Maar, we moeten het bekennen, terwijl we een levendige blijdschap gevoelen over de voortdurende blijken van kinderlijke liefde en van aanhankelijkheid, die ons van de kant van dat katholieke volk bereiken, voelen we een diepe droefheid als gevolg van de maatregelen op wetgevend gebied, die men reeds genomen heeft of op het punt staat te nemen tegen de religieuze congregaties, welke door haar schitterend werk op het gebied van caritas en christelijke opvoeding in dat land evenzeer de roem der katholieke Kerk als die van het vaderland hebben uitgemaakt.
En alsof alles wat tot nog toe ten nadele van de werken van naastenliefde en christelijke opvoeding gedaan is, nog niet onberekenbaar ernstig en betreurenswaardig was, heeft men, ondanks onze pogingen om het te verhinderen, nog verder willen gaan door het voorstellen en verdedigen van een wetsontwerp, dat tot doel heeft, niet alleen door een onrechtvaardige en hatelijke uitzondering het geven van onderwijs aan de leden der religieuze instellingen, zelfs der geautoriseerde, geheel en al te verbieden, omdat ze religieuzen zijn, maar ook diezelfde instellingen, die specifiek voor het doel van onderwijsgeven zijn goedgekeurd, op te heffen en haar bezittingen te gelde te maken.
Zulk een maatregel zal, zoals iedereen begrijpt, tot droevig gevolg hebben, het christelijk onderwijs, de voornaamste grondslag van iedere beschaafde gemeenschap, dat door de katholieken onder de bescherming der wet ten koste van de edelmoedigste offers werd opgebouwd en onderhouden, voor een zeer groot deel te vernietigen.
Zo zal men dus ontelbare kinderen aantreffen, die, tegen de wil van hun ouders in, tot onberekenbaar nadeel voor de zielen zonder christelijk geloof en christelijke moraal zijn opgevoed. Zo zal men ook opnieuw het meelijwekkend en droevig schouwspel te zien krijgen van duizenden mannelijke en vrouwelijke religieuzen, die, zonder enige misslag van hun kant, genoodzaakt zullen zijn als zwervelingen en van alle hulpbronnen beroofden rond te dwalen over alle delen van het Franse grondgebied of als vluchtelingen in vreemde landen.
We betreuren en veroordelen luide zulke hardvochtigheden, die lijnrecht in strijd zijn met het begrip van welbegrepen vrijheid, met de fundamentele wetten van het land, met de rechten van de katholieke Kerk en met de regelen der beschaving zelve, welke verbiedt, vreedzame burgers te treffen, die, al wijden ze zich onder de garantie der wet aan de werken van christelijke opvoeding, nooit een der plichten, een der lasten hebben verzuimd, die aan de andere burgers zijn opgelegd.
In verband hiermede moeten we hier noodzakelijk uiting geven aan onze droefheid over de genomen maatregel, respectvolle brieven, door enige zeer verdienstelijke herders; waaronder ook drie leden van het heilig college, de doorluchtige senaat van de Apostolische Stoel, gericht aan de eerste overheidspersoon der republiek, als strijdig met het recht in handen te stellen van de Raad van State (Conseil d' État), alsof het een misslag kon zijn, zich te wenden tot het staatshoofd om zijn aandacht te vestigen op onderwerpen, die in nauw verband staan met de meest gebiedende plichten van het geweten en met het openbaar welzijn.