Liturgie, dat breder is dan alleen de viering van de Eucharistie, heeft na het Tweede Vaticaans Concilie [d:4] een verdere ontwikkeling meegemaakt. De toenmalige Kardinaal Ratzinger, de latere Paus Benedictus XVI, heeft in zijn boek "Der Geist der Liturgie" lijnen uitgezet vanuit de vroegere opvattingen tot aan de recente documenten. Een selectie van deze documenten is op deze site te vinden.

Liturgische teksten en rituelen

Missale Romanum

• Missaal
  • 06-10-2008: Editio typica tertio emendata Missale Romanum [4105] *
  • 18-03-2002: Editio typica tertio: Missale Romanum
  • 27-03-1975: Editio typica altera: Missale Romanum
  • 06-04-1969: Ordo Missae [2723]
  • 03-04-1969: Missale Romanum [1209]
• Institutio
  • 06-10-2008: Editio typica tertio altera: Institutio Generalis Missalis Romani [4694] (inclusief enkele wijzigingen, zie Holy See Issues Emended Missale Romanum, editio typica tertia [n:1671]) wijzigingen opgenomen in Institutio Generalis Missalis Romani [1798]
  • 25-03-2004: Instructie Redemptionis Sacramentum [569]
  • 18-03-2002: Institutio Generalis Missalis Romani [1798] - 7e editie bij Missale Romanum [4105] editio typica tertio
  • 27-03-1975: Institutio Generalis Missalis Romani - Editio typica altera [6030] - 4e Versie van IGMR
  • 23-12-1972: Variaties die ingevoegd moeten worden in het Romeins Missaal na de afschaffing van het subdiaconaat [2724] - 3e Versie van IGMR
  • 26-03-1970: Institutio Generalis Missalis Romani [1383] - 2e versie
  • 06-04-1969: Editio Typica Institutio Generalis Missale Romanum [7397] 1e versie
• Overige
  • 06-01-2016: Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten: In Missa in Cena Domini [6190]
  • 13-06-2014: Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten: Gids voor grote vieringen [5979]
  • 01-05-2013: Congregatie voor de Eredienst en de Sacramenten: Paternas vices erga [4973]
  • 24-07-2003: Congregatie voor de Geloofsleer Aan de voorzitters van de Bisschoppenconferenties over het communiceren door coeliakie-patiënten [4498]
  • 16-01-1988: Paschalis sollemnitatis [4338], Rondzendbrief over de voorbereiding en viering van het Paasfeest
  • 22-11-1986: Ordo Cantus Missae [6038] Editio typica altera
  • 25-01-1981: Ordo Lectionum Missae [1799], Editio typica altera - Ordening van de lezingen van de Mis
    • 25-05-1969: Ordo Lectionum Missae - editio typica [4543]
  • 01-11-1973: Directorium de Missis cum pueris [1324], Directorium voor vieringen met kinderen
  • 24-06-1972: Ordo Cantus Missae [6037]
  • 29-06-1970: Sacramentali Communione [4221], Over het onder beide Gedaanten communiceren
  • 20-10-1969: Instructie over de geleidelijke invoering van de Apostolische Constitutie "Missale Romanum" [2729]
  • 25-07-1969: De Ordine lectionum Scripturae Sacrae in Missa adhibendo [8585]
  • 21-03-1969: Normae universalis de Anno liturgico et de Calendarium Romanum [2722]
    • Bericht over De nieuwe "Algemene Romeinse Kalender" [n:3779]
  • 14-02-1969: Mysterii Paschalis [1322], Algemene normen voor het liturgisch jaar en van de nieuwe algemene Romeinse kalender
  • 10-08-1915: Paus Benedictus XV Incruentum Altaris Sacrificium [2185], over applicatie bij de tweede en derde H. Mis op Allerzielen (zie ook Institutio Generalis Missalis Romani [1798|204])

