van ons land geweest. Laten allen er aan denken, dat de vergiffenis onzer zonden ons door den Heer is aangeboden op voorwaarde, dat wij vergeven aan wie tegen ons misdaan hebben. Deze leer met woorden en daden het volk voorhouden is vooral de taak der geestelijkheid, en wel te meer omdat zonder de verzoening der menschen en der volken onder elkander een genezing der zware wonden die de oorlog heeft toegebracht en een duurzame vrede onmogelijk te verwachten is.

Moge, zoo bidden wij, bij de dankbare herinnering van de gunsten der goddelijke barmhartigheid onze Heer Jesus Christus met u zijn. Moge Hij op de voorbede van uw landgenoote, de zalige Margareta, aan wie Hij de schatten van Zijn hart op zulk een bijzondere wijze heeft geopenbaard, van uit dien heerlijken tempel, dien gij ter eere dier liefde hebt opgericht, niet alleen Frankrijk maar heel het menschdom omhelzen en begunstigen, zoodat hetgeen menschelijke wijsheid onlangs te Versailles is begonnen, op Montmartre door goddelijke liefde vervolmaakt en voltooid moge worden.

Als onderpand der hemelsche gaven, die wij uw innig geliefd volk in rijken overvloed toewenschen, en als teeken onzer vaderlijke welwillendheid verleenen wij u, beminde zoon, en heel Frankrijk met groote liefde den apostolischen zegen.

Gegeven te Rome, bij St. Pieter, den 7en October, op het feest van den H. Rozenkrans der allerheiligste Maagd Maria, in het jaar 1919, het zesde jaar van ons pausschap.

PAUS BENEDICTUS XV