Pastorale Munus

Ondanks talrijke belemmeringen hebben de Bisschoppen te allen tijde door hun voorbeeld vooral van de liefde hun herderlijk ambt uitgeoefend waaraan Christus Jezus de zware verplichtingen heeft verbonden om te onderwijzen, naar de heiligheid te voeren, te binden en ontbinden.

Daar echter in de loop der eeuwen de zorgen en de activiteiten van de Kerk zich steeds meer uitbreiden, is de Apostolische Stoel altijd met de grootste belangstelling en welwillendheid tegemoet gekomen aan de verzoeken van de Bisschoppen aangaande hun pastorale zorgen en zij heeft de Herders van de bisdommen buitengewoon gezag en rechtsmacht verleend, maar hun ook bijzondere volmachten en privilegies geschonken om op de juiste wijze in de behoeften van het ogenblik te voorzien.

Daar de tweede zittingsperiode van het Tweede Oecumenisch Vaticaans Concilie [d:4] haar einde nadert en Wij niets liever wensen dan aan de Concilievaders een blijk van de grote waardering te tonen, die Wij jegens alle Eerbiedwaardige Broeders in het Episcopaat koesteren, hebben Wij thans besloten gaarne gehoor te geven aan hun wensen en hun datgene te verlenen, waardoor niet alleen hun bisschoppelijke waardigheid in een helder licht wordt geplaatst, maar waardoor ook de uitoefening van hun herderlijk ambt doeltreffender en lichter wordt gemaakt. Want Wij zijn van mening dat dit zeer goed met Onze plicht als Opperherder overeenkomt. Terwijl Wij dit met grote bereidwilligheid aan de Bisschoppen verlenen, vragen Wij hun allen tevens om in zeer nauwe vereniging met Christus en met Ons, Zijn Plaatsbekleder op aarde, en "bewogen door een brandende liefde te trachten, de zorg voor alle kerken" (2 Kor. 11, 28) [b:2 Kor. 11, 28], die op Onze schouders drukt, door hun hulpvaardigheid te verlichten.

Omdat het zeer verstrekkende volmachten betreft, verlenen Wij deze zó, dat de Bisschoppen ze niet aan anderen kunnen delegeren, behalve aan hun Coadjutor, hun hulpbisschoppen en Vicaris-Generaal tenzij bij het verlenen van elke volmacht afzonderlijk uitdrukkelijk iets anders is bepaald.

Volgens de norm van het geldende recht komen deze volmachten, die volgens Onze verklaring rechtens aan de residerende Bisschoppen worden toegekend, ook rechtens toe aan de Apostolische Vicarissen en Prefecten, aan de blijvende Apostolische Administratoren en aan de Abten en Prelaten met eigen rechtsgebied, die allen in hun rechtsgebied dezelfde rechten en volmachten genieten, als de residerende Bisschoppen in hun eigen diocees. En ofschoon de Apostolische Vicarissen en Prefecten geen Vicaris-Generaal kunnen aanstellen, kunnen zij de desbetreffende volmachten wettelijk aan hun eigen Vicarius Delegatus delegeren. Uit eerbied en liefde jegens iedere Bisschop van de Katholieke Kerk en na rijp beraad en verordenen Wij door dit motu proprio en op Ons Apostolische Gezag, dat vanaf 8 december van dit jaar 1963 de Bisschoppen terstond wettig van de volgende volmachten en privilegies gebruik kunnen maken.

Volmachten, die rechtens toekomen aan de residerende Bisschop vanaf het ogenblik van de canonieke inbezitname van zijn diocees, welke volmachten hij echter aan anderen niet kan delegeren – tenzij dat uitdrukkelijk hierbij is vermeld – behalve aan zijn Coadjutor en Hulpbisschoppen en aan zijn Vicaris-Generaal.

Wegens een redelijk motief het wettig gebruik van rescripten of indulten voor niet langer dan een maand te verlengen, welke door de Apostolische Stoel verleend zijn en zijn verlopen zonder dat tijdig een verzoek tot verlening ervan naar de Apostolische Stoel gezonden is: met de verplichting echter om zich terstond tot haar te wenden voor het verkrijgen van de gunst of, als de aanvrage reeds gedaan is, om een antwoord te bekomen.

Aan de priesters wegens gebrek aan geestelijkheid en om een wettige reden het voorrecht te verlenen op werkdagen tweemaal de Mis te kunnen celebreren; en zelfs driemaal op zondagen en andere verplichte feestdagen, als dit voor de zielzorg werkelijk noodzakelijk is.

Aan de priesters, die twee- of driemaal de Mis opdragen, toe te staan iets bij wijze van drank te gebruiken, ook al is er geen tijdsverloop tussen van één uur vóór het opdragen van de Mis.

