De driedaagse van Pasen

Dierbare broeders en zusters, goedendag!

Ondergedompeld in het geestelijk klimaat van de Goede Week, staan we aan de vooravond van de driedaagse van Pasen. Van morgen tot zondag beleven wij de centrale dagen van het liturgisch jaar. We vieren het mysterie van het Lijden, de Dood en de Verrijzenis van de Heer. Dat mysterie beleven we telkens wij de Eucharistie vieren. Als we ter kerke gaan, is dat niet slechts om te bidden, neen. We gaan naar de Mis om dit mysterie, het mysterie van Pasen te hernieuwen, het opnieuw te beleven. Dit is belangrijk! Niet vergeten! Het is als naar de Calvarië gaan om het mysterie van Pasen te hernieuwen, opnieuw te doen.

Op de avond van Witte Donderdag [d:36], bij het begin van de Paas - driedaagse, beleven we de Mis die men in Coena Domini noemt, dat wil zeggen: de Mis waarin het Laatste Avondmaal wordt herdacht, dat wat daar gebeurde, op dat ogenblik. Het is de avond waarop Christus zijn leerlingen het testament van liefde in de Eucharistie heeft nagelaten. Niet als een herinnering, maar als gedachtenis, als zijn eeuwige aanwezigheid. Telkens de Eucharistie gebeurt, wordt, zoals ik aan het begin zei, het mysterie van de verlossing hernieuwd. In dit Sacrament heeft Christus het slachtoffer – het paaslam – vervangen door zichzelf. Zijn Lichaam en zijn Bloed schenken ons bevrijding van de slavernij van zonde en dood. Verlossing van elke slavernij gebeurt daar. Het is de avond waarop Hij ons vraagt elkaar lief te hebben door slaaf te worden, de een van de ander, zoals Hij gedaan heeft door de voeten van de leerlingen te wassen. Een gebaar dat vooruitloopt op het bloedige offer op het kruis. De Meester en Heer zal inderdaad ’s anderendaags sterven niet om de voeten, maar de harten en het hele leven van zijn leerlingen te reinigen. Het is een offer van dienstbaarheid aan ons allen geweest. Door de dienstbaarheid van zijn offer heeft Hij ons allen verlost.

Goede Vrijdag [d:237] is dag van boete, vasten en bidden. Door middel van de teksten uit de Heilige Schrift en de liturgische gebeden zullen we als het ware bijeen zijn op Calvarië om het Lijden en de verlossende Dood van Jezus Christus te gedenken. Als intens moment van liturgische actie wordt het kruisbeeld ter verering aangeboden. Door het kruisbeeld te vereren zullen we de weg na gaan van het onschuldige Lam dat voor onze verlossing werd geofferd. In geest en hart zullen we het lijden dragen van de zieken, van de armen, van de uitgeslotenen van deze wereld. We zullen “de opgeofferde lammeren” gedenken, onschuldige slachtoffers van de oorlogen, van de dictaturen, van de dagelijkse geweldplegingen, van de abortussen.... Vóór het beeld van de gekruisigde God zullen we, in het gebed, de vele, tevele, hedendaagse gekruisigden aanwezig brengen. Alleen van Hem kunnen zij troost en zingeving voor hun lijden vinden. Vandaag zijn er dat velen. De gekruisigden van vandaag niet vergeten. Zij zijn het beeld van de gekruisigde Jezus, in hen is Jezus.

Sinds Jezus de wonden van de mensheid en de dood zelf op zich heeft genomen, heeft de liefde van God onze woestijnen bevloeid, onze duisternissen verlicht. De wereld is immers in duisternis. Laten we een lijst maken van alle oorlogen die op dit ogenblik worden uitgevochten. Een lijst van alle kinderen die van honger sterven, kinderen die geen opvoeding genieten. Een lijst van volkeren die in hun geheel door oorlogen en terrorisme worden vernietigd. Een lijst van de vele, vele mensen die, om zich goed te voelen, nood hebben aan drugs. Een lijst van de drugshandel die doodt.... Het is een ramp, een woestijn! In het volk van God bestaan kleine “eilanden”, christelijke of van gelijkwelk ander geloof, die in het hart de wil bewaren beter te worden. Maar, laten we realistisch zijn: op de Calvarië van de dood, is het Jezus die in zijn leerlingen lijdt. Tijdens zijn dienstwerk had de Zoon van God met volle handen leven rondgestrooid door te genezen, vergiffenis te schenken, op te wekken... Nu, op het ogenblik van het hoogste offer op het kruis brengt Hij tot voltooiing wat de Vader Hem had toevertrouwd: Hij daalt af in de afgrond van lijden, gaat binnen in de rampspoed van deze wereld, om te verlossen en om te vormen. En ook om ieder van ons te verlossen uit de macht van de duisternis, van de hoogmoed, van de weerstand tegen het besef door God bemind te zijn. Alleen de liefde van God kan dit bewerken. Door zijn wonden werden wij genezen (1 Pt. 2, 24) [[b:1 Pt. 2, 24]] zegt de apostel Petrus, door zijn dood zijn wij allen herboren, wij allen. Dankzij Hem, verlaten op het kruis, is niemand nog alleen in het duister van de dood. Nooit. Hij is altijd aanwezig: men moet slechts het hart openen en zich door Hem laten bekijken.

