50e Werelddag van de Aarde

Beste broeders en zusters, goedendag!

Vandaag vieren we de 50ste Werelddag van de Aarde. Het is een gelegenheid om onze inzet te hernieuwen voor ons gemeenschappelijk huis, om het lief te hebben en te zorgen voor de zwakke leden van ons gezin. De tragische pandemie van het coronavirus toont aan dat we globale uitdagingen slechts aankunnen door samen te werken en door te zorgen voor de meest broze medemensen. De Encycliek Laudato Si' [5000] draagt precies deze ondertitel: “over de zorg voor het gemeenschappelijk huis”. Vandaag gaan we wat nadenken over de verantwoordelijkheid die kenmerkend is voor “onze levensweg op deze aarde.” Laudato Si' [[5000|160]] We moeten groeien in het bewustzijn over de zorg voor het gemeenschappelijk huis.

We zijn gemaakt uit aardse stof en de vruchten van de aarde voeden ons leven. Maar, zoals het boek Genesis in herinnering brengt, we zijn niet louter “aards”. We dragen in ons ook de levensadem die van God komt. (Gen. 2, 4-7) [[b:Gen. 2, 4-7]] In het gemeenschappelijk huis leven we dus als één menselijk gezin en in biodiversiteit met de andere schepselen van God. Als imago Dei, beeld van God, zijn we geroepen om zorg en eerbied te betonen aan alle schepselen en liefde en medelijden te bevorderen voor onze broeders en zusters, bijzonder voor de zwakken. En dat alles in navolging van de liefde van God voor ons, zoals geopenbaard in zijn Zoon Jezus, die mens geworden is om met ons deze situatie te delen en ons te verlossen.

Ten gevolge van het egoïsme schieten we tekort in onze verantwoordelijkheid als behoeders en beheerders van de aarde. “het volstaat om een oprechte blik op de realiteit te werpen, om te zien dat ons gemeenzaam huis erg beschadigd is.” Laudato Si' [[5000|61]] We hebben het vervuild, we hebben het beroofd en zo brengen we ons eigen leven in gevaar. Om deze reden werden verschillende internationale en lokale bewegingen gestart om het bewustzijn te wekken. Ik waardeer deze initiatieven heel oprecht en het zal nog nodig zijn dat onze kinderen op straat komen om ons te leren wat vanzelfsprekend is met name dat er voor ons geen toekomst is als we het milieu vernietigen dat ons draagt.

We hebben verzuimd de aarde, ons huis met tuin, en onze broeders te behoeden. We hebben gezondigd tegen de aarde, tegen onze naasten en, uiteindelijk, tegen de Schepper, de goede Vader die bezorgd is voor elkeen en wil dat we samenleven in gemeenschap en welzijn. En hoe reageert de aarde? Wat dit betreft is er een Spaans spreekwoord dat heel helder is en zegt: “God vergeeft altijd; wij mensen vergeven soms wel en soms niet; de aarde vergeeft nooit”. De aarde vergeeft niet. Als wij de aarde afbreken, zal het antwoord heel erg zijn.

Hoe kunnen we een evenwichtige relatie herstellen met de aarde en met de rest van de mensheid? Een evenwichtige relatie…Vaak verliezen we dat zicht op het evenwicht. Het evenwicht is het werk van de Heilige Geest. Hoe kunnen we ook in het gemeenschappelijk huis, op aarde, in onze relaties met de mensen, met de naaste, met de armen, dit evenwicht herstellen? We hebben nood aan een nieuwe wijze van kijken naar ons gemeenschappelijk huis. Laten we wel wezen. De aarde is geen opslagplaats van grondstoffen om uit te baten. Voor ons gelovigen is de natuurlijke wereld “het Evangelie van de Schepping”. Zij is uitdrukking van de scheppingskracht van God die het menselijk leven boetseert en die de wereld in het bestaan roept, samen met al wat zij bevat, om de mensheid te helpen leven. Het Bijbelse scheppingsverhaal sluit als volgt af: “God bekeek alles wat Hij gemaakt had, en Hij zag dat het heel goed was.” (Gen. 1, 31) [b:Gen. 1, 31]. Wanneer we de drama’s in de natuur zien, het antwoord van de aarde op onze mishandeling, dan denk ik: “Als ik nu aan de Heer zou vragen wat Hij erover denkt, dat denk ik niet dat Hij mij zou zeggen dat het een heel goede zaak is”. Wij hebben het werk van de Heer vernield!

De viering vandaag van de Werelddag van de Aarde roept ons op de heilige eerbied voor de aarde terug te vinden. Zij is niet slechts ons huis, zij is ook het huis van God. Zo ontstaat in ons het inzicht op heilige grond te leven!

Geliefde broeders en zusters, “laten we de esthetische en contemplatieve zin wekken die God in ons gelegd heeft.” Querida Amazonia [[7584|56]] De profetie van de contemplatie is iets wat wij, vooral van de originele bewoners, leren. Zij leren ons dat we de aarde niet kunnen verzorgen als we haar niet liefhebben en haar niet eerbiedigen. Zij hebben die wijsheid van “het goede leven”, niet in de zin van het er goed van nemen, maar in de zin van leven in evenwicht met de aarde. Zij noemen dit evenwicht “het goede leven”.

Tegelijkertijd hebben we nood aan een ecologische bekering die zich vertaalt in concrete acties. Als één gezin waarin ieder afhankelijk is van de ander, hebben we nood aan een gemeenschappelijk plan om de bedreigingen tegen ons gemeenschappelijk huis te verijdelen. “De onderlinge afhankelijkheid verplicht ons naar de wereld te kijken als één wereld, één gemeenschappelijk project.” Laudato Si' [[5000|164]]. We beseffen het belang als internationale gemeenschap samen te werken om ons gemeenschappelijk huis te beschermen. Ik doe een oproep tot wie het gezag heeft het proces te leiden dat tot twee belangrijke internationale conferenties zal voeren: de COP15 over de biodiversiteit in Kunming (China) en COP26 over de klimaatveranderingen in Glasgow (Verenigd Koninkrijk). Deze twee ontmoetingen zijn uiterst belangrijk.

Ik zou ook willen oproepen om op nationaal en lokaal vlak overleg te organiseren. Het is goed om vanuit verschillende sociale situaties samen te komen en een begin te maken met een volksbeweging “van onderuit”. De Werelddag van de Aarde die we vandaag vieren is precies op deze wijze ontstaan. Ieder van ons kan zijn kleine bijdrage leveren: “Men moet niet denken dat deze inspanningen de wereld niet zullen veranderen. Van deze handelingen gaat in de samenleving een weldadigheid uit die steeds meer vruchten voortbrengt dan men kan vaststellen, omdat zij binnen deze aarde een weldadigheid tot stand brengen die de neiging heeft om onzichtbaar zich te verspreiden.” Laudato Si' [[5000|212]]

Laten we ons, in deze paastijd van vernieuwing, inzetten om het schitterende geschenk van de aarde, ons gemeenschappelijk huis, lief te hebben en te waarderen. Laten we zorg dragen voor alle leden van het menselijk gezin. Laten we als broeders en zusters, die we zijn, samen onze hemelse Vader smeken: “Zend ons uw Geest en hernieuw het aanschijn van de aarde.” (Ps. 104, 30) [[b:Ps. 104, 30]].