Interview met de meegereisde journalisten in het vliegtuig van Fatima naar Rome

Paus Franciscus: Vooreerst, goeie avond. Dank u. Ik zou zo veel mogelijk vragen willen beantwoorden, dus laat ons een beetje voortmaken. Ik heb niet graag dat men mij halverwege komt zeggen dat het tijd is voor de snack … Dank u.

Fatima Campos Ferreira, Portugese radio en televisie: U bent als pelgrim naar Fatima gekomen om Francisco en Jacinta heilig te verklaren in het jaar van de honderdste verjaardag van de verschijningen. Wat rest nu de Kerk en de wereld als men uitgaat van dit historisch punt? En ook, u zal binnenkort, op 24 mei, Donald Trump, de president van de Verenigde Staten ontvangen. Wat kan de wereld van deze ontmoeting verwachten en wat verwacht u ervan?

Paus Franciscus: Dat Fatima een boodschap heeft van vrede, is zeker. En aan de mensheid gebracht door drie grote boodschappers, jonger dan 13 jaar. Interessant. Dat ik als pelgrim gekomen ben, ja. De heiligverklaring stond aanvankelijk niet op het programma, omdat het onderzoek van het wonder nog gaande was, maar plots bleken de onderzoeken over heel de lijn positief en werd het proces versneld ... Zo is het gegaan. Voor mij was dat een heel grote vreugde. Wat de wereld daarvan kan verwachten? Vrede. En waarover zal ik met eender wie spreken? Over vrede.

Fatima Campos Ferreira : Wat rest nu van dit historisch ogenblik voor de Kerk en de wereld ?

Paus Franciscus: Een boodschap van vrede. En ik zou iets willen vertellen dat mijn hart geraakt heeft. Voor mijn vertrek [6100], heb ik enkele geleerden van verschillende godsdiensten ontvangen die in de Sterrenwacht van het Vaticaan, in Castelgandolfo, onderzoek verrichten. Er waren ook agnostici en atheïsten bij. Een atheïst zei me: “ik ben atheïst” – hij heeft me niet gezegd van welk volk noch van waar hij kwam. Hij sprak engels, ik kende hem niet en heb het hem niet gevraagd – “Ik vraag u een gunst: zeg aan de christenen dat ze meer van de moslims moeten houden”. Een boodschap van vrede.

Fatima Campos Ferreira: is het dat wat u aan Trump zal zeggen?

(de Paus glimlacht)

Miguel Aura: Heiligheid, u heeft zich in Fatima gepresenteerd als “de bisschop in het wit gekleed”. Tot nu werd deze uitdrukking vooral toegepast op het derde deel van het geheim, op Johannes Paulus II en de martelaren van de 20e eeuw. Wat betekent uw identificatie met deze woorden?

Paus Franciscus: Ja, in het gebed [6569]. Niet ik, maar het heiligdom heeft het opgemaakt. Maar ik heb me ook de vraag gesteld, waarom hebben ze dat gezegd? Er is een band met het wit: de bisschop in het wit gekleed, de Maagd Maria in het wit gekleed, de witte dageraad van de kinderlijke onschuld na het doopsel ... Er is een band in dit gebed door het wit. Ik geloof – omdat ik het niet opgemaakt heb – ik geloof dat men op een litteraire manier - door het wit - het verlangen naar onschuld, naar vrede heeft willen uitdrukken: onschuld, de andere geen kwaad berokkenen, geen oorlog voeren.

Miguel Aura : wordt de interpretatie van de boodschap herzien?

Paus Franciscus: Nee. De visie ... ik geloof dat kardinaal Ratzinger, toen prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106], het allemaal heel duidelijk heeft uitgelegd.

Claudio Lavagna van NBC: Dag, Heilige Vader. Gisteren heeft u aan de gelovigen gevraagd alle muren neer te halen. En toch, op 24 mei zal u een staatsleider ontmoeten die ermee dreigt muren te bouwen: hij staat een beetje haaks op uw woorden, maar het lijkt dat hij ook over andere onderwerpen een andere mening en beslissingen heeft dan u, bijvoorbeeld over de noodzaak om maatregelen te nemen aangaande de opwarming van de aarde of de opvang van migranten. Wat is op de vooravond van die ontmoeting, uw mening over de politiek van president Trump aangaande die onderwerpen, en wat verwacht u van een ontmoeting met een staatsleider die tegengesteld lijkt te denken en te handelen dan u?