Officie

• Getijdengebed
  • 29-06-2014: Ordo Cantus Officii [6071]
  • 27-06-2002: Notitie over sommige aspecten van de kerkelijke lectionaria voor het "Liturgia horarum" [6807]
  • 11-04-1971: Liturgia horarum [3721]
  • 15-08-1966: Sacrificium Laudis [1565]
• Institutio
  • 1985: Editio typica altera: Institutio Generalis de Liturgia Horarum [1865]
  • 01-11-1970: Institutio Generalis Liturgiae Horarum [3720]
• Overige
  • 31-01-1989: Decreet over de verplichting tot de liturgische getijden voor diakens [3436]
  • 01-11-1970: Laudis Canticum [1250]

Bediening van Sacramenten en Sacramentaliën

• Doopsel:
  • 24-06-2020: Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] - Responsum ad dubium: over de geldigheid van de doop onder gebruikmaking van de formule "Wij dopen u in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest." [7887]
  • 22-02-2013: Vitae et regni ianua [5059], Decreet over de wijziging van „communitas christiana“ in „Ecclesia Dei“ in de Doopritus
  • Ordo initiationis christianae adultorum [3465], Het Doopsel van volwassenen
  • 29-08-1973 - Ordo Baptismi Parvulorum [5060], Het Doopsel van Kinderen 2e editio typica
  • 15-05-1969 - Ordo Baptismi parvulorum [2726], Het Doopsel van kinderen
  • Ordo [4168], Orde van dienst voor de zegening van een doopkapel of een nieuw doopvont
• Vormsel:
  • Ordo Confirmationis [3471]
  • Divinae consortium naturae [1624], over de nieuwe liturgie van het Sacrament van het Vormsel
• Eucharistie: 1983 - De sacra communione et de cultu mysterii eucharistici extra Missam [2523], De H. Communie en de verering van de Eucharistie buiten de Mis
• Huwelijk:
  • 27-03-2017: Faculteit verleend van Piusbroederschap: Faculteit voor Piusbroederschap om te assisteren bij een huwelijk [5825]
  • 19-03-1990: Ordo celebrandi Matrimoniam, editio typica altera [4204]
  • 19-03-1969: Ordo celebrandi Matrimonium [1825]
• Ziekenzalving:
  • 07-12-1972: Ordo unctionis infirmorum eurumque pastoralis curae [4167]
  • 30-11-1972: Sacram Unctionem Infirmorum [1625]
• Boete en Verzoening: Ordo Paenitentiae [3173]
  • 20-11-2016: Faculteit verleend van Piusbroederschap: Misericordia et Misera [6534|12]
  • 2001: Responsa ad dubia proposita [6079]
• Pontificale: Cæremoniale Episcoporum [2695]
• Martyrologium:
  • 29-06-2004 - Editio typica altera Martyrologium Romanum [3888]
  • 29-06-2004 - Martyrologium Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II [3887], Decreet bij de editio typica altera
  • 29-06-2001 - Martyrologium Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II [3886], Decreet bij de editio typica
• Benedictionale:
  • Ordo benedicendi oleum catechumenorum et infirmorum et conficiendi charisma [3718]: de zegening van de olie voor de geloofsleerlingen en de zoeken en de wijding van het Chrisma
  • Ordo benedictionis abbatis et abatissae [3717]: de zegening van een abt of een abdis
  • 31-05-1970 - Ordo Consecrationis Virginum [2759]: Rite van de maagdenwijding (zie ook dossier Gewijde maagden [d:475])
  • Ordo Dedicationis ecclesiae et altaris, editio typica [4283]: de wijding van een kerk en een altaar
  • Ordo Exsequiarum [2727]: orde van dienst voor de uitvaartliturgie
  • Ordo Professionis Religiosae [2754]: orde van dienst bij de religieuze professie
  • Rome beveelt zegening ongeboren kinderen aan [n:1770]

Missaal 1965 [d:532]

Divine Worship [d:533]