Aan de priesters wegens een wettige reden toe te staan de Mis op ieder uur van de dag te celebreren en ’s avonds de communie uit te reiken, overigens met inachtneming van de voorschriften.

Aan de priesters, die slecht kunnen zien of door een andere ziekte zijn aangetast, toe te staan dagelijks de Votiefmis van de Moeder Gods Maria of de Mis van de overledenen op te dragen met assistentie van een andere priester of van een diaken, zo dikwijls als dit nodig is, met inachtneming van de Instructie van de H. Congregatie der Riten van 15 april 1961. Spiritus Sancti munera [[3499]]

Dezelfde volmacht te verlenen aan de priesters, die geheel blind zijn, mits deze altijd gebruik maken van de assistentie van een andere priester of van een diaken.

De priesters toe te staan de Mis op te dragen buiten een heiligdom, maar op een passende plaats – nooit echter in een slaapvertrek – op een altaarsteen, en wel om een redelijk motief in een of ander buitengewoon geval, maar slechts wegens een gewichtiger reden voor altijd.

Ook de volmacht te verlenen de Mis wegens een geschikt motief te celebreren op zee met aanwending van de vereiste voorzorgen.

Aan de priesters, die het indult van het draagbaar altaar genieten, de volmacht te schenken wegens een wettige en gewichtige reden als altaarsteen het antimension der Grieken te gebruiken of een linnen doek, door de Bisschop erkende relikwieën van Heilige Martelaren zijn ingenaaid, overigens met inachtneming van de rubrieken, in het bijzonder betreffende de altaardwalen en het corporale.

Aan zwakke of bejaarde priesters de volmacht te verlenen de Mis thuis op te dragen – niet echter in het slaapvertrek – en wel iedere dag, ook op meer plechtige feesten, met inachtneming van de liturgische wetten, doch met de toestemming om te zitten, als zij niet kunnen staan.

De Missen van de legaten, ofschoon zij vastgesteld zijn, wegens vermindering van de inkomsten tot het in het bisdom bepaalde stipendium te reduceren zolang de oorzaak voortduurt, mits niemand door een verplichting wordt gebonden en gevoeglijk kan verplicht worden om het stipendium te doen verhogen.

Tevens om de verplichtingen of de legaten van de Missen te reduceren, die beneficies of andere kerkelijke instellingen belasten, indien de inkomsten van het beneficie of van de instelling ontoereikend worden voor het passend onderhoud van de beneficiant en voor het verrichten van de werkzaamheden van het heilig ambt, die eventueel aan het beneficie verbonden zijn of om het eigen doel van die kerkelijke instelling naar behoren te bereiken.

Aan de aalmoezeniers van alle ziekenhuizen, opvoedingsinstellingen en gevangenissen de volmacht te verlenen om, bij afwezigheid van de pastoor, aan de gelovigen in gevaar van sterven het sacrament van het Vormsel te kunnen toedienen, met inachtneming van de voorschriften van de H. Congregatie van de Sacramenten vervat in het decreet " Spiritus Sancti munera [3499]" van 14 september 1946 voor de priester als bedienaar van het Sacrament van het Vormsel.

Aan wetenschappelijk onderlegde en voorzichtige biechtvaders de volmacht toe te staan iedere gelovige in het sacrament van de biecht te absolveren van alle censuren, ook de gereserveerd, uitgezonderd echter:

1. de censuren ab homine;
2. de censuren op heel bijzondere wijze gereserveerd aan de Apostolische Stoel;
3. de censuren die betrekking hebben op het bekendmaken van een geheim van het Heilige Officie;
4. de excommunicatie, die de priesters oplopen en allen, die het wagen met hen een huwelijk aan te gaan, al is het ook slechts een burgerlijk huwelijk, en tevens in feite met hen samenleven.

Wegens een geschikt motief te dispenseren in het tekort aan leeftijd van de wijdelingen, mits dit niet langer is dan zes maanden.

Te dispenseren in het beletsel voor de wijdingen, waardoor de kinderen van niet-katholieken getroffen worden, zolang de ouders in hun dwaling volharden.

Degenen, die reeds gewijd zijn, met betrekking tot het opdragen van de Mis en het aanvaarden en behouden van kerkelijke beneficies te dispenseren van sommige irregulariteiten, voorkomend ex delicto of ex defectu, mits daaruit geen ergernis ontstaat en mits de bediening van het altaar op de juiste wijze geschiedt – met uitzondering echter van de gevallen in can. 985, n. 3º en 4º van het Kerkelijk Wetboek [2620|(985)] – en, wanneer het een ketter of een schismatiek betreft, met voorafgaande afzwering in de handen van degene die de absolutie geeft.

De heilige wijdingen toe te dienen buiten de kathedraal en buiten de daarvoor vastgestelde tijden, ook op weekdagen als het belang van de zielzorg dit vraagt.

