Inhoudsopgave

- Voorbemerkingen bij de Toespraak tot het Concilium van Paus Paulus VI

10-19 April 1967 hield de Raad ter uitvoering van de constitutie over de heilige liturgie [d:463] zijn achtste plenaire zitting, waarin verschillende projecten ter herziening van de liturgie werden bestudeerd. Een audiëntie bij de paus stond niet op het programma.

Begin april 1967 kwam in Italië het volgende pamflet uit van de hand van Tito Casini: 'La tunica stracciata. Lettera di un cattolico sulla 'Rijorma liturgica', Con prejazione del cardinale Antonio Bacci, Firenze 1967, 103 blz. Het boekje is een brief van 100 bladzijden aan een kardinaal in wie iedereen onmiddellijk kardinaal Lercaro erkent. Het is een meer felle dan zakelijke aanklacht op het liturgisch werk van kardinaal Lercaro en van de liturgische raad. Het neemt het standpunt in van de reactionaire groep, die met hand en tand vasthoudt aan latijn, gregoriaans en klassieke polyfonie ('Una voce') en niet het minste begrip heeft van godsdienst, liturgie en pastoraal. De liturgische polemiek is volgens Italiaans gebruik doorweven van de politiek, in dit geval vanuit de hoek van het oude liberale en nieuwe fascistische standpunt. Het gezag van de pausen Pius XII, Joannes XXIII en Paulus VI wordt uitgespeeld tegen de liturgische hernieuwing. De auteur kende evenwel nog niet de instructie ' Musicam Sacram [1564]' over de muziek in de heilige liturgie, welke 5 maart 1967 door de Congregatie van de riten is gepromulgeerd (K.A. 22 (1967), 316-333).

Duidelijk is de auteur geïnspireerd door personen in het Vaticaan, door pauselijke muziekkapellen en door personen van het pauselijk muziekinstituut te Rome. Het meest geruchtmakend van het boekje is, dat de curiekardinaal Antonio Bacci (Italië, 1885), die geheel zijn leven heeft ingezet voor het behoud van het latijn, er een uitvoerig voorwoord van aanbeveling voor geschreven heeft. Onmiddellijk wierp de Italiaanse pers zich op deze publicatie: de grootste sensatie was de openlijke oppositie van curiekardinaal Bacci tegen de progressieve kardinaal van Bologna.

Toen kardinaal Lercaro, te Rome aanwezig voor de zitting van de liturgische raad, van het bureau voor de pauselijke audiënties geen persoonlijke audiëntie bij de paus ontving 'vanwege de drukke bezigheden van de paus', bood hij zijn demissie aan en vertrok naar Bologna. De paus riep hem onmiddellijk terug, aanvaardde de demissie niet, liet het staatssecretariaat een openlijk telegram aan Lercaro zenden, ontving hem dinsdag 18 april in persoonlijke audiëntie en hield woensdag 19 april een toespraak tot de liturgische raad [2715] gedurende de laatste vergadering van de zitting.

De tekst van het telegram van de paus aan kardinaal Lercaro werd zaterdagavond 15 april door de 'Osservatore Romano' gepubliceerd, voorafgegaan door de volgende inleiding:

'In verband met onaangename publicaties op liturgisch gebied en om wel georiënteerd te zijn met betrekking tot deze oordelen wij het opportuun de tekst van een telegram te publiceren dat gisteren de heilige vader liet zenden aan zijne eminentie kardinaal Lercaro, in zijn hoedanigheid van voorzitter van de Raad ter uitvoering van de constitutie over de heilige liturgie'.

De tekst van het telegram volgt hier in het latijn (het staatssecretariaat gebruikte voor deze gelegenheid niet alleen het latijn maar drukte zich ook zo duister uit, dat beter geen vertaling geprobeerd wordt):

'Augustus Pontifex gratissime affectus flagrantis reverentiae significatione quam tu nomine quoque virorum in Consilium ad exsequendam Constitutionem de Sacra Liturgia allectorum disertis verbis caritate plenis die festo sancti Leonis Magni exprompsisti vicem testatae pietati rependit divini Paracliti invocans lumen roburque istius Consilii laboribus ut Dei honorem Ecclesiae Sanctae decorem animorumque fructum indefatigata sollertia idem provehat atque propaget dum Apostolicam Benedictionem patemae benevolentiae testem peramanter impertit. - Cardinalis Cicognani'.

De toespraak van de paus [2715] is nu begrijpelijk.

Bron: Katholiek Archief / 22e jaargang nummer 22 / 2 juni 1967

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Voorbemerkingen bij de Toespraak tot het Concilium van Paus Paulus VI

28 november 2017

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht