Hoop 30. - De goddelijke vergiffenis: drijfveer van hoop

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

We hebben de reactie gehoord van de tafelgasten van Simon de Farizeeër: “Wie is deze man, die zelfs zonden vergeeft?” Jezus heeft zojuist een aanstootgevende daad gesteld. Een vrouw uit de stad, bij allen bekend als zondares, is naar het huis van Simon gekomen, heeft aan de voeten van Jezus geknield en heeft geparfumeerde olie over zijn voeten gegoten. Al wie daar aan tafel was, morde: als Jezus een profeet is, zou Hij dergelijke gebaren van dat soort vrouw niet aanvaarden. Die arme vrouwen dienden alleen maar om in het geheim bezocht te worden, ook door de vooraanstaanden, en om gestenigd te worden. Volgens de mentaliteit van die tijd moest de scheiding volledig zijn tussen de heilige en de zondaar, tussen de zuivere en de onzuivere.

Maar, de houding van Jezus is anders. Vanaf het begin van zijn optreden in Galilea, benadert Hij melaatsen, bezetenen, alle zieken en uitgestotenen. Een dergelijk gedrag was helemaal niet gewoon; zodanig dat die genegenheid van Jezus voor de uitgestotenen, voor de “onaanraakbaren”, een van de zaken is die zijn tijdgenoten het meest onthutste. Waar iemand lijdt, neemt Jezus de zorg op zich en dat lijden wordt zijn lijden. Jezus predikt niet dat men een situatie van benauwenis met heldenmoed moet dragen, zoals de stoïcijnse filosofen deden. Jezus neemt deel aan het menselijk lijden en wanneer Hij er mee te maken krijgt, ontspringt aan zijn binnenste die houding die kenmerkend is voor het christendom: barmhartigheid. Jezus voelt barmhartigheid tegenover het menselijk lijden; het hart van Jezus lijdt mee. Jezus ervaart medelijden. Letterlijk: voelt zijn binnenste sidderen. Heel vaak vinden we in de Evangelies dergelijke reacties. Het hart van Jezus incarneert en openbaart het hart van God die, waar een man of vrouw lijdt, genezing wil, bevrijding, het volle leven.

Om die reden opent Jezus zijn armen voor de zondaars. Veel mensen volharden ook vandaag in een verkeerde levenswijze omdat ze niemand vinden die bereid is naar hem of haar op een andere wijze om te kijken, met de ogen of beter met het hart van God, dat wil zeggen hen bekijken met hoop. Jezus daarentegen ziet een mogelijkheid tot verrijzenis in wie veel verkeerde keuzen heeft gemaakt. Altijd is Jezus daar, met zijn open hart. Hij opent wijd de barmhartigheid in zijn hart; schenkt vergiffenis, omhelst, verstaat, komt nabij: zo is Jezus!

We vergeten wel eens dat het voor Jezus niet ging om een gemakkelijke, weinig veeleisende, liefde. De Evangelies registeren de eerste negatieve reacties tegenover Jezus precies op het moment dat Hij de zonden van een man vergeeft. (Mc. 2, 1-12) [[b:Mc. 2, 1-12]] Het ging om een man die dubbel leed: omdat hij niet kon lopen en omdat hij zich “verkeerd” voelde. En Jezus verstaat dat het tweede lijden zwaarder is dan het eerste, zodanig dat Hij hem onmiddellijk onthaalt met een boodschap van bevrijding: “Vriend, uw zonden worden u vergeven.” (Mc. 2, 5) [b:Mc. 2, 5]. Hij bevrijdt hem van de druk zich verkeerd te voelen. Op dat moment zijn enkele Schriftgeleerden – zij die zich volmaakt voelen: ik denk aan veel katholieken die zich volmaakt voelen en de anderen minachten ... hoe droevig is dat – enkele Schriftgeleerden daar aanwezig nemen aanstoot aan die woorden van Jezus, die voor hen als een vloek klinken, want alleen God kan zonden vergeven.

Wij die het gewoon zijn de vergiffenis van zonden te beleven, misschien wat te “goedkoop”, zouden ons soms moeten herinneren hoeveel wij aan de liefde van God gekost hebben. Ieder van ons heeft veel gekost: het leven van Jezus! Hij zou het gegeven hebben zelfs voor één iemand van ons. Jezus wordt niet gekruisigd omdat Hij zieken geneest, omdat Hij naastenliefde predikt of omdat Hij de zaligsprekingen afkondigt. De Zoon van God wordt gekruisigd vooral omdat Hij zonden vergeeft, omdat Hij de gehele bevrijding van het hart van de mens wil. Omdat Hij niet aanvaardt dat het menselijk wezen heel zijn leven zou doorleven met die onuitwisbare “tattoo”, de gedachte niet aanvaardbaar te zijn voor het barmhartige hart van God. Met deze gevoelens komt Jezus de zondaars, die we allen zijn, nabij.

Zo krijgen zondaars vergiffenis. Ze worden niet slechts op psychologisch vlak gerust gesteld omdat ze van het schuldgevoel worden bevrijd. Jezus doet veel meer: aan mensen die zich hebben vergist, biedt Hij de hoop van een nieuw leven. “Maar, Heer, ik ben een vod” – “Kijk vooruit en Ik maak je hart nieuw”. Dat is de hoop die Jezus ons geeft. Een leven getekend door de liefde. Matteüs de publieke zondaar wordt apostel van Christus. Matteüs die een verrader van het vaderland is, een uitbuiter van het volk. Zacheüs, de corrupte rijke – met een doctoraat in smeergelden – uit Jericho, wordt een weldoener van de armen. De vrouw uit Samaria die vijf mannen heeft gehad en nu met nog een andere samenwoont, hoort de belofte dat in haar “levend water” voor altijd zou kunnen opborrelen. (Joh. 4, 14) [[b:Joh. 4, 14]] Zo verandert Jezus het hart. Dat doet Hij met ieder van ons.

Het is goed te bedenken dat God niet, als eerste mengsel om zijn Kerk te kneden, gekozen heeft voor mensen die zich nooit vergisten. De Kerk is een volk van zondaars die de barmhartigheid en de vergiffenis van God ervaren. Petrus heeft meer waarheid over zichzelf verstaan bij het kraaien van de haan dan bij zijn opwellingen van edelmoedigheid die hem, met de borst vooruit, zich boven de anderen verheven deden voelen.

Broers en zussen, we zijn allen arme zondaars, die nood hebben aan de barmhartigheid van God die de kracht heeft ons te veranderen en ons opnieuw hoop te geven, en dat elke dag. Hij doet dat! Aan mensen die deze fundamentele waarheid hebben verstaan, schenkt God de mooiste opdracht ter wereld, dat wil zeggen de liefde voor de broers en zussen en de boodschap van een barmhartigheid die Hij aan niemand weigert. Dat is onze hoop. Laten we verder gaan met het vertrouwen in de vergiffenis en in de barmhartige liefde van Jezus.