VATICAANSTAD (KerkNet) - "De katholieke Kerk kan een unieke bijdrage leveren aan de uitbouw van Europa". Dat zegt Paus Johannes Paulus II in de postsynodale exhortatie ´ Ecclesia in Europa [710]´ die dit weekend openbaar werd gemaakt. De Paus spreekt zijn vertrouwen uit in de toekomst van Europa, maar roept tegelijkertijd ook de Christenen op om een actieve rol te spelen in het nieuwe Europa.
Paus Johannes Paulus II ondertekende zaterdagavond tijdens een vesperdienst in de Sint-Pietersbasiliek het document ‘ Ecclesia in Europa [710]’. De postsynodale exhortatie verscheen op de vooravond van het hoogfeest van de heilige apostelen Petrus en Paulus en bijna vier jaar na de tweede Bijzondere Bisschoppensynode voor Europa [d:221]. Die bijeenkomst kaderde in de reeks synodes, per continent, ter voorbereiding van het Jubeljaar.
Het document bevat zes grote hoofdstukken over Christus, bekering, verkondiging, de vernieuwing van het kerkelijk leven, dienstbaarheid en tekenen van hoop en bundelt de resultaten van de debatten van de bisschoppen tijdens de Europasynode van 1 tot 23 oktober 1999.
De Paus pleitte afgelopen zaterdag zoals verwacht voor het opnemen van een verwijzing naar de christelijke erfenis in de nieuwe Europese Conventie. "Ik wil me nogmaals richten tot de redacteurs van de toekomstige Europese Conventie, opdat hierin een referentie wordt opgenomen naar de religieuze, in het bijzonder de christelijke, erfenis van Europa." De Paus vraagt vooral aandacht voor drie complementaire aspecten, nl. dat kerken en kerkelijke organisaties zich vrij zouden kunnen organiseren; respect voor de specifieke identiteit van de Kerken en een structurele dialoog met de EU; en respect voor het juridische statuut van de Kerken en de al bestaande nationale akkoorden met de EU-lidstaten.
Het evangelie van de hoop
Het document gaat nader in op een aantal redenen om te vertrouwen in de toekomst van Europa en benadrukt het belang van het christelijke geloof voor de toekomst van Europa. Centraal in de slotverklaring staan Christus en de verkondiging van het ‘Evangelie van de hoop’ (de eerste twee hoofdstukken). In het belangrijke eerste hoofdstuk over “Christus is onze hoop”, wordt opnieuw het vertrouwen uitgesproken in Christus, die levend aanwezig is in zijn Kerk.
Het tweede hoofdstuk heeft aandacht voor de roepingen en de zending van de leken: “De bijdrage van de leken voor het leven van de Kerk is essentieel: ze hebben een onvervangbare rol bij de verkondiging en dienstbaarheid aan het evangelie van de hoop.” Hier wordt ook benadrukt dat vrouwen een steeds belangrijkere rol spelen in het leven van de Kerk.
Het derde hoofdstuk is volledig gewijd aan de verkondiging van het evangelie van de hoop en de nieuwe evangelisatie. Europa wordt “geroepen om het evangelie van de hoop te verkondigen, te vieren en te verspreiden”. Europeanen moeten hun christelijke roeping herontdekken en de Kerk moet zoeken naar nieuwe wegen van evangelisatie. “Vele moderne Europeanen denken dat ze weten wat het Christendom is, maar kennen het niet echt.” De Paus roept ook om, ondanks de moeilijkheden, de oecumenische dialoog verder te zetten.
Daarbij aansluitend staat het vierde hoofdstuk in het teken van de vernieuwing van het kerkelijke leven. Ook de Kerk van God in Europa is geroepen om een biddende gemeenschap te zijn. Zo kan ze de Europeanen uitnodigen tot een ontmoeting met Christus. Die Kerk in Europa wordt ook uitgenodigd tot een herontdekking van de liturgie, van het mysterie (door de vernieuwing van de liturgie), het vieren van de sacramenten en de redding die in Christus wordt aangeboden.
Het vijfde hoofdstuk staat in het teken van de dienstbaarheid aan het evangelie van de hoop. Om het evangelie van de hoop te dienen, is de Kerk van Europa geroepen om het pad van de liefde te volgen. Dat gebeurt via de naastenliefde, maar ook door de waarheid over het huwelijk en het gezin te verkondigen.
De Kerk en het nieuwe Europa
Het laatste hoofdstuk, ‘Het Evangelie van de Hoop voor het Nieuwe Europa’, staat in het teken van Europa. Op een ogenblik dat Europa zijn politieke en economische unie versterkt, lijkt het evenwel ook gebukt te gaan onder een waardencrisis en lijkt het de energie te ontbreken om het gemeenschappelijke project te volbrengen en zijn burgers hoop te geven. Europa moet zijn fundamentele waarden herontdekken, die het ontleent aan de bijdrage van het Christendom.
Hier wordt ook de strikte scheiding tussen Kerk en Staat erkend (maar tegelijk de vijandigheid van een bepaald soort ideologisch laïcisme) en wordt Europa opgeroepen om vrede en solidariteit te bevorderen in de wereld. Europa is geen eiland en ontstond vanuit de ontmoeting met andere volkeren, andere culturen en andere beschavingen. “Daarom moet het open en gastvrij continent zijn.”
Europa wordt ook uitgedaagd om zijn internationale samenwerking te herdenken in termen van een nieuwe cultuur van solidariteit. “Samenwerking kan niet herleid worden tot hulp en bijstand” en daarom moet het een impuls geven aan de globalisering van de solidariteit. Daarbij is er niet alleen aandacht voor de Europese Instellingen, maar ook voor de Kerk in het nieuwe Europa. “Europa heeft nood aan een religieuze dimensie” en moet “zich openstellen voor de werken van God”. Europa heeft nood aan sterke funderingen, op basis van de morele wet, die is ingeschreven in het hart van elke mens. Christenen moeten hierbij niet alleen samenwerken met mensen van goede wil, maar hiervan ook de motor vormen. “De katholieke Kerk kan een unieke bijdrage leveren aan de uitbouw van Europa.”
De Paus vraagt de christelijke Kerken ook om de armen niet te laten vallen. De exhortatie verwijst niet alleen naar de inbreng van individuele Christenen in de Europese instellingen, maar ook naar de rol die de Raad van Europese Bisschoppenconferenties (CCEE) en de Commissie van de Bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE) daarbij kunnen spelen. Christenen worden ook aangemoedigd om een bijdrage te leveren tot de Europese integratie en verzoening. De Paus roept Europa op: “Open uw poorten voor Christus. Wees jezelf. Herontdek je oorspong. Herleef je wortels! (...) Wees niet bang: het evangelie is niet tegen je, maar met je!”.
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site