Presentatie van het Motu Proprio Traditionis Custodes over de Romeinse liturgie van voor de hervorming van 1970

Beminde broeders in het episcopaat,

Zoals mijn voorganger Benedictus XVI deed met Summorum Pontificum [1901], ben ik ook van zins om het Motu Proprio Traditionis Custodes [8332] te laten vergezellen van een brief, teneinde de redenen toe te lichten die mij tot dit besluit hebben geleid. Ik richt mij tot u met vertrouwen en parresia, in naam van die gedeelde "bezorgdheid voor de hele Kerk, die in hoge mate bijdraagt aan de ontwikkeling van de universele Kerk", zoals het Tweede Vaticaans Concilie ons in herinnering brengt. vgl: Lumen Gentium [[[617|23]]]

De redenen die Johannes Paulus II en Benedictus XVI bewogen hebben om de mogelijkheid te verlenen om het Romeins Missaal dat werd gepromulgeerd door heilige Pius V, gewijzigd door de heilige Johannes XXIII in 1962 [4106], te gebruiken voor de celebratie van het Eucharistisch Offer, zijn voor iedereen duidelijk. De faculteit, verleend door een indult van de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst in 1984 [1147] en bevestigd door de heilige Johannes Paulus II in het Motu Proprio Ecclesia Dei [280] uit 1988, werd vooral gemotiveerd door de wens tot een herstel van het schisma van de beweging geleid door Mgr. Lefebvre. Het verzoek aan de bisschoppen om edelmoedig de "gerechtvaardigde aspiraties" te honoreren van de gelovigen die om het gebruik van dit Missaal [4106] vroegen, had dus een ecclesiaal motief om de eenheid van de Kerk te herstellen.

Deze faculteit werd door velen binnen de Kerk geïnterpreteerd als de mogelijkheid om het Romeins Missaal, uitgevaardigd door heilige Pius V, vrijelijk te gebruiken, wat resulteerde in een parallel gebruik met het Romeins Missaal dat werd uitgevaardigd door heilige Paulus VI. Om deze situatie te reguleren, trad Benedictus XVI vele jaren later op om een intern feit van de Kerk te reguleren, daar veel priesters en gemeenschappen "dankbaar gebruik hadden gemaakt van de mogelijkheid die geboden werd door het Motu Proprio" van de heilige Johannes Paulus II. Het Motu Proprio Summorum Pontificum [1901] van 2007 onderstreepte dat deze ontwikkeling niet kon worden voorzien in 1988 en trachtte een "duidelijker juridische regeling" in te voeren. Con Grande Fiducia [[1903]] Om de toegang te vergemakkelijken voor degenen —ook voor jongeren— "die deze liturgische vorm ontdekken, die zich erdoor aangetrokken voelen en er een bijzonder geschikte manier in vinden voor hen om het mysterie van de Allerheiligste Eucharistie te ervaren" Con Grande Fiducia [[1903|4]], verklaarde Benedictus XVI dat "het Romeins Missaal, uitgevaardigd door de heilige Pius V, en daarna opnieuw door de zalige Johannes XXIII [4106], moet worden beschouwd als een buitengewone uitdrukking van dezelfde Lex orandi", en stond een "bredere mogelijkheid tot het gebruik van het Missaal van 1962 [4106]" toe. Con Grande Fiducia [[1903|1]]

De reden voor zijn beslissing was de overtuiging dat een dergelijke maatregel geen twijfel zou doen rijzen omtrent een van de essentiële beslissingen van het Tweede Vaticaans Concilie, dat zijn gezag zou ondermijnen: het Motu proprio erkende ten volle dat "het door Paulus VI gepromulgeerde Missaal de gewone uitdrukking is van de lex orandi van de Katholieke Kerk van de Latijnse ritus." Summorum Pontificum [[1901|1]] De erkenning van het Missaal afgekondigd door heilige Pius V "als een buitengewone uitdrukking van de eigen lex orandi" was op geen enkele manier bedoeld om de liturgische hervorming te negeren, maar werd gedicteerd door de wens in te gaan op de "aandringende verzoeken van deze gelovigen", en hen toe te staan "het Misoffer te vieren volgens de editio typica van het Romeins Missaal uitgevaardigd door de zalige Johannes XXIII in 1962 [4106], dat nooit is afgeschaft, als een buitengewone vorm van de Liturgie van de Kerk." Con Grande Fiducia [[1903|2]] Hij werd gesterkt in zijn redenering door het feit dat degenen die verlangden "de hun dierbare vorm van de heilige liturgie te herontdekken", "duidelijk het bindende karakter van het Tweede Vaticaans Concilie aanvaardden en trouw waren aan de paus en de bisschoppen." Con Grande Fiducia [[1903|3]] Hij verklaarde ook de vrees voor verdeeldheid in parochiegemeenschappen ongegrond, omdat "de twee vormen van gebruik van de Romeinse Ritus elkaar wederzijds kunnen verrijken." Con Grande Fiducia [[1903|5]] Om deze reden nodigde hij de bisschoppen uit om twijfel en vrees te overwinnen en de normen te omarmen, "zodat alles zich in vrede en kalmte kan ontwikkelen", met de belofte dat "als er ernstige problemen aan het licht zouden komen, manieren zouden worden gezocht ze te overwinnen" in de toepassing van de normen "nadat het Motu proprio van kracht zou zijn gegaan." Con Grande Fiducia [[1903|8]]