Missale Romanum

• Missaal
  • 20-02-2023: Rescriptum ex Audientia SS.MI. - Voorbehoud dispensaties 'Traditiones Custodes' aan de H. Stoel [8828] (Voorbehoud dispensaties ex Traditionis Custodes [8332] aan de H. Stoel)
  • 04-12-2021 - Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten [d:108]:
    • Responsa ad dubia over enkele regelingen volgens het Motu Proprio Traditionis Custodes [8446]
  • 15-07-2021 - Paus Franciscus:
    • Motu Proprio Traditionis Custodes [8332]
    • Brief Presentatie van het Motu Proprio Traditionis Custodes over de Romeinse liturgie van voor de hervorming van 1970 [8333]
  • 22-02.2020 - Congregatie voor de Geloofsleer [d:106]:
    • Quo magis [7662] decreet over 7 nieuwe eucharistische Prefaties
  • 22-02-2020 - Congregatie voor de Geloofsleer [d:106]:
    • Cum Sanctissima [7661] decreet over de wijze waarop nieuwe heiligen gevierd kunnen worden in de Buitengewone Vorm
  • 04-02-2008 - Staatssecretariaat [d:105]:
    • Nota over de nieuwe aanwijziging door de Heilige Vader Benedictus XVI voor de liturgische viering van Goede Vrijdag [5994]
  • 07-07-2007 - Paus Benedcitus XVI:
    • Summorum Pontificum [1901]
  • 23-06-1962 - Paus Johannes XXIII:
    • Missale Romanum ex auctoritate Joanne XXIII, P.P. [4106]
  • 25-07-1920: Missale Romanum [7845] Ex Pio X reformatum et Benedicti XV auctoritatum vulgatum
• Institutio
• Overige
  • 13-11-1962: Novis hisce temporibus [2641]
  • 23-06-1962: Novo rubricarum [4107]
  • 14-02-1961: H. Ritencongregatie, Instructie Ad rubricarum Codicem [7434]
  • 26-07-1960: Codex Rubricarum [4362]
  • 26-07-1960: Novum rubricarum Breviarii ac Missalis romani codicem [4361]
  • 03-09-1958: H. Ritencongregatie Instructio de musica sacra et sacra liturgia [1563]
  • 01-02-1957: H. Ritencongregatie Ordinationes et Declarationes Circa Ordinem Hebdomadae Sanctae Instauratum [5427]
  • 15-03-1956: H. Ritencongregatie Declaratie [5429] over de Heilige Week
  • 16-11-1955: H. Ritencongregatie
    • Maxima redemptionis nostrae mysteria [4337], decreet over de liturgische vernieuwing van het Hoogfeest van Pasen en de gehele Goede Week
    • Instructie over de juiste viering van de vernieuwde orde van de heilige week [5430], toelichting bij het decreet
  • 23-03-1955: H. Ritencongregatie Cum Nostra - De rubricis ad simpliciorem formam redigendis [5553]
  • 06-01-1953: H. Officie Instructie over het nuchterblijven vóór de Eucharistie [5441] (nuchterblijven)
  • 06-01-1953: Paus Pius XII, Apostolische Constitutie Christus Dominus [4724] (nuchterblijven)
  • 25-07-1920: Congregatie voor de Riten, Evulgata Editione [7846], promulgatie Missale Romanum [7845]
  • 19-02-1919: Congregatie voor de Concilies Index festorum in universa Ecclesia suppressorum [5551]
  • 10-08-1915: Paus Benedictus XV Incruentum Altaris Sacrificium [2185], over applicatie bij de tweede en derde H. Mis op Allerzielen
  • 07-07-1871: Paus Pius IX Inclytum Patriarcham [2636], opnemen van St. Jozef in enkele gebeden
  • 13-09-1642: Paus Urbanus VIII - Constitutie Universa per Orbem [4976] over de rangorde van liturgische feesten
  • 02-09-1634: Paus Urbanus VIII - Constitutie Si Quid Est [5010] over enkele aanpassingen van het Missale Romanum
  • 07-07-1604: Paus Clemens VIII - Breve Cum Sanctissimum Eucharistiae [5011] over enkele aanpassingen van het Missale Romanum
  • 14-01-1584: Paus Gregorius XIII breve Emendato iam kalendario [2584], promulgatie van Martyrologium Romanum ad novam kalendarii rationem et ecclesiasticae historiae veritatem restitutum
  • 14-07-1570: H. Paus Pius V - Bul Quo Primum [442]: Vaststelling van het Missale Romanum volgens de wensen van het Concilie van Trente [d:21]

