Eerste verjaardag van de opening van het Concilie

Eerbiedwaardige Broeders, beminde gelovigen,

Met enkele woorden willen Wij U verklaren waarom wij vandaag in deze basiliek tezamen zijn gekomen. Met dankbaarheid en ter hunner ere vertellen Wij U dat de Duitse Concilievaders Ons de eerbiedige suggestie hebben gedaan om de eerste verjaardag van de opening van het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie te herdenken in déze Basiliek. Onze betreurde Voorganger, Johannes XXIII heeft voor de opening van het Concilie het vorige jaar juist deze datum uitgekozen omdat dit de feestdag is van het Goddelijk Moederschap van Maria. Vandaag herdenkt de Latijnse Kerk het feit dat het Concilie van Ephese [d:249], vijftien eeuwen geleden, in het jaar 431, afkondigde dat in de éne Persoon van Christus, Gods Eniggeboren Zoon, het Vleesgeworden Woord, de goddelijke èn de menselijke natuur verenigd zijn en dat bijgevolg aan Maria, de Moeder van Christus volgens de menselijke natuur, tegelijkertijd de titel van Moeder Gods toekomt.

Vandaar dat wij vandaag onze schreden hierheen gericht hebben; vandaar dat vandaag onze harten vervuld zijn van vreugde om de eerste verjaardag van ons Concilie, die samenvalt met de herdenking van het Concilie van Ephese [d:249], ter ere waarvan een romeinse Paus, Sixtus III deze Basiliek, die niet ten onrechte ,de Meerdere' genoemd wordt, met schitterende en betoverende mozaïeken heeft laten versieren. Tot deze kerk voelen wij ons aangetrokken door onze bijzondere devotie voor de Heilige Maagd, aan wie het romeinse volk, dat zo vaak Haar machtige voorspraak en Haar moederlijke liefde heeft ondervonden de dankbare en glorievolle titel van: ,Salus populi romani' heeft geschonken. Vandaar dat Wijzelf met Onze nederige tegenwoordigheid en Ons eerbiedig gebed hier aan Maria de hulde willen aanbieden van ons Concilie dat thans in de tweede zitting zijn werkzaamheden heeft hervat en dat op dit ogenblik, ten overstaan van de gehele Kerk, Maria aanroept met de allerzoetste en allerheiligste naam van Moeder, Moeder van Jezus Christus en daarom Moeder van God en ook onze Moeder.

Wij zullen vandaag niet over Haar spreken, ofschoon Wij ons bewust zijn van Haar geheimnisvolle aanwezigheid hier tijdens onze betuiging van diepe eerbied en kinderlijke liefde en alhoewel Wij het verlangen voelen opkomen om in een lange reeks van schone benamingen Haar lof te zingen; moge Maria deze lofprijzingen lezen in onze harten en beluisteren in onze gebeden.

Wij willen wel iets zeggen over de plechtigheid die wij tezamen thans vieren en over de dubbele betekenis die Wij daaraan willen hechten: enerzijds wil dit zijn een manifestatie van eerbied en een lofprijzing, anderzijds is het een smeekbede en een getuigenis van vertrouwen. Gelukkig zijn wij in onze katholieke godsvrucht zo gewoon deze twee intenties met elkander te verbinden dat het niet nodig is verdere woorden te gebruiken om deze gedachte in onze harten tot leven te wekken, het is voldoende ze slechts uit te spreken.

Wij willen eer brengen aan de Allerheiligste Maagd Maria. Een eer die Haar toekomt in verband met de uitzonderlijkheid van Haar wezen en Haar zending; een verheven, een heel bijzondere eer, die echter toch nooit evenwaardig kan zijn aan de eer die de Heer zelf Haar heeft betoond en die het heilsplan van God, waarin ook Zij Haar aandeel heeft, verdient een eer die zijzelf voorspelde toen Zij profeteerde dat alle geslachten Haar zalig zouden prijzen. Een eer, die niet voorbij gaat aan Haar nederigheid als schepsel, hetgeen zij is en zoals Zij zichzelf ook noemt; een eerbetuiging die daarom ook niet voorbij ziet aan de onoverbrugbare kloof van Gods volkomen onafhankelijkheid van Zijn schepsels, een kloof die slechts aanbidding toelaat; maar wel een eerbetuiging die ons vervult met verrukking en vreugdevolle bewondering wanneer wij overwegen hoe God zelf deze onoverbrugbare kloof heeft willen te niet doen door mens te worden en onder de schepselen Haar, als Enige, als Uitverkorene, heeft willen overschaduwen met Zijn Geest om Haar te maken tot de toegangspoort waardoor Hij Zijn intrede kon doen in onze wereld, in onze geschiedenis.