Dertien jaar later gaf ik de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] opdracht om u een vragenlijst te sturen over de toepassing van het Motu Proprio Summorum Pontificum [1901]. De ontvangen reacties brachten een situatie aan het licht die mij teleur stelt en zorgen baart, wat de noodzaak bevestigt om in te grijpen. Helaas is de pastorale bedoeling van mijn voorgangers, die trachtten "alles in het werk te stellen opdat al diegenen die oprecht het verlangen naar eenheid koesteren in deze eenheid kunnen blijven of deze kunnen hervinden" Con Grande Fiducia [[1903|6]] vaak ernstig genegeerd. Een gelegenheid die door heilige Johannes Paulus II en nog grootmoediger door Benedictus XVI werd geboden om de eenheid van het ecclesiaal lichaam te herstellen, met respect voor de verschillende liturgische gevoeligheden, is gebruikt om afstanden te vergroten, verschillen te verharden en tegenstellingen op te bouwen die de Kerk schaden en haar vooruitgang belemmeren, waardoor ze wordt blootgesteld aan het risico van verdeeldheid.

Ik ben evenzeer getroffen door de misstanden aan ene als aan andere zijde in de viering van de liturgie. Net als Benedictus XVI betreur ik ook dat "op veel plaatsen niet op een getrouwe wijze werd gevierd met de voorschriften van het nieuwe Missaal, maar dat deze eerder werd opgevat als een machtiging en zelfs als een verplichting tot creativiteit". Con Grande Fiducia [[1903|3]] Maar evenzeer betreur ik het instrumentele gebruik van het Missale Romanum van 1962 [4106], dat in toenemende mate wordt gekenmerkt door een groeiende afwijzing van niet alleen de liturgische hervorming, maar ook van het Tweede Vaticaans Concilie, met de ongegronde en onhoudbare bewering dat zij de Traditie en de "ware Kerk" heeft verraden. Onder de aanname dat de weg van de Kerk begrepen moet worden in de dynamiek van de Traditie die is "afkomstig van de apostelen, blijft in de Kerk groeien onder de bijstand van de Heilige Geest" Dei Verbum [[576|8]], vormt het Tweede Vaticaans Concilie de meest recente fase van deze dynamiek, waarin het katholieke episcopaat luisterde om de weg te onderscheiden die de Geest aan de Kerk wees. Twijfelen aan het Concilie is twijfelen aan de bedoelingen zelf van de concilievaders, die plechtig hun collegiale macht uitoefenden cum Petro et sub Petro in het Oecumenisch Concilie vgl: Lumen Gentium [[[617|23]]], en is uiteindelijk twijfelen aan de Heilige Geest die de Kerk leidt.