Officie

• Getijdengebed
• Institutio
  • 1568: H. Paus Pius V - Quod a Vobis [7023]
• Overige
  • 24-03-1945: Paus Pius XII - In Cotidianis Precibus [2079]
  • 25-07-1960: Rubricarum Instructum [1723]
  • 26-07-1960: Novum rubricarum Breviarii ac Missalis romani codicem [4361]
  • 26-07-1960: Codex Rubricarum [4362]

Bediening van Sacramenten en Sacramentaliën

• Wijdingen
  • 30-11-1947: Sacramentum ordinis [1623] over de wijdingen van diakens, priesters en bisschoppen
• Biecht
  • 16-12-1947: Animarum studio compulsi [5005] over biechthoren tijdens luchtreizen
  • 2001: Responsa ad dubia proposita [6079] over het Biechthoren en de Communie
• Vormsel
  • 18-12-1947: Post latum [5006], toedienen van het H. Vormsel in missiegebieden

Tweede Vaticaans Concilie

• 4 dec 1963 - Constitutie Sacrosanctum Concilium [570]
  • Instructies ter uitvoering van de Constitutie:
    • 5e: 28.03.2001 - Liturgiam Authenticam [1663]
    • 4e: 25.03.1994 - Varietates legitimae [1678]
    • 3e: 05.09.1970 - Liturgicae instaurationes [1384]
    • 2e: 04.05.1967 - Tres abhinc annos [2716]
    • 1e: 26.09.1964 - Inter Oecumenici [2709]
  • Concilium - Raad voor de uitvoering van de Constitutie van de H. Liturgie is verantwoordelijk geweest voor de ontwikkelingen en maakte onderdeel uit van de "Congregatie voor de Riten"

Catechismus van de Katholieke Kerk

• nrs. 1077 - 1112: Liturgie: het werk van de heilige Drie-eenheid (De liturgie - werk van de Heilige Drie-eenheid) [1 |+ 1272 ]
• nrs. 1123-1125 lex orandi, lex credendi en wijzigingen in liturgie [30|1123-1125]

Paus Franciscus

• 29-06-2022: Apostolische Brief Desiderio Desideravi [8667], over de liturgische vorming van het Volk Gods
• 08-11-2017 t.m. 04-04-2018: catecheses over De Heilige Mis [d:462]
• 3 sept. 2017, Motu Proprio Magnum Principium [6628]

Paus Benedictus XVI

• 17 okt. 2012 - Paus herziet liturgische vorm van de heiligverklaring [n:1732]
• 26 sep. 2012 - Audiëntie De liturgie, de school van het gebed: de Heer zelf leert ons bidden [4699]
• 17 juni 2012 - Boodschap Bij de afsluiting van het 50e Internationale Eucharistisch Congres te Dublin [4627|3]
• 14 apr 2012 - Brief Catechese over en invoering van de goede vertaling van "pro multis" [4592] aan de Bisschoppenconferenties van Duitstalige landen
  • Zie ook dossier "Pro multis" = "voor velen" [d:366]
• 13 mei 2011 - Brief Aan de Grootkanselier van het Pauselijk Instituut voor Sacrale Muziek ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de stichting van dit Instituut [4138]
• 6 mei 2011 - Toespraak Tot de deelnemers aan de bijeenkomst van het Pauselijk Atheneum voor liturgie: San Anselmo [4091]
• 15 apr 2010 - Toespraak Tot de Bisschoppen van de Bisschoppenconferentie van Brazilië (Regio Noord 2) bij gelegenheid van hun bezoek "Ad limina Apostolorum" [3539]
• 9 sept. 2007 - Toespraak De liturgie volkomen gecentreerd op God is een blik op de eeuwigheid [2029]
• 7 juli 2007 - Motu Proprio Summorum Pontificum [1901] en begeleidend schrijven Con Grande Fiducia [1903]
  • Zie ook
    • Antwoorden van de Kardinaal-president [2970] van Pauselijke Commissie 'Ecclesia Dei' [d:127] over Summorum Pontificum [1901]
    • Nederlandse Bisschoppen: Persbericht naar aanleiding van het verschijnen van het Motu Proprio "Summorum Pontificum" [1904]
• 22 dec. 2005 - In Kersttoespraak tot de kardinalen over o.a. de "hermeneutiek van het Tweede Vaticaans Concilie" [1787|6-10] (the reform of the reform)

