Bouwen aan de toekomst met migranten en vluchtelingen

Want wij hebben hier geen blijvende stad, maar zijn op zoek naar de stad van de toekomst (Heb. 13, 15)

Dierbare broeders en zusters!

De uiteindelijke betekenis van onze levensreis in deze wereld is het zoeken naar ons ware vaderland, het rijk Gods dat in Jezus Christus aangebroken is en zijn definitieve voltooiing zal bereiken bij zijn wederkomst in heerlijkheid. Zijn koninkrijk is nog niet helemaal werkelijkheid geworden, maar het is al aanwezig in hen die zijn verlossing aanvaard hebben. Het rijk Gods is in ons. Ook al is het nog eschatologisch en gaat het om de toekomst van de wereld en de mensheid, tegelijkertijd is het in ons te vinden. Tijdens het bezoek aan de Romeinse Sint-Franciscus van Assisi- en Sint-Catharina van Sienaparochie, beschermheiligen van Italië [[8614]]

De stad van de toekomst is een stad met fundamenten, waarvan God de ontwerper en bouwer is (Heb. 11, 10) [b:Heb. 11, 10]. Zijn plan vereist een intensief bouwproces waarbij wij ons allemaal persoonlijk betrokken moeten voelen. Het betekent dat we nauwgezet werken aan onze persoonlijke bekering en aan de omvorming van de werkelijkheid, zodat die almaar meer overeenstemt met het goddelijke plan. De drama’s van de geschiedenis herinneren ons eraan hoe ver wij nog van ons doel verwijderd zijn, het Nieuwe Jeruzalem, de tent van God bij de mensen (Openb. 21, 3) [b:Openb. 21, 3]. Maar we mogen de moed niet verliezen. De beproevingen van de afgelopen tijd hebben ons duidelijk gemaakt dat wij ons opnieuw moeten inzetten om een toekomst op te bouwen die almaar meer in overeenstemming is met Gods plan van een wereld waarin alle mensen in vrede en waardigheid kunnen leven.

Wij verwachten een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid zal wonen (2 Pt. 3, 13) [b:2 Pt. 3, 13]. Gerechtigheid is een van de bouwstenen van het rijk Gods. Door onze dagelijkse inspanningen om Gods wil te doen, moeten we geduldig, edelmoedig en vastberaden werken aan gerechtigheid, opdat allen die ernaar hongeren en dorsten verzadigd worden. (Mt. 5, 6) [[b:Mt. 5, 6]] De gerechtigheid van het rijk Gods moet begrepen worden als de vervulling van de goddelijke orde, van Gods harmonieuze plan, waarbij in Christus, die gestorven en verrezen is, de hele schepping terugkeert tot haar oorspronkelijke goede staat en de hele mensenfamilie opnieuw heel goed wordt. (Gen. 1, 1-31) [[b:Gen. 1, 1-31]] Maar opdat deze prachtige harmonie zou kunnen zegevieren, moeten wij Christus’ verlossing en zijn liefdesboodschap aanvaarden, zodat de vele hedendaagse vormen van ongelijkheid en discriminatie uitgeroeid kunnen worden.

Niemand mag uitgesloten worden. Gods project is uiteraard inclusief en geeft voorrang aan de mensen die aan de rand van de maatschappij leven. Onder hen zijn veel migranten en vluchtelingen, ontheemden en slachtoffers van mensenhandel. Het rijk Gods moet samen met hen opgebouwd worden, want zonder hen zou het niet het koninkrijk zijn dat God voor ogen heeft. De integratie van de meest kwetsbare mensen is de noodzakelijke voorwaarde voor een volwaardig burgerschap in het rijk Gods. De Heer zegt immers: Kom, gezegenden van mijn Vader, neem het koninkrijk in bezit dat vanaf het begin van de schepping voor jullie klaarligt. Want Ik had honger en jullie hebben Me te eten gegeven, Ik had dorst en jullie hebben Me te drinken gegeven, Ik was vreemdeling en jullie hebben Me opgenomen. Ik was naakt en jullie hebben Me gekleed, Ik was ziek en jullie hebben naar Me omgezien, Ik zat in de gevangenis en jullie kwamen naar Me toe (Mt. 25, 34-36) [b:Mt. 25, 34-36].