Het is juist het Tweede Vaticaans Concilie dat de betekenis verheldert van het besluit om de concessie te herzien die door mijn Voorgangers is verleend. Een van de vota waarop de bisschoppen het meest hebben gewezen, is die van de volledige, bewuste en actieve deelname van het hele Volk Gods aan de liturgie Acta et Documenta Concilio.. Acta et Documenta Concilio OEcumenico Vaticano II Apparando, Serie I, Deel II, 1960., in lijn met wat Pius XII reeds had bevestigd in zijn encycliek Mediator Dei [419] over de vernieuwing van de liturgie. De Constitutie Sacrosanctum Concilium [570] bevestigde dit verlangen en beraadslaagde over "de bevordering en hervorming van de liturgie". Sacrosanctum Concilium [[570|1.14]] met vermelding van de principes die richting moesten geven aan de hervorming. vgl: Sacrosanctum Concilium [[[570|3]]] In het bijzonder stelde zij vast dat deze beginselen betrekking hadden op de Romeinse Ritus, terwijl zij voor de andere legitiem erkende riten verzocht om "volledige herziening met voorzichtigheid, in overeenstemming met de gezonde traditie, en nieuwe kracht te geven, rekening houdend met de omstandigheden en noden van vandaag." Sacrosanctum Concilium [[570|4]]. Op basis van deze beginselen werd de liturgische hervorming doorgevoerd die maximaal tot uiting komt in het Romeins Missaal, gepubliceerd in editio typica door de heilige Paulus VI Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, editio typica, 1970 [[2723]] en herzien door Johannes Paulus II Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum Ioannis Pauli PP. II cura recognitum, editio typica altera, 1975; editio typica tertia, 2002; (reimpressio emendata, 2008) [[4105]]. Daarom moet worden bedacht dat de Romeinse Ritus, door de eeuwen heen verschillende keren aangepast aan de behoeften van de tijd, niet alleen bewaard is gebleven, maar is vernieuwd "getrouw aan de traditie." Sacrosanctum Concilium [[570|3]] Degenen die met toewijding de Mis willen vieren volgens de voorgaande liturgische vorm, zullen het niet moeilijk vinden om in het Romeins Missaal, hervormd volgens de geest van het Tweede Vaticaans Concilie, alle elementen van de Romeinse Ritus aan te treffen, vooral de Romeinse canon, die een van haar meest karakteristieke elementen is.

Nog een laatste reden die ik zou willen toevoegen als basis voor mijn besluit: in de bewoordingen en houdingen van velen wordt steeds duidelijker dat er een nauw verband bestaat tussen de keuze van vieringen volgens de liturgische boeken van vóór Vaticanum II en de afwijzing van de Kerk en haar instellingen in naam van wat zij beschouwen als de "ware Kerk". Het betreft een gedrag dat in tegenspraak is met de gemeenschap, waardoor die impuls tot verdeeldheid wordt aangewakkerd. “Ik ben van Paulus; ik ben van Apollos; ik ben van Kefas; Ik behoor tot Christus" -waartegen de apostel Paulus resoluut ageerde (1 Kor. 1, 12-13) [b:1 Kor. 1, 12-13]. Het is om de eenheid van Christus' Lichaam te verdedigen dat ik me genoopt zie de faculteit in te trekken die door mijn voorgangers is verleend. Het vervormde gebruik dat ervan is gemaakt is in strijd met de redenen die hen ertoe brachten de vrijheid te verlenen om de Mis te vieren met het Missale Romanum van 1962 [4106]. Aangezien "liturgische handelingen geen privé-handelingen zijn, maar vieringen van de Kerk die een 'sacrament van eenheid' is" vgl: Sacrosanctum Concilium [[[570|26]]], moeten ze in gemeenschap worden uitgevoerd met de Kerk. Het Tweede Vaticaans Concilie bevestigde opnieuw de externe banden van opname in de Kerk - de geloofsbelijdenis, de sacramenten, de gemeenschap - en bevestigde met de heilige Augustinus dat het een voorwaarde is om gered te worden om in de Kerk blijven niet alleen "met het lichaam", maar ook "met het hart." vgl: Sacrosanctum Concilium [[[570|14]]]

Beminde broeders in het bisschopsambt, Sacrosanctum Concilium legde uit dat het "sacrament van de eenheid" van de Kerk zó is omdat het "een heilig volk is, bijeen gebracht en geordend onder leiding van de bisschoppen." Sacrosanctum Concilium [[570|6]] Lumen Gentium [617] herinnert zowel dat de bisschop van Rome "het eeuwige en zichtbare beginsel en fundament is van de eenheid van zowel de bisschoppen als de menigte van de gelovigen", alsook dat u bent "het beginsel en het zichtbare fundament van eenheid in uw particuliere kerken waarin en op basis waarvan de katholieke Kerk wordt gevormd." Lumen Gentium [[617|23]]