Heilige of Stille Zaterdag is de dag van de stilte. Op heel de aarde heerst een grote stilte, een stilte beleefd bij het wenen en in de verwarring van de eerste leerlingen, ontredderd door de eerloze dood van Jezus. Terwijl het Woord zwijgt, terwijl het Leven in het graf ligt, worden zij, die op Hem vertrouwden, zwaar op de proef gesteld. Ze voelen zich wezen, misschien zelfs wezen van God. Deze zaterdag is dus de dag van Maria: ook zij beleeft hem in tranen, maar met een hart vol vertrouwen, vol hoop, vol liefde. De Moeder van Jezus had de Zoon gevolgd op de kruisweg en stond aan de voet van het kruis, met doorboord hart. Maar, toen alles voorbij leek, waakt zij, waakt in vertrouwen met behoud van de hoop op Gods belofte die de doden opwekt. Op die wijze is zij, in het donkerste uur van de wereld, Moeder van de gelovigen geworden, Moeder van de Kerk en teken van hoop. Haar getuigenis en haar voorspraak ondersteunen ons wanneer het gewicht van het kruis te zwaar wordt voor ieder van ons.

In de duisternis van Stille Zaterdag zullen, door de riten van de Paaswake, vreugde en licht opdagen en op de late avond de feestzang van het Alleluja. Er zal de gelovige ontmoeting met de verrezen Christus zijn en de paasvreugde zal verder duren tijdens de vijftig dagen die volgen, tot aan de komst van de Heilige Geest. De gekruisigde is verrezen! Alle vragen en onzekerheden, de aarzelingen en vrees zijn verdreven door deze openbaring. De Verrezen Heer geeft ons de zekerheid dat het goede altijd wint van het kwade, dat het leven altijd de dood overwint. Ons einde bestaat niet in een steeds dieper afdalen, in droefheid. Het is opstijgen naar hoger. De Verrezen Heer bevestigt dat Jezus het in alles bij het rechte eind heeft. In de belofte van het leven over de dood heen en in de vergiffenis over de zonden heen. De leerlingen twijfelden. Ze geloofden niet. De eerste die geloofde en zag was Maria Magdalena. Zij is de boodschapster van de verrijzenis geweest. Zij ging vertellen dat ze Jezus had gezien, dat Hij haar bij naam had geroepen. Daarna hebben alle leerlingen Hem gezien. Ik zou willen stil staan bij het volgende. De wachten en de soldaten die bij het graf waren om te verhinderen dat de leerlingen zouden komen en het lichaam zouden wegnemen, hebben Hem gezien. Zij hebben Hem levend en verrezen gezien. Vijanden hebben Hem gezien, en hebben gedaan alsof ze Hem niet gezien hadden. Waarom? Omdat ze betaald werden. Dat is het ware mysterie van wat Jezus ooit zei: “In de wereld zijn er twee heren, twee, niet meer: twee. God en het geld. Wie het geld dient is tegen God”. Hier deed het geld de werkelijkheid veranderen. Ze hadden het wonder van de verrijzenis gezien, maar werden betaald om te zwijgen. Laten we aan de vele malen denken dat christelijke mannen en vrouwen betaald werden om in de praktijk de verrijzenis van Christus niet te onderkennen en niet deden wat Christus ons als christenen heeft gevraagd.

Geliefde broeders en zusters, ook dit jaar zullen Pasen vieren in de context van de pandemia. In vele situaties van lijden, vooral wanneer de lijdende mensen, gezinnen en volkeren, reeds beproefd worden door armoede, rampspoed of conflicten, is het Kruis van Christus als een schijnwerper die de weg naar de haven wijst terwijl de schepen nog tijdens de storm in volle zee zijn. Het Kruis van Christus is het teken van de hoop die niet teleurstelt. Het zegt ons dat zelfs niet één traan, niet één zucht verloren gaan in Gods heilsplan. Vragen we de Heer dat Hij ons de gave schenkt Hem te dienen en Hem te herkennen en ons niet te laten betalen om Hem te vergeten.