Kerstmis: de verrassingen die God graag heeft

Dierbare broeders en zusters goedendag!

Over zes dagen is het Kerstmis. De kerstbomen, de versiering en de lichten alom herinneren eraan dat het ook dit jaar feest zal zijn. De publiciteitscampagnes nodigen uit elkaar altijd nieuwe geschenken te geven om de ander te verrassen. Maar ik stel me de vraag: is dat het feest dat God graag heeft? Welk kerstfeest zou Hij graag hebben? Welke geschenkjes? Welke verrassingen?

Laten we naar de eerste Kerstmis in de geschiedenis kijken om de smaak van God te ontdekken. Die eerste Kerstmis in de geschiedenis was vol verrassingen. Beginnen we bij Maria, de verloofde van Jozef. De engel komt en verandert haar leven. De maagd zal moeder worden. Vervolgens is er Jozef, geroepen om vader te worden van een kind dat hij niet verwekt heeft. Een kind – onverwachte wending - dat zich op het minst gelukkige ogenblik aandient, namelijk op het ogenblik dat Maria en Jozef verloofden waren die nog niet samenwoonden. Om het schandaal te vermijden had Jozef Maria moeten wegzenden en zo zijn goede naam vrijwaren. Hij verrast. Om Maria niet te schaden, denkt hij eraan haar in stilte te verlaten ten koste van zijn eigen reputatie. Nog een andere verrassing. In een droom vraagt God hem zijn plannen te wijzigen en Maria tot vrouw te nemen. Zodra Jezus geboren is, wordt hem andermaal in een droom gevraagd zijn gezinsplannen te wijzigen en naar Egypte uit te wijken. Kerstmis veroorzaakt onvoorziene veranderingen van leven. Als we echt Kerstmis willen beleven, moeten we ons hart openen voor verrassingen en bereid zijn onvoorziene veranderingen van leven te aanvaarden.

De grootste verrassing gebeurt in de kerstnacht. De Allerhoogste is een baby. Gods Woord is een peuter, “tot spreken nog onbekwaam”. Gods Woord werd “tot spreken onbekwaam”. Om de Verlosser te begroeten zijn er niet de overheden van die tijd of die plaats en ook niet de gezanten. Neen, alleen eenvoudige herders die, verrast door engelen, terwijl zij ’s nachts aan het werk waren, onverwijld op weg gaan. Wie zou dat verwacht hebben? Kerstmis dat is: het onverwachte van God vieren of beter, een onverwachte God vieren die onze logica en onze verwachtingen omkeert.

Kerstmis houden betekent op aarde de verrassingen van de Hemel verwelkomen. Men kan niet “laag bij de grond” leven als de Hemel zijn nieuwheid op aarde gebracht heeft. Kerstmis is het begin van een nieuwe tijd waarin het leven niet geprogrammeerd wordt, maar geschonken; waarin men niet meer voor zichzelf leeft, op grond van eigen voorkeur, maar voor God en met God. Want, sinds Kerstmis is God, God-met- ons, die met ons leeft, met ons op weg is. Kerstmis beleven, betekent zich door zijn verrassende nieuwheid laten raken. Het Kerstmis van Jezus biedt niet de weldadige warmte van de open haard, maar de goddelijke rilling die de geschiedenis schudt. Kerstmis dat is de weerwraak van de nederigheid op de hoogmoed, van de stilte op het lawaai, van het gebed op “geen tijd”, van God op mijn ik.

Kerstmis houden is doen zoals Jezus, gekomen voor ons, noodlijdenden en afdalen naar hen die ons nodig hebben. Het is doen zoals Maria: vertrouwen, gehoorzaam aan God, ook zonder te begrijpen wat Híj zal doen. Kerstmis houden is doen zoals Jozef: opstaan om te doen wat God wil, ook al is dat niet volgens onze planning. De heilige Jozef verrast. In het Evangelie voert hij nimmer het woord. Geen woord van Jozef in het Evangelie. En God spreekt tot hem in stilte, in zijn slaap. Kerstmis dat is: de stille stem van God verkiezen boven het tumult van de consumptie. Als we erin slagen stil bij de kribbe te verwijlen, dan zal ook voor ons Kerstmis een verrassing zijn, niet iets wat we al lang kennen. In stilte verwijlen bij de kribbe, dat is de uitnodiging voor Kerstmis. Gun jezelf wat tijd. Verwijl bij de kribbe. In stilte. En je zult het voelen, je zult de verrassing merken.

Spijtig genoeg kan men zich vergissen van feest en boven de nieuwigheden van de Hemel de gangbare zaken der aarde verkiezen. Als Kerstmis slechts een mooi traditioneel feest blijft, met ons in het centrum en niet Hij, dan is het een gemiste kans. Alsjeblieft, verwereldlijkt Kerstmis niet! Laten we de Feesteling niet terzijde schuiven zoals toen, wanneer “Hij kwam in het zijne, maar de zijnen aanvaardden Hem niet” (Joh. 1, 11) [b:Joh. 1, 11]. Vanaf de eerste evangelielezing van de Advent heeft de Heer ons gewaarschuwd dat onze geest “niet afgestompt raakt door een roes … en de zorgen des levens” (Lc. 21, 34) [b:Lc. 21, 34]. In deze dagen is men gehaast, zoals nooit anders tijdens het jaar. Zo doen we het tegendeel van wat Jezus vraagt. We schuiven de schuld af op de vele dingen die ons te doen staan en op de wereld die altijd maar sneller gaat. Welnu, Jezus heeft nooit de schuld aan de wereld gegeven. Hij heeft gevraagd dat we ons niet zouden laten op sleeptouw nemen en ten allen tijde waken door te bidden. (Lc. 21, 36) [[b:Lc. 21, 36]]

Het zal Kerstmis zijn, als wij, zoals Jozef, ruimte zullen maken voor de stilte. Als we, zoals Maria, aan God zullen zeggen: “Zie, hier ben ik”. Als we, zoals Jezus, nabij zullen zijn aan wie eenzaam is. Als we, zoals de herders, buiten onze omheiningen zullen treden om bij Jezus te zijn. Het zal Kerstmis zijn als we het licht van de arme grot van Betlehem vinden. Het zal geen Kerstmis zijn als we de schitterende lichten van de wereld zullen zoeken, als we ons opvullen met geschenken, maaltijden en soupers zonder hulp te bieden aan één enkele arme die op God gelijkt, want met Kerstmis is God arm geworden.

Geliefde broers en zussen, ik wens jullie een zalig kerstfeest. Een Kerstmis rijk aan de verrassingen van Jezus! Misschien zijn het storende verrassingen, maar dat is de smaak van God. Als we er op ingaan zullen we onszelf een schitterende verrassing bezorgen. Ieder van ons bezit in zijn hart het vermogen zichzelf te verrassen. Laten we ons met Kerstmis door Jezus verrassen.