Paus Johannes Paulus II

• 4 dec 2003 - Apostolische Brief Spiritus et Sponsa [660], bij de 40ste verjaardag van de Constitutie Sacrosanctum Concilium [570]
• 22 nov 2003 - Chirograaf Bij gelegenheid van het eeuwfeest van het Motu Proprio Tra le Sollecitudini over de sacrale muziek [4139]

Paus Paulus VI

• 19 nov 1969 - Audiëntie Weest missionarissen en getuigen van de synodale geest [6720]
• 5 mrt 1967 - Instructie Musicam Sacram [1564], over de muziek in de Heilige Liturgie van de Congregatie van de Riten
• 23 dec 1966 - Toespraak Tot de kardinalen en de prelaten van de Romeinse curie [1866|11] (Neo Vulgaat voor Lectionarium)
• 10 nov 1965 - Toespraak Tot hen die werken aan de vertaling van liturgische teksten in de volkstaal [1873]
• 3 sept 1965 - Encycliek Mysterium Fidei [392], over de Eucharistie
• 25 jan 1964 - Motu Proprio (747) over het van kracht worden van bepaalde voorschriften van de Constitutie Sacrosanctum Concilium [570]

Paus Johannes XXIII

• 8 dec 1961, Apostolische Brief Iucunda Laudatio [214], over de Pauselijke Kerkmuziekschool

Paus Pius XII

• 22 sept. 1956 - Toespraak Vous nous avons demandé [2786]
• 25 dec. 1955 - Encycliek Musicae sacrae disciplina [1094]
• 20 nov 1947 - Encycliek Mediator Dei et hominum [419], over de heilige Liturgie

Paus Pius XI

• Apostolische Constitutie Divini Cultus Sanctitatem [321], o.a. over Gregoriaans en gewijde muziek

Paus Pius X

• 20 nov 1903 - Motu Proprio Tra le sollecitudini - Inter sollicitudines [308], over de gewijde muziek

Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten [d:108]

• 11 febr. 2018: Decreet Laetitiae plena [6850], instelling gedachtenis ‘Maria, Moeder van de Kerk’
• 10 juni 2016: Decreet De viering van Maria Magdalena verheven tot feest in de algemene Romeinse kalender [6393]
• 6 jan. 2016: Decreet In Missa in Cena Domini [6190]
• 8 juni / 12 juli 2014: Rondzendbrief over de vredeswens in de H. Mis (Novus Ordo)
  • Begeleidend schrijven bij de Rondzendbrief over het vredesgebaar in de Mis [5591]
  • Pacem relinquo vobis [5590]
• 1 mei 2013: Decreet Paternas vices erga [4973] over het noemen van de naam van St. Jozef in de Eucharistische Gebeden II, III en IV
• 24 sept 2012: Decreet Misformulier voor de Nieuwe Evangelisatie [5128]
• 23 juli 2012: Quo efficacius gratia [4942] over het opnemen van het feest van "Onze Heer Jezus Christus Eeuwige Hogepriester" in de kalender van het Missale Romanum [4105] (2002/2008)
• 29 juni 2008: Vertaling van de Godsnaam in de liturgie [3733]
• 28 mei 2007: Brief aan de kinderen van Nederland [2056] bij gelegenheid van het verschijnen van het Getijdenboekje voor de kinderen
• 17 okt 2006: Over de vertaling van de woorden "pro multis" bij de consecratie [1662]
• 29 jun 2004:
  • Martyrologium Romanum [3888]
  • Decreet Martyrologium Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II [3887]
• 29 jun 2001: Decreet Martyrologium Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II [3886]
• 3 apr. 1980: Instructie over de Eucharistische Aanbidding Inaestimabile donum [1381]

