Het onwankelbaar vertrouwen van Sint-Jozef

Dierbare broeders en zusters, goeie dag!

Op deze vierde en laatste zondag van de Advent, leidt het Evangelie (Mt. 1, 18-24) [b:Mt. 1, 18-24] ons naar Kerstmis door de ervaring van Jozef, een figuur die schijnbaar op de achtergrond staat, terwijl zijn houding alle christelijke wijsheid bevat. Met Johannes de Doper is hij één van de personen die de liturgie ons in de Advent aanbiedt; en hij is de nederigste van alle drie. Hij preekt niet, spreekt niet, maar wil Gods wil doen; en hij doet dat in de stijl van het Evangelie en de zaligsprekingen: “zalig de armen van geest, want aan hen behoort het Rijk der hemelen” (Mt. 5, 3) [b:Mt. 5, 3]. En Jozef is arm want hij leeft van het wezenlijke, hij werkt, hij leeft van zijn werk; het is de typische armoede van degenen die beseffen dat zij voor alles van God afhankelijk zijn en die al hun vertrouwen op Hem stellen.

Het Evangelieverhaal van vandaag presenteert een situatie die menselijk gesproken pijnlijk is en vol tegenstrijdigheden. Jozef en Maria zijn verloofd; zij wonen nog niet samen, maar Zij verwacht een kind door Gods toedoen. Jozef is tegenover deze verrassing natuurlijk verward maar in de plaats van impulsief en straffend te reageren, zoekt hij een oplossing die de waardigheid en integriteit van zijn beminde Maria respecteert. Het Evangelie zegt: “Omdat Jozef, haar man, rechtschapen was en haar niet in opspraak wilde brengen, dacht hij er over in stilte van haar te scheiden” (Mt. 5, 19) [b:Mt. 5, 19]. Jozef wist namelijk goed dat, indien hij zijn verloofde zou aangeven, hij Haar zou blootstellen aan zware consequenties, tot de dood. Hij heeft volledig vertrouwen in Maria, die hij tot bruid gekozen heeft.

Toch doet deze onverklaarbare omstandigheid hem nu hun band in vraag stellen; daarom beslist hij met pijn in het hart, zich van Maria los te maken zonder er een schandaal van te maken. Maar de engel van de Heer komt tussenbeide om hem te zeggen dat de oplossing die hij voorheeft, niet door God gewild is. De Heer opent integendeel een nieuwe weg van vereniging, liefde en geluk voor hem : “Jozef, zoon van David, wees niet bevreesd Maria, uw vrouw, tot u te nemen; het kind in haar schoot is van de heilige Geest” (Mt. 5, 20) [b:Mt. 5, 20].

Op dat ogenblik stelt Jozef volledig vertrouwen in God, hij gehoorzaamt aan de woorden van de engel en neemt Maria bij zich. Dit onwankelbaar vertrouwen in God stelt hem in staat een situatie te aanvaarden die menselijk gesproken, moeilijk was en in zekere zin, onbegrijpelijk. Jozef begrijpt in geloof, dat het kind dat in de schoot van Maria ontvangen werd, niet zijn zoon is maar de Zoon van God en dat hij, Jozef, er de behoeder van is door zijn aardse vaderschap ten volle op zich te nemen. Het voorbeeld van deze zachtmoedige en wijze man roept ons op de blik te verheffen en verder te kijken. Het gaat erom de verrassende logica van God terug te vinden die, ver van kleine of grote berekeningen, bestaat uit openheid voor nieuwe horizonten, voor Christus en Zijn Woord.

Moge de Maagd Maria en haar kuise echtgenoot, Jozef, ons helpen naar Jezus te luisteren, die komt en die vraagt in onze plannen en keuzes opgenomen te worden.