Paus Franciscus: De eerste vraag – maar ik kan de twee beantwoorden: ik vel geen nooit een oordel over iemand zonder hem eerst te horen. Ik denk dat ik dat niet mag doen. Als we met mekaar spreken, zullen dingen naar boven komen: ik zal zeggen wat ik denk, hij zal zeggen wat hij denkt. Maar ik heb nooit, nooit een oordeel willen vellen zonder de persoon te horen. En de tweede is wat ik denk over …

Claudio Lavagna : wat u denkt over onderwerpen zoals de opvang van migranten …

Paus Franciscus: Dat weet u heel goed!

Claudio Lavagna: De tweede is namelijk: wat verwacht u van een ontmoeting met een staatsleider die het tegengestelde denkt van u?

Paus Franciscus: Er zijn altijd deuren die niet gesloten zijn. Men dient de deuren te zoeken die tenminste een beetje openstaan om te spreken over gemeenschappelijke zaken en vooruit te gaan. Stap voor stap. Vrede is artisanaal: zij wordt dag na dag gemaakt. Respect voor de ander, zeggen wat men denkt, maar met respect, samen op weg gaan … Zeggen wat men denkt, heel oprecht zijn in wat ieder denkt.

Claudio Lavagna: Hoopt u dat hij zijn beslissingen nadien versoepelt ?

Paus Franciscus: Dat is politieke berekening die ik mezelf niet veroorloof. Ook niet op godsdienstig vlak, ik ben geen proseliet.

Elisabetta Piqué, "La Nación": Vooreerst dank voor deze korte en zeer intense reis. Wij wilden u vragen: het is vandaag de honderdste verjaardag van de verschijningen van de Maagd Maria in Fatima, maar tevens de verjaardag van een belangrijk feit in uw leven, dat 25 jaar geleden plaatshad, toen de nuntius u zei dat u hulpbisschop van Buenos Aires zou worden: iets dat het einde van uw ballingschap in Cordoba tekende en grote verandering in uw leven bracht. De vraag is de volgende: heeft u dit feit dat uw leven veranderd heeft, nooit in verband gebracht met de Maagd Maria van Fatima? En heeft u deze dagen dat u tot Haar gebeden heeft, daaraan gedacht en wat kan u ons daarvan vertellen?

Paus Franciscus: Vrouwen weten alles! (hij lacht) Ik heb aan de samenloop van omstandigheden niet gedacht; pas gisteren, toen ik bij de Maagd Maria aan het bidden was, heb ik opgemerkt dat ik 25 jaar geleden, op een 13e mei, een telefoontje kreeg van de nuntius. Ja. Ik weet niet … ik heb gezegd: “maar, kijk eens!” … En ik heb er met de Maagd Maria een beetje over gesproken, ik heb Haar vergeving gevraagd voor al mijn fouten, en ook over een beetje slechte smaak in de keuze van de mensen … (hij lacht). Maar gisteren ben ik mij ervan bewust geworden.

Nicolas Senèze van “La Croix”: Wij keren terug uit Fatima, een plaats waarvoor de Broederschap H. Pius X veel devotie heeft. Er wordt veel gesproken over een akkoord dat aan de Broederschap een officieel statuut zou geven in de Kerk. Sommigen hadden zich reeds voorgesteld dat de aankondiging ervan vandaag kon gebeuren. Denkt u, Heiligheid, dat dit akkoord op korte termijn mogelijk is? En welke hindernissen zijn er nog? Wat is voor u de betekenis van deze verzoening? Zal het de triomfantelijke terugkeer zijn van gelovigen die zullen laten zien wat het betekent echt katholiek te zijn, of is het iets anders?

Paus Franciscus: Ik zou iedere vorm van triomfalisme wegschuiven. Enkele dagen geleden heeft de “feria quarta” (zo heet de vergadering op woensdagen) van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] een document bestudeerd, en deze studie heb ik nog niet ontvangen. Dit ten eerste. Ten tweede, de huidige betrekkingen zijn broederlijk. Vorig jaar heb ik iedereen van hen de toelating gegeven om biecht te horen [6044|7] en ook een juridische vorm voor het huwelijk [5825]. Voordien waren er ook problemen die door diezelfde Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] moesten opgelost worden. Bijvoorbeeld, gevallen van kindermisbruik, zaken voor de Apostolische Penitentiarie [d:208], wanneer een priester terug tot de lekenstaat moest gebracht worden, met al die zaken kwamen zij bij ons … Er zijn broederlijke betrekkingen. Met Mgr. Fellay heb ik een goede band, ik heb hem meermaals gesproken … Ik hou er niet van de zaken sneller te doen verlopen. Op weg gaan, steeds op weg gaan en dan zullen we zien. Voor mij is dit geen probleem van winnaars en verliezers, nee. Het is een probleem van broeders die samen op weg moeten gaan en de manier zoeken om stappen vooruit te zetten.