• 25 apr 1964: Decreet over de formule voor het uitreiken van de H. Communie [2707]
• 14-02-1961: Instructie Ad rubricarum Codicem [7434]

Congregatie voor de Geloofsleer [d:106]

• 2 mei 1972: Verklaring De fragmentis Eucharisticis [5228]

Pauselijke Commissie 'Ecclesia Dei' [d:127]

• 14 juni 2017: Brief Responsum ad dubium: mag een Bisschop een Missa Cantata celebreren? [6612]
• 30 april 2011: Instructie Universae Ecclesiae [4095] over de uitvoering van het Motu Proprio Summorum Pontificum [1901]
  • Zie ook: Verklarende nota bij de Instructie Universae Ecclesiae [4100] van de Persdienst van de Heilige Stoel [d:149]

Nederlandse Bisschoppen

• 22 nov. 2012: Mgr. Liesen - Brief 'Hun liederen vloeiend en klaar...' [5162]
• 02 sept. 2011: Mgr. Mutsaerts - Verklaring Euthanasie en pastoraal handelen [4280]
• 07 dec. 2004: Regeling kruis- en quatertemperdagen [n:1649]

Capita selecta

Altaar, altaarsteen, altaardwalen

• Codex Iuris Canonici [30|1235-1239]
• Varietates legitimae [1678|43]
• Vous nous avons demandé [2786|24.26-28]
• 30-11-1963 - Paus Paulus VI: Pastorale Munus [708|9] antimension, dwaal te gebruiken bij een draagbaar altaar
• 25-05-1967 - Congregatie voor de Riten: Eucharisticum Mysterium [1560|52.54-55]

Zie "Tabernakel"

Avondmissen

Zie: Nuchter zijn vóór het te Communie gaan

Eucharistische Vasten ('Nuchter-zijn')

• Zie: Nuchter zijn vóór het te Communie gaan

Homilistiek

• Paus Franciscus
  • 30-09-2019: Motu Proprio Aperuit illis [7466], instelling van de "Zondag van het Woord van God"
• Paus Benedictus XVI
  • 30-09-2010: Apostolische Exhortatie Verbum Domini [3488|59.60]
• Vaticanum II [d:4]
  • 07-12-1965: Pastorale Constitutie Gaudium et Spes [575|58]
  • 07-12-1965: Decreet Ad Gentes Divinitus [703|6]
  • 07-12-1965: Decreet Presbyterorum Ordinis [704|4.18]
  • 18-11-1965: Dogmatische Constitutie Dei Verbum [576|7-13.21.25]
  • 21-11-1964: Dogmatische Constitutie Lumen Gentium [617|25]
  • 04-12-1963: Constitutie Sacrosanctum Concilium [570|7.24.35.52.56]
• Paus Benedictus XV
  • 15-06-1917: Encycliek Humani Generis Redemptionem [5838]

Kalender

• 11-02-2018: Congregatie voor de Goddelijke Eredienst - Laetitiae plena [6850]
• 24-06-1970: Congregatie voor de Goddelijke Eredienst - De Calendaria Particularia atque Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis [3894]
• 21-03-1969: Congregatie voor de Riten - Normae universalis de Anno liturgico et de Calendarium Romanum [2722]
• 14-02-1969: H. Paus Paulus VI, Motu Proprio - Mysterii Paschalis [1322]

• 14-02-1961: Congregatie voor de Riten - Instructie Ad rubricarum Codicem [7434]

Misdienaar

• Lector en acoliet [d:496]
• Vrouwelijke Misdienaars
  • 25-03-2004: Redemptionis Sacramentum [569|47]
  • 15-03-1994:
    • Pauselijke Raad voor de Interpretatie van Wetsteksten [d:98]: Laici... possunt [3608]
    • Congregatie voor de Geloofsleer [d:106]: Brief aan de voorzitters van de Bisschopconferenties over de liturgische diensten door leken [4158]
  • 11-07-1992: Pauselijke Raad voor de Interpretatie van Wetsteksten [d:98]: Utrum inter munera liturgica quibus laici [3607]
• 26-07-1755: Paus Benedictus XIV, Encycliek Allatea Sunt [7008|(29)]

