BRUSSEL (KerkNet) – De Spaanse franciscaan en missionaris Junipero Serra (1713-1784), bekend als 'de apostel van Californië', werd woensdag om 16 uur plaatselijke tijd door Paus Franciscus in de nationale basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis in Washington, tijdens zijn eerste Eucharistieviering op VS-bodem, heilig verklaard. Aan de basiliek hadden zich 25.000 gelovigen verzameld, die de plechtigheid op grote schermen konden volgen. Net als bij de andere manifestaties met Paus Franciscus, waren ook hier scherpe veiligheidsmaatregelen van kracht.
In zijn homilie [6075], in het Spaans, riep de Paus de gelovigen op om zoals de apostelen die gezonden werden, de vreugde van het evangelie en het goede nieuws te verkondigen. “Jezus zendt zijn leerlingen naar alle landen en volkeren. Het volk van God kan iedereen omarmen. Wij zijn hier vandaag samen omdat velen aan deze oproep gehoor hebben gegeven. Zij geloofden dat het leven groeit door het weg te schenken. Zij lieten zich niet opsluiten in structuren die een vals gevoel geven van veiligheid of achter deuren, terwijl mensen voor hun deur sterven. “
Verwijzend naar de nieuwe heilige voegde Paus Franciscus eraan toe: “Junipero Serra streefde ernaar om vele volkeren te ontmoeten en hun cultuur en gebruiken te leren waarderen. Hij streefde ernaar om de waardigheid van de inheemse bevolking te verdedigen en te beschermen tegen diegenen die dit misbruikten. Hij was de incarnatie van een kerk die naar buiten treedt om de verzoenende barmhartigheid van God uit te dragen (…) Junipero Serra had een levensmotto, dat zijn leven en werk inspireerde: 'Blijf vooruitgaan'. Moge ook wij vandaag zoals hij zeggen: 'Laten wij vooruit gaan!'”
Nieuwe heilige schonk Californië zijn wijn
De nieuwe heilige, de Spaanse franciscaan Junipero Serra (1713-1784), stichtte niet alleen tientallen missies in Californië, maar schonk de regio ook de wijn. Voor eucharistievieringen is wijn onontbeerlijk, maar de missionaris kwam er al snel achter dat het bijzonder onpraktisch en duur was om die wijn vanuit Europa in te voeren. Daarom plantte hij wijnranken om zelf voor miswijn te zorgen.
Junipero Serra legde de eerste wijngaard aan in zijn missie in San Diego. Van daaruit zou de wijnproductie zich al snel verspreiden in de hele regio. Vandaag is Californië uitgegroeid tot de belangrijkste wijnproducent van de VS.
Katholieke missionarissen in het algemeen speelden overigens een belangrijke rol in de verspreiding van de wijnproductie over de hele wereld. Via hen verspreidde de wijnproductie zich ook naar landen als Peru en Chili in Latijns-Amerika en zelfs tot in Australië.
Voor- en tegenstanders
De nieuwe heilige stichtte onder meer San Diego en was actief in de baai van San Francisco. In 1988 werd hij door Paus Joannes Paulus II zalig verklaard. De heiligverklaring, op persoonlijk initiatief van Paus Franciscus, geeft de snel groeiende gemeenschap van 30 miljoen Spaanssprekende katholieken in de VS het signaal dat zij echt meetellen in de Amerikaanse katholieke Kerk. Dankzij deze heiligverklaring krijgen zij ook een eigen patroonheilige. De plechtigheid onderstreept dat Serra een uitzonderlijke heilige was, die zich heeft ingespannen om de cultuur van de indianen eigen te maken.
De Spaanse missionaris was echter ook kind van zijn tijd. Daarom is zijn heiligverklaring niet onomstreden. Een afgevaardigde van de staat Californië vroeg begin dit jaar nog dat het bronzen standbeeld van franciscaan in het Capitool zou worden vervangen. Tegenstanders beweren dat hij met zijn verkondigingswerk heeft bijgedragen tot de verovering en onderwerping van de oorspronkelijke indiaanse bevolking. Paus Franciscus erkende al in mei dat de missionaris ongetwijfeld zijn beperkingen en zwakheden had. Maar hij benadrukte ook dat hij de indianen het Christendom leerde kennen en dat hij de indianenbevolking meermaals in bescherming nam tegen de koloniale heersers van die tijd.
Ook bij historici is er lof voor de missionaris. De oorspronkelijke inwoners van de Verenigde Staten werden vanaf de zestiende eeuw door de kolonisten als wilde beesten, vijanden, ongelovigen en soms 'als handlangers van de duivel' beschouwd. In Noord-Amerika, en zeker ook in Californië, werden zij overeenkomstig behandeld. Dat resulteerde drie eeuwen later uiteindelijk in het drama van Wounded Knee. Volgens historici gaat het echter niet op om de missionaris voor dit drama verantwoordelijk te stellen. Zijn zendingswerk, waarbij onder meer ook verschillende missieposten werden opgericht in de baai van Californië, vertrok volgens hen vanuit de opvatting dat alle rassen en culturen een eigen rijkdom bezitten. Serra was streng en een kind van zijn tijd, maar hij droeg ook bij tot de aanvaarding van de cultuur van de inheemsen en de erkenning van hun rechten. Hij beschouwde hen als kind van God, nog voor zij gedoopt werden. Het gezaghebbende Amerikaanse jezuïetentijdschrift 'America' schrijft dat hij allerminst een 'culturele imperialist' was: "Hij leefde verschillende jaren in Mexico om er de verschillende dialecten en de cultuur te leren kennen, die hem later in staat stelde om de oorspronkelijke bevolking van Californië met zijn charisma te bereiken en hen de heilsboodschap te verkondigen, in een taal die zij begrepen."
Zie de Nederlandstalige vertaling van de volledige homilie: De vreugde van het Evangelie ervaart men als men zichzelf geeft [6075]
Zie het overzicht in het dossier: Paus Franciscus bezoekt Cuba en VS [d:431]
Om RK Documenten te kunnen verbeteren is uw reactie zeer waardevol. Heeft u aanmerkingen of suggesties voor verbeteringen of bent u een fout tegen gekomen? Laat het ons weten.
Naar de oude site