Wegens een wettig en redelijk motief te dispenseren in alle beletselen van lagere rang, ook wat de gemende huwelijken betreft, maar in dit geval met inachtneming van de voorschriften in can. 1061-1064 van het Kerkelijk Wetboek [2620|(1061-1064)].

Wegens een dringende en gewichtige reden te dispenseren in de beletselen van gemengde godsdienst en verschil van eredienst, ook voor het geval dat van het Paulinis voorrecht wordt gebruik gemaakt, met inachtneming van de voorschriften in can. 1061-1064 [2620|(1061-1064)] van het Kerkelijk Wetboek.

Mits de huwelijkstoestemming voortduurt, de sanatio in radice van huwelijken te bewerken, die ongeldig zijn tengevolge van beletselen van mindere rang, of van een gebrek aan de rechtsvorm, ook als het gemengde huwelijken betreft, maar in dit geval met inachtneming van de voorschriften in can. 1061 van het Kerkelijk Wetboek [2620|(1051)].

Mits de huwelijkstoestemming voortduurt, de sanatio in radice van huwelijken te bewerken, die ongeldig zijn tengevolge van het beletsel van verschil van eredienst, ook wanneer ze ongeldig zijn bij gebrek aan rechtsvorm, echter met inachtneming van de voorschriften in can. 1061 van het Kerkelijk Wetboek [2620|(1061)].

Wegens een ernstig motief toe te staan dat de interpellatie van de ongelovige kan geschieden vóór het doopsel van de bekeerling; en wegens en eveneens ernstig motief te dispenseren in deze interpellatie vóór het doopsel van de bekeerling; mits in dit geval uit de beknopte en buitengerechtelijke vorm vaststaat dat de interpellatie niet kan plaats hebben of nutteloos is.

Wegens een redelijk motief de verplichting te reduceren, waardoor de kathedrale of de collegiale Kapittels van de Kanunniken gehouden zijn om dagelijks het goddelijk officie in koor te volbrengen, door namelijk toe te staan dat de koordienst of slechts op bepaalde dagen of alleen voor een bepaald gedeelte kan weggelaten worden.

In zoverre dit noodzakelijk is, aan sommige Kanunniken werkzaamheden van zielzorg, onderwijs of apostolaat toe te vertrouwen met excuus van de koordienst, doch met behoud van het recht op de inkomsten, niet echter op de zogenaamde distributies "inter praesentes" of op de dagelijkse distributies.

Wegens zwakheid van gezichtsvermogen of om een andere reden, zolang deze voortduurt, het goddelijk officie te veranderen in het dagelijks bidden van althans het derde deel van het rozenkransgebed van de H. Maagd of van andere gebeden.

In bijzondere gevallen of voor een bepaalde tijd de Vicaris-Generaal of een andere waardige priester af te vaardigen om draagbare altaren, kelken en patenen te consacreren volgens de vorm van het Pontificale en met gebruik van de door de Bisschoppen gewijde heilige oliën.

Aan lagere geestelijken, religieuze leken en godvruchtige vrouwen toe te staan palla’s, corporalen en purificatoria ook voor de eerste maal te mogen wassen.

Gebruik te maken van de volmachten en privilegies – met behoud van hun omvang en strekking – waarover de Religieuze instellingen in het bisdom voor het welzijn van de gelovigen beschikken.

Aan de priesters de volmacht te schenken om volgens de door de Kerk voorgeschreven riten de staties van de Kruisweg op te richten, ook in de open lucht, met alle aflaten, die verleend worden aan degenen, die deze godvruchtige oefening volbrengen. Van deze volmacht kan echter geen gebruik gemaakt worden in het parochieel gebied, waar zich een huis bevindt van religieuzen, die met apostolische toestemming de staties van de Kruisweg mogen oprichten.

Op het Seminarie onwettige kinderen aan te nemen, als zij de hoedanigheden bezitten, die voor het aannemen op een Seminarie vereist worden, mits het geen kinderen zijn voortgekomen uit overspel of heiligschennis.

Verlof te geven om wegens een wettige reden kerkelijke goederen te kunnen vervreemden, verpanden, met een hypotheek bezwaren, verhuren, verpachten en aan morele kerkelijke personen om schulden aan te gaan tot een bedrag, dat de nationale of regionale Bisschopsconferentie heeft voorgesteld en de Apostolische Stoel heeft goedgekeurd.

Tot aan een vijfde triennium toe een gewone biechtvader van vrouwelijke religieuzen te benoemen, indien wegens gebrek aan daartoe geschikte priesters geen andere voorziening mogelijk is of indien het merendeel der religieuzen, met inbegrip van degenen die anders geen stemrecht hebben, in een geheime stemming om bevestiging van die biechtvader vragen; voor haar, die een andere biechtvader willen, moet dan een andere voorziening getroffen worden als zij dit wensen.