In antwoord op uw verzoeken, neem ik het vaste besluit om alle normen, instructies, concessies en gebruiken voorafgaand aan het huidige Motu Proprio in te trekken en de liturgische boeken die zijn uitgevaardigd door de heilige Pausen Paulus VI en Johannes Paulus II, in overeenstemming met de decreten van het Tweede Vaticaans Concilie, als enige uitdrukking te beschouwen van de lex orandi van de Romeinse Ritus. Ik ben getroost in deze beslissing door het feit dat de heilige Pius V na het Concilie van Trente ook alle riten heeft opgeheven die niet konden bogen op bewezen oudheid, door een enkel Missale Romanum vast te stellen voor de hele Latijnse Kerk. Vier eeuwen lang was dit Missale Romanum - afgekondigd door heilige Pius V - dus de voornaamste uitdrukking van de lex orandi van de Romeinse Ritus, die een verenigende functie in de Kerk vervulde. Zonder de waardigheid en grootsheid van die Ritus te willen tegenspreken, kwamen de bisschoppen bijeen in een oecumenisch concilie en riepen op tot hervorming ervan; hun bedoeling was dat de gelovigen "dit mysterie van het geloof niet als vervreemde en spraakloze toeschouwers bijwonen, maar, het goed begrijpend door de riten en gebeden, bewust, vroom en actief deelnemen aan de gewijde handeling." Sacrosanctum Concilium [[570|48]] De heilige Paulus VI, memorerend dat Pius XII al een begin had gemaakt met de aanpassing van het Romeins Missaal, verklaarde dat de herziening van het Romeins Missaal, uitgevoerd in het licht van de oudste liturgische bronnen, bedoeld was om de Kerk in staat te stellen in de verscheidenheid van talen, "hetzelfde gebed" aan te heffen om haar eenheid uit te drukken. vgl: Missale Romanum [[[1209]]] Deze eenheid moet in de gehele Kerk van de Romeinse Ritus hersteld worden.

Het Tweede Vaticaans Concilie, wanneer het de katholiciteit van het Volk van God beschrijft, herinnert eraan dat "binnen de kerkgemeenschap op legitieme wijze particuliere kerken bestaan die hun eigen tradities genieten, waarbij het primaatschap van Petrus' zetel, die de universele Kerk leidt, ongeroerd blijft. Dat primaatschap zit de universele vergadering van de naastenliefde voor en beschermt de legitieme verschillen, en zorgt er tegelijkertijd voor dat de verschillen de eenheid dienen in plaats van deze te schaden." Lumen Gentium [[617|13]] Terwijl ik, in de uitoefening van mijn ambt ten dienste van de eenheid, de beslissing op mij neem om de door mijn voorgangers verleende faculteit op te heffen, vraag ik u deze last met mij te delen als een vorm van deelname aan de zorg voor de gehele Kerk. In het Motu Proprio [8332] wilde ik bevestigen dat het aan de bisschop is, als moderator, promotor en hoeder van het liturgische leven in de Kerk, waarvan zij het eenheidsbeginsel is, om de liturgische vieringen te reguleren. Daarom is het aan u, als plaatselijke Ordinarissen, om in uw Kerken het gebruik van het Romeins Missaal van 1962 [4106] toe te staan, met toepassing van de normen van het onderhavige Motu Proprio [8332]. Bovenal is het uw verantwoordelijkheid om te werken aan de terugkeer naar een unitaire vorm van viering, waarbij u per geval de realiteit van de groepen die dit vieren met dit Missale Romanum verifieert.

De aanwijzingen over de gang van zaken in de bisdommen worden hoofdzakelijk gedicteerd door twee principes: aan de ene kant, in het welzijn voorzien van degenen die geworteld zijn in de vorige vorm van viering en tijd nodig hebben om terug te keren naar de Romeinse ritus die werd uitgevaardigd door de heilige Paulus VI en Johannes Paulus II; anderzijds om de oprichting van nieuwe persoonlijke parochies te staken, die meer verband houden met het verlangen en de wil van individuele priesters dan met de werkelijke behoefte van het 'heilige Volk Gods'.

Paus Franciscus 'concelebreert' zonder stola en kazuifel in de Il Gesu, tijdens de herdenking van 400 jaar heiligverklaring van de H. Ignatius van Loyola. Tegelijkertijd vraag ik u ervoor zorg te dragen dat elke liturgie wordt gevierd met toeleg en trouw aan de liturgische boeken die na het Tweede Vaticaans Concilie zijn uitgevaardigd, zonder het excentrieke dat gemakkelijk ontaardt in misbruik. In deze trouw aan de voorschriften van het Missaal en aan de liturgische boeken, die de door het Tweede Vaticaans Concilie gewenste liturgische hervorming weerspiegelen, moeten seminaristen en nieuwe priesters worden opgeleid.

Voor u roep ik de Geest van de verrezen Heer in opdat Hij u sterk en standvastig zal maken in de dienst van het volk dat de Heer u heeft toevertrouwd, zodat Hij door uw zorg en waakzaamheid ook de gemeenschap van eenheid in een enkele Ritus tot uitdrukking kan brengen, die de grote rijkdom van de Romeinse liturgische traditie bewaart. Ik bid voor u. Bidt voor mij.

Franciscus