Bouwen aan de toekomst met migranten en vluchtelingen betekent ook hun bijdrage aan dit bouwproces erkennen en waarderen. Voor deze benadering van migratie verwijs ik graag naar het profetische visioen van Jesaja. Daarin worden vreemdelingen niet als indringers of vernielers voorgesteld, maar als arbeiders die hulpvaardig de muren van Jeruzalem herbouwen, dat Jeruzalem waarvan de poorten openstaan voor alle volkeren. (Jes. 60, 10-11) [[b:Jes. 60, 10-11]]

De profetie van Jesaja ziet de komst van vreemdelingen als een verrijking: de schatten van de zee worden naar u toe gebracht, de rijkdom van de volkeren komt naar u toe (Jes. 60, 5) [b:Jes. 60, 5]. De geschiedenis leert ons inderdaad dat de bijdrage van migranten en vluchtelingen heel belangrijk was voor de sociale en economische groei van onze samenlevingen. Dit geldt tot op de dag van vandaag. Hun arbeidsinspanningen, de vele offers die ze zich getroosten, hun jeugd en enthousiasme verrijken de gemeenschappen die hen verwelkomen. Maar hun bijdragen zouden nog groter kunnen zijn als ze optimaal aangewend en ondersteund zouden worden door zorgvuldig ontwikkelde programma’s en initiatieven. Er is een enorm potentieel dat benut zou kunnen worden, als we daarvoor openstaan.

In de profetie van Jesaja houden de inwoners van het nieuwe Jeruzalem de poorten van de stad altijd wijd open, zodat vreemdelingen met hun geschenken kunnen binnenkomen: Uw poorten zullen altijd open staan, bij dag noch bij nacht ooit worden gesloten, om u de rijkdommen van de volkeren te brengen (Jes. 60, 11) [b:Jes. 60, 11]. De aanwezigheid van migranten en vluchtelingen is een grote uitdaging, maar tegelijkertijd geeft ze iedereen de enorme kans om op geestelijk en cultureel vlak te groeien. Dankzij migranten en vluchtelingen krijgen we de gelegenheid om onze wereld en haar prachtige verscheidenheid beter te leren kennen. We kunnen allemaal meer mens worden en samenwerken om het gevoel van samenhorigheid te vergroten. Openheid voor elkaar schept ruimte voor een vruchtbare uitwisseling tussen verschillende visies en tradities en doet nieuwe horizonten oplichten. Zo ontdekken we ook de rijkdom van voor ons nog onbekende godsdiensten of vormen van spiritualiteit, en dit helpt ons om onze eigen overtuigingen te verdiepen.

In het nieuwe Jeruzalem van alle volkeren wordt de tempel van de Heer mooier door de offers die uit vreemde landen komen: Al het kleinvee van Kedar is voor u samengedreven, de rammen van Nebajot staan u ter beschikking; zij gaan naar mijn altaar, een aangename gave. Mijn huis zet ik weer luister bij (Jes. 60, 7) [b:Jes. 60, 7]. In die zin kan de komst van katholieke migranten en vluchtelingen het kerkelijke leven van de gemeenschappen die hen verwelkomen een nieuwe impuls geven. Vaak stralen ze een enthousiasme uit dat onze gemeenschappen nieuw leven kan inblazen en onze vieringen verlevendigen. Het delen van verschillende geloofsuitdrukkingen en devoties biedt een bevoorrechte gelegenheid om de katholiciteit van het volk van God meer in zijn volheid te ervaren.

Dierbare broeders en zusters, en heel in het bijzonder ook jullie jonge mensen! Als wij samen met onze hemelse Vader de toekomst willen uitbouwen, laten wij het dan doen samen met onze broeders en zusters die migranten en vluchtelingen zijn. Laten we vandaag aan die toekomst bouwen! Want de toekomst begint vandaag en ze begint met ieder van ons. We kunnen de verantwoordelijkheid voor beslissingen die nu moeten genomen worden, niet overlaten aan de volgende generaties. Alleen zo kan Gods plan voor de wereld verwezenlijkt worden en zijn rijk van gerechtigheid, broederlijkheid en vrede tot stand komen.

Gebed

Heer, maak ons dragers van hoop,
zodat uw licht kan doorbreken
waar duisternis heerst
en vertrouwen in de toekomst kan groeien
waar ontmoediging ons overvalt.

Heer, maak ons instrumenten van uw gerechtigheid,
zodat waar uitsluiting de overhand heeft,
broederlijkheid kan ontluiken
en waar hebzucht aanwezig is
een geest van delen kan openbloeien.

Heer, laat ons bouwen aan uw rijk,
samen met migranten en vluchtelingen
en met allen die aan de rand van de maatschappij leven.

Heer, laat ons leren hoe mooi het is
om als broeders en zusters samen te leven.

Amen.

Rome, Sint-Jan van Lateranen, 9 mei 2022

+ Franciscus