Tassilo Forchheimer van de ARD: Heilige Vader, naar aanleiding van de verjaardag van de Hervorming - kunnen evangelische en katholieke Christenen samen een stuk op weg gaan? Zal het mogelijk zijn dezelfde Eucharistische tafel te delen? Enkele maanden geleden zei kardinaal Kasper dat men vanaf dit jaar een stap vooruit zou kunnen zetten.

Paus Franciscus: Er zijn grote stappen vooruit gemaakt. Denken we aan de eerste Verklaring over de rechtvaardiging [338]: sindsdien is het niet gestopt. De reis naar Zweden [6519] was zeer belangrijk omdat ze aan het begin (van de vieringen) stond en ook een herdenking met Zweden was. Belangrijk voor de oecumenische weg, namelijk samen op weg gaan door gebed, het martelaarschap, werken van naastenliefde en werken van barmhartigheid. Daar hebben de lutherse en de katholieke Caritas een samenwerkingsakkoord getekend: een grote stap! Doch men blijft altijd stappen verwachten, altijd. U weet dat God een God van verrassingen is. Wij mogen nooit stilstaan, we moeten altijd doorgaan. Samen bidden, samen getuigen, samen werken van barmhartigheid stellen en zo de liefde van Jezus Christus verkondigen, verkondigen dat Jezus Christus de Heer is, de enige Redder, en dat de genade alleen van Hem komt … en op die weg zullen de theologen studeren maar dient men ook op weg te gaan. Met een hart dat open staat voor de beloften …

Mimmo Muolo van "Avvenire": Goeie avond, Heiligheid. Ik stel u een vraag in naam van de Italiaanse groep. Gisteren en vandaag hebben wij in Fatima met u een groot getuigenis van volksgeloof gezien; hetzelfde als wat men bijvoorbeeld ook in andere Mariaheiligdommen ziet zoals Medjugorje. Wat denkt u van die verschijningen – als die er zouden zijn – en van de godsdienstige vurigheid die ze gewekt hebben, aangezien u besloten hebt een bisschop aan te stellen als afgevaardigde voor de pastorale aspecten? En als ik mij een tweede vraag mag veroorloven, waarvan ik weet dat ze u en ook ons, Italianen, nauw aan het hart ligt: er werden NGO’s beschuldigd van heimelijke overeenkomsten met mensenhandelaars. Wat denkt u daarvan?

Paus Franciscus: Ik begin met de tweede. Ik heb in de krant die ik vanmorgen doorbladerde, gelezen dat dit probleem zich stelt, maar ik ken de details nog niet. Daarom kan ik mij er niet over uitspreken. Ik weet dat er een probleem is en dat het onderzoek lopend is. Ik wens dat het doorgaat en dat heel de waarheid aan het licht komt.

De eerste? Medjugorje. Alle verschijningen of veronderstelde verschijningen behoren tot de privé sfeer, zij behoren niet tot het gewone openbaar leergezag van de Kerk. Medjorje: er werd een commissie opgericht voorgezeten door kardinaal Ruini. Benedictus XVI heeft dat gedaan. Eind 2013 of begin 2014, heb ik het resultaat van kard. Ruini ontvangen. Een commissie van goede theologen, bisschoppen en kardinalen. Goede, zeer goede. Het rapport Ruini is zeer, zeer goed. Daarna had de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] enkele twijfels en zij vond het nodig om ieder lid van de “feria quarta” heel de documentatie te bezorgen, ook de zaken die tegen het rapport Ruini leken. Ik heb de officiële aankondiging daarvan ontvangen; ik herinner mij dat het een zaterdagavond was, laat op de avond. Dat leek mij niet juist: alsof het rapport Ruini, dat zeer goed gemaakt was, onder de hamer gebracht werd – excuseer mij de uitdrukking. Zondagmorgen heeft de prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer [d:106] een brief van mij gekregen waarin ik hem vroeg de meningen naar mij persoonlijk te sturen, en niet naar de “feria quarta”. Die meningen werden bestudeerd en ze benadrukken allemaal de geconcentreerdheid van het rapport Ruini.