Met de Heilige Efrem, de oosterse dichter uit de vierde eeuw zeggen wij: ,

Gezegend zijt Gij, o Maria, want in U woonde de Heilige Geest waarover David zong; gezegend zijt Gij, die waardig bevonden werd de groet van de Vader te ontvangen door middel van de Engel Gabriël; gezegend Gij, die Christus mocht dragen in Uw schoot, op Uw knieën, in Uw armen' zang XVI [[2112]]

Thans laten Wij Onze lofzang overgaan in gebed:

O, Maria, zie de Kerk, zie de leden van het Mystieke Lichaam van Christus, op wier schouders de grootste verantwoordelijkheid rust, rondom U verenigd om Uw mystieke Moederschap te vereren.

Zegen, O Maria, deze grote vergadering van de leden der kerkelijke hiërarchie; ook de Kerk brengt immers kinderen voort, christenen, broeders van Christus, de Eerstgeborene van het verloste mensdom. Maak, o Maria, dat deze Kerk, Zijn Kerk en Uw Kerk, nu zij zich beraadt over zichzelf, U moge erkennen als haar Moeder, haar Dochter, haar uitgelezen Zuster, haar onvergelijkelijk voorbeeld, haar glorie, haar vreugde en haar hoop. Wij vragen U vandaag help ons om U op waardige wijze te eren voor wie Gij zijt en voor wat Gij deed en doet in het wonderbare en liefdevolle heilsplan van God. Dignare nos laudare Te, Virgo sacrata.

Maria, zie neer op Uw kinderen, op ons, broeders, leerlingen en apostelen van Jezus, voortzetters van Zijn werk; maak dat wij ons bewust zijn van onze roeping, van onze zending, maak dat wij ons niet onwaardig betonen om in ons priesterschap, in ons woord, in onze toewijding voor de gelovigen die aan ons zijn toevertrouwd, vertegenwoordigers en plaatsvervangers van Christus te zijn.

O Maria, gij die vol zijt van genade, maak dat de priesters die U eer komen brengen, evenals Gij, heilig en onbevlekt mogen zijn.

Maria, wij bidden U voor onze broeders in Christus die nog niet verenigd zijn in onze grote katholieke familie. Zie hoe een menigte onder hen met grote trouw en liefde U vereren; zie hoe bij anderen onder hen, die er zo veel waarde aan hechten christenen genoemd te worden en dit ook zijn, de herinnering aan U en de verering voor U weer begint te dagen. O liefdevolle Moeder, roep, tezamen met ons, deze, Uw kinderen, tot dezelfde eenheid onder Uw moederlijke en hemelse bescherming.

Zie, o Maria, de gehele mensheid, deze moderne wereld, waarin Wij, door Gods beschikking, geroepen zijn om te leven en te werken; het is een wereld die het licht van God de rug toekeert om daarna bevreesd te worden en te weeklagen over de beangstigende duisternis die zij hiermede zelf heeft opgeroepen. Moge Uw zoete stem o schoonste van alle maagden, o waardigste aller moeders, o gezegende onder de vrouwen de mensen opwekken hun blik te richten op Hem, die het licht is, op U die de lamp zijt die voorafgaat aan Christus, het enige en hoogste licht der wereld.

Verkrijg voor ons dat de mensheid zich bewust wordt van de ware reden van haar bestaan, dat zij de vreugde leert smaken te leven als schepping Gods en aldus het verlangen gaat voelen en de kunst leert verstaan om, al biddende, te spreken met haar Schepper, wiens geheimnisvolle en verheerlijkte beeltenis zij weerspiegelt.

Moge de wereld, door Uw voorspraak, leren alles te aanvaarden als een geschenk van God, moge zij het goede nastreven en met wijsheid en een vooruitziende blik gebruik maken van alle mogelijkheden die haar door God geboden worden.

Geef aan de wereld de vrede; maak dat de mensen die thans nog zo verdeeld zijn zich weer als broeders gaan voelen; voer ons naar een meer geordende en eensgezinde samenleving.

Moge Gij voor de lijdenden en dat zijn er velen, ook vele nieuwe, ná de laatste rampen troost verkrijgen; voor de doden eeuwige rust.

Monstra Te esse Matrem. Toon ons dat Gij onze Moeder zijt.

Dit is ons gebed, o goedertierene, liefdevolle, o zoete Maagd Maria!

Amen.