Inhoudsopgave

- Toelichting bij Il Nostro Predecessore

In Maart 1945 vond te Rome het eerste nationale congres plaats van de christelijke werkliedenverenigingen van Italië; zij waren gekomen uit alle bevrijde gebieden.

Zondag 11 Maart werden 5000 afgevaardigden in het Vaticaan ontvangen. Paus Pius XII hield toen de toespraak Il Nostro Predecessore [2644], die van groot belang is voor de vakbeweging en voor de problemen betreffende de nationalisatie van ondernemingen en de invloed van de arbeiders op de economie.

De indeling is door de Paus zelf gegeven:

Wat hebben de katholieke werkliedenverenigingen te betekenen voor haar leden? Il Nostro Predecessore [[2644|2]] Ze zijn moderne christelijke apostolaatscellen voor de arbeiderswereld.
Wat hebben de christelijke werkliedenverenigingen te betekenen met betrekking tot de andere instellingen van arbeiders? Il Nostro Predecessore [[2644|3]] Zij bezorgen hun de beste leden, de meest vertrouwde leiders.
Welke zijn de betrekkingen van de christelijke werkliedenverenigingen tot de vakbonden? Il Nostro Predecessore [[2644|4]] Zij brengen in het vakverbond de geest van het Evangelie: initiatief, waakzaamheid, voorbereiding en verbetering.
Welk aandeel zullen de christelijke werkliedenverenigingen hebben bij het vestigen van de nieuwe sociale orde? Il Nostro Predecessore [[2644|5-10]] Zij moeten zorgen, dat als uitgangspunt genomen wordt: de band en saam&horigheid van allen, die bij het productieproces zijn betrokken; en als beginsel: dienstbaarheid aan het gehele volk.

Bij het derde punt spreekt de Paus over het pas gestichte eenheidsvakverbond in Italië, de Confederazione generale Italiana del lavoro (C.G.I.L.), waarbij ook de katholieken zich hebben aangesloten. Hij heeft dit niet zonder bezorgdheid aanvaard en dan nog, als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan; dat betekent voor de Paus, dat het vakverbond blijft binnen de grenzen van zijn eigen doel, dus zuiver vakvereniging blijft, niet aan politiek gaat doen en niet gelijk totalitaire systemen beslag gaat leggen op het gehele leven van de arbeider "zoals dat elders gebeurt". Il Nostro Predecessore [[2644|4]]

Het goed, dat er uit kan voortvloeien, maar de Paus spreekt zeer aarzelend en voorzichtig, is het doordringen van de geest van het Evangelie in het syndicaat. In zijn toespraak van 15 augustus 1945 tot de vrouwelijke leden van de werkliedenverenigingen zegt de Paus: "Werd dit bemoedigend vooruitzicht bewaarheid? Wij zouden het niet durven bevestigen." AAS 37 (1945) 215 AAS 37 (1945) 215 Om de volledige gedachte van Pius XII hieromtrent weer te geven, halen wij nog zijn antwoord aan op een vraag van de Duitse bisschoppen omtrent de eenheidsvakbeweging: "Wij merken echter op, dat deze verenigingsvorm provisorisch kan worden toegestaan, zolang deze buitengewone omstandigheden voortduren. Maar daar dit systeem niet zonder grote gevaren is, moet u ervoor zorgen en waken, dat ... de katholieke arbeiders blijven vasthouden aan de sociale beginselen van de Kerk ... en dat zij alles in het werk stellen, dat er uit de eenheidsvakbeweging geen klassenstrijd of politieke strijd groeie ... Het zou voor het nieuwe Duitsland een onherstelbare schade zijn van het ene regiem van geweld en onderdrukking te vallen in een ander, dat eveneens de beginselen van het geestelijk leven, de passende vrijheid en waardigheid van de mens minacht en niet telt." AAS 37 (1945) 281 AAS 37 (1945) 281

De waarschuwingen van de Paus tegen het afwijken van de vakbonden van hun eigen taak zijn wellicht mede ingegeven door stromingen, die op het wereldcongres van de vakbonden in februari 1945 tot uiting kwamen.

De opmerkingen van de H. Vader omtrent het niet-politieke karakter van de vakbonden zijn vermoedelijk een positie kiezen tegen de uitingen van Giovanni Gronchi, minister van arbeid, die op het congres van de katholieke werkliedenverenigingen 9 maart 1945 nadrukkelijk had betoogd, dat het eenheidsvakverbond een politiek karakter moest blijven dragen.

Maar de strekking van de woorden van de Paus is algemeen en houdt een richtlijn in voor iedere vakbeweging in ieder land.

Bij het vierde punt komen twee actuele vragen ter sprake, de socialisatie van de onderneming (bij ons nationalisatie genoemd) en de democratisering van de economie (bij ons medezeggenschap van de werknemers in de leiding van het economisch leven geheten). De Paus geeft daarover in het kort essentiële wenken. Omdat hij in latere publicaties daarover breder spreekt, zullen wij dat te zijner tijd inleiden.

Extra opties voor deze alinea

Reageer op deze alinea Deel op social media

Bericht

Toelichting bij Il Nostro Predecessore

11 maart 1945

25 januari 2024

Van 1 tot en met 8 november: Dagelijks een volle aflaat voor de zielen in het vagevuur

30 oktober 2023

Catechismus in 2 jaar - Schema van de uitzendingen

19 oktober 2023

Waarom de milieuvriendelijke apostolische exhortatie van paus Franciscus niet overtuigend klinkt voor de gelovigen

18 oktober 2023

Paus publiceert exhortatie over kleine Thérèse van Lisieux

16 oktober 2023

Paus schrijft exhortatie over Sint Theresia van Lisieux

16 oktober 2023

bekijk overzicht