Om een wettig motief het pauselijk slot van de kloosters van slotzusters binnen te gaan, die zich in zijn diocees bevinden, en om een wettige en gewichtige reden toe te staan dat anderen in het slot worden toegelaten en dat de slotzusters dit verlaten: voor de tijd althans die werkelijk noodzakelijk is.

Op verzoek van de bevoegde Overste te dispenseren in het beletsel, waardoor zij verhinderd worden om in een kloosterinstelling in te treden, die bij een niet-katholieke sekte waren aangesloten.

Op verzoek van de bevoegde Overste te dispenseren in de onwettigheid van hun geboorte de kandidaten voor een Kloosterinstelling, die tot het priesterschap bestemd zijn en ook anderen, indien het voorschrift van de Constituties hen verhindert om in een Kloosterinstelling in te treden. Maar in beide gevallen kunnen de kinderen, voortgekomen uit overspel of heiligschennis, niet gedispenseerd worden.

Op verzoek van de bevoegde Overste geheel of gedeeltelijk de uitzet kwijt te schelden, die de postulanten moeten meebrengen om in een klooster van slotzusters of in een andere congregatie van pauselijk recht aangenomen te worden.

De religieuzen toe te staan om van de ene Congregatie naar een andere van bisschoppelijk recht over te gaan.

Wegens dringende en zeer gewichtige reden iedere religieus uit het bisdom weg te zenden, indien zijn hogere Overste, na gewaarschuwd te zijn, het toezicht heeft nagelaten, nadat echter de kwestie terstond aan de Apostolische Stoel is voorgelegd.

Ook door middel van verstandige en geschikte personen aan ieder van hun gelovigen toe te staan om verboden boeken en tijdschriften, ook die de ketterij of het schisma ex professo verdedigen of de grondslagen van de godsdienst trachten te ondermijnen, te lezen en zó te bewaren dat ze niet in handen van onbevoegden komen. Deze toestemming kan slechts aan hen gegeven worden die de verboden boeken en tijdschriften moeten lezen om deze te bestrijden of om hun eigen taak naar behoren te vervullen of om hun studie wettelijk te voltooien.

Overal ter wereld het Woord Gods te verkondigen, tenzij de plaatselijke Ordinaris dit uitdrukkelijk heeft geweigerd.

Overal ter wereld de Biecht te horen van de gelovigen, ook van de vrouwelijke religieuzen, tenzij de plaatselijke Ordinaris dit uitdrukkelijk heeft geweigerd.

Alle gelovigen overal te absolveren van alle gereserveerde zonden, met uitzondering echter van de zonde van valse aanklacht van een onschuldige priester bij de kerkelijke rechter wegens het misdrijf van sollicitatie.

Alle gelovigen overal in het sacrament van de biecht te absolveren van alle censuren, ook de gereserveerde, uitgezonderd echter:

• de censuren ab homine;
• de censuren op heel bijzondere wijze gereserveerd aan de Apostolische Stoel;
• de censuren die betrekking hebben op het bekendmaken van een geheim van het Heilig Officie;
• de excommunicatie, die de priesters oplopen en allen, die het wagen met hem een huwelijk aan te gaan, al is het ook slechts een burgerlijk huwelijk, en tevens in feite met hen samenleven.

De residerende Bisschoppen kunnen voor hun eigen onderdanen van deze volmacht ook in foro externo absolveren.

De H. Eucharistie in zijn huiskapel bewaren, mits de voorschriften van de liturgische wetten op de juiste wijze in acht worden genomen.

Om een redelijk motief de Mis op ieder uur van de dag celebreren en ook ’s avonds de Communie uit te reiken, overigens met inachtneming van de voorschriften.

Overal door een enkel kruisteken met alle aflaten, die door de Heilige Stoel gewoonlijk verleend worden, rozenkransen en andere gebedskransen, kruisen, medailles, door de Apostolische Stoel goedgekeurde scapuliers te wijden en deze laatste op te leggen zonder verplichting tot inschrijven.

Door één zegening in kerken en in kapellen, ook private, en in andere godsdienstige plaatsen de staties van de Kruisweg op te richten met alle aflaten, die verleend worden aan degenen, die deze godvruchtige oefening volbrengen.

Zeer gaarne schenken Wij aan Onze Broeders in het Episcopaat deze volmachten en privilegies in de geest en met de bereidwilligheid, die Wij boven hebben uiteengezet, opdat namelijk dit alles tenslotte moge bijdragen tot het sieraad en het welzijn van de Kerk van Christus, waaraan Wij Onszelf en al het Onze te danken hebben. Niettegenstaande alwat hiermede in strijd mocht zijn, zelfs al verdient het een speciale melding.

Gegeven te Rome bij Sint Pieter, 30 november van het jaar 1963, het eerste van Ons Pontificaat.

Paus Paulus VI