Misintenties / Misstipendia

• 06-03-2001: Nederlandse Bisschoppen - Handleiding ten dienste van misintenties, misstipendia en fundaties [3703]
• 22-02-1991: Decreet Congregatie voor de Clerus - Mos Iugiter [3704]

Missaals en andere liturgische uitgaven volgens Liturgiam Authenticam [1663] in andere talen ingevoerd per:

• Duitstalig:
  • Lectionarium: 2 dec 2018
• Engelstalig:
  • Romeins Missaal Advent 2011
  • Vormsel- en huwelijksliturgie: vanaf 27 mrt 2016
• Franstalig
  • Pater Noster: vanaf 3/4 juni 2017
  • Romeins Missaal Advent 2020 [n:4620]
• Italiaans
  • Pater Noster: vanaf 2 dec 2018
  • Romeins Missaal Pasen 2021
• Nederlandstalig
  • Pater Noster: vanaf 27 nov 2016
• Spaanstalig:
  • Romeins Missaal vanaf 4 mrt 2017
  • Lectionaria 8 sept 2016

Nuchterblijven vóór het te Communie gaan

• Huidige regelgeving:
  • Catechismus van de Katholieke Kerk [1|1387]
  • Codex Iuris Canonici [30|919]
• Paus Paulus VI
  • 21-11-1964: De ieiunio eucharistico [2711] 'tot één uur vóór het te Communie gaan'
• Paus Pius XII
  • 19-03-1957: Sacram communionem [3091], verruiming naar H. Mis in de avonduren, nuchter-zijn niet langer vanaf middernacht maar tenminste 3 uur resp. 1 uur vóórafgaand aan te Communie gaan, gebruik water breekt het vasten niet.
    • Kardinaal Ottaviani Commentaar op Sacram Communionem [7925]
    • Bericht Het nuchterblijven voor de Eucharistie en de Mis ná de middag [n:4835]
  • 22-03-1955: H. Officie Monitum [7957]
  • 06-01-1953: Apostolische Constitutie Christus Dominus [4724], o.a. verruiming van de H. Mis ook in de avonduren en daarom aanpassing van de periode van nuchter-zijn
  • 06-01-1953: Instructie over het nuchterblijven vóór de Eucharistie [5441]
• 15-06-1415: Sessie XIII - Cum in Nonnullis [5436|1] men moet nuchter zijn om te Communie te gaan
• 7e Concilie van Toledo Decreten [5439]

Tabernakel

• 11-10-1551 - Concilie van Trente Sessio XIII - Decretum de SS. Eucharistia [679|22-23]
• 1917 - Codex Iuris Canonici (1917) [2620|(1268-1269)]
• 22-09-1956 - Paus Pius XII Vous nous avons demandé [2786|24-28]
• 01-06-1957 - Congregatie voor de Riten Decreet over het Tabernakel, voor het bewaren van de Heilige Eucharistie [3777]
• 25-05-1967 - Congregatie voor de Riten Eucharisticum Mysterium [1560|52-57]
• 03-04-1980 - Congregatie voor de Sacramenten en de Goddelijke Eredienst Inaestimabile donum [1381|24-27]
• 05-11-1987 - Congregatie voor de Eredienst Concerten in kerkgebouwen [1647|10] ad f.
• 18-03-2002 - Institutio Generalis Missalis Romani [1798|274.310.314-317]
• 26-03-2004 - Congregatie voor de goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten Redemptionis Sacramentum [569|130]
• 22-02-2007 - Paus Benedictus XVI Sacramentum Caritatis [1784|69]
• 30-09-2010 - Paus Benedictus XVI Verbum Domini [3488|68]

'Vacatio legis' (zie "Nuchter")

Andere externe bronnen

• Ordo voor begrafenissen
• general introduction to Christian Initiation