Ja, in principe, moet men drie zaken onderscheiden. Over de eerste verschiijningen, toen (de zieners) jong waren, zegt het rapport min of meer dat men het onderzoek moet verder zetten. Over de huidige veronderstelde verschijningen, heeft het rapport zijn twijfels. Ik, persoonlijk, ben eerder “stout”: ik verkies de Moeder Maagd, onze Moeder, en niet de Heilige Maagd aan het hoofd van een telefoondienst die dagelijks op een bepaald uur een boodschap stuurt: dat is niet de Mama van Jezus. En die veronderstelde verschijningen hebben niet veel waarde. Dat zeg ik als mijn persoonlijke mening. Wie denkt dat de Maagd Maria zou zeggen: “Kom morgen om dat uur en ik zal een boodschap zeggen aan die ziener?” Nee. (In het rapport Ruini worden) de twee verschijningen van elkaar onderscheiden. En ten derde, de ware kern van het rapport Ruini: het spiritueel feit, het pastoraal feit, mensen die daarheen gaan en zich bekeren, mensen die een Godsontmoeting hebben, die hun leven veranderen … Daar is geen toverstokje voor en dat spiritueel en pastoraal feit kan niet ontkend worden. Het is om alle gegevens te bekijken, met de antwoorden die de theologen mij gestuurd hebben, dat deze bisschop werd aangesteld – goed, omdat hij ervaring heeft – voor dat pastorale deel. En op het einde, zal iets gezegd worden.

Mimmo Muolo: Heiligheid, ook dank voor de zegen aan mijn landgenoten, zij zijn u dankbaar; zij hebben de zegen gezien en zijn heel tevreden.

Paus Franciscus: Dank u.

Greg Burke: Heiligheid, als ik stout mag zijn, we hebben alle taalgroepen gehad en het is zes uur …

Paus Franciscus: we hebben nog tijd.

Greg Burke: er is een vraag.

Paus Franciscus: één of twee.

Joshua McElwee van “National Catholic Reporter”: het laatste lid van de Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen [d:394], door een priester misbruikt, heeft in maart ontslag genomen. Mevrouw Marie Collins zei dat zij haar ontslag moest geven omdat de officials van het Vaticaan het advies niet in praktijk brachten van de Commissie – advies dat uzelf, Heilige Vader, heeft goedgekeurd. Ik heb twee vragen. Wie is verantwoordelijk? En wat doet u, Heilige Vader, om te waarborgen dat de priesters en bisschoppen in het Vaticaan uw aanbevelingen, die uw Commissie had gedaan, in praktijk brengen?

Paus Franciscus : Juist. Marie Collins heeft mij de zaak goed uitgelegd. Ik heb met haar gesproken: een goede vrouw. Zij blijft zich wel inzetten voor de opleiding van priesters. Het is een moedige vrouw die wil werken. Maar zij maakt deze beschuldiging en heeft een beetje gelijk. Waarom? Omdat er veel gevallen zijn die vertraging hebben, ze stapelen zich op … En dan moest daarvoor in die periode een wetgeving gemaakt worden: wat moeten de diocesane bisschoppen doen? Vandaag is er in bijna alle bisdommen een protocol dat in die gevallen moet gevolgd worden: een grote vooruitgang. Zo worden de dossiers goed opgemaakt. Het is een stap. Een andere stap: er zijn weinig mensen, er zijn daarvoor bekwame mensen nodig en het Staatssekretariaat en ook kardinaal Müller, zijn er aan het zoeken, zodat negen personen kunnen voorgesteld worden. Zopas werden er twee of drie aangenomen. De directeur van het Disciplinair Bureau, die goed was, werd vervangen, hij was zeer goed maar een beetje vermoeid: hij is teruggekeerd naar zijn land om daar hetzelfde werk te doen met zijn bisschop. En de nieuwe – een Ier, Mgr. Kennedy – is zeer goed, zeer efficiënt, vlug, dat helpt veel.

En dan is er nog iets anders. Soms sturen de bisschoppen iets op; als het protocol goed is, gaat het direct naar de “feria quarta”, die bestudeert het en neemt een beslissing. Als het protocol niet goed is, moet het teruggestuurd en opnieuw opgemaakt worden. Daarom wordt aan een hulp gedacht voor elk continent, of twee per continent, bijvoorbeeld, voor Latijns Amerika: één in Colombia en een andere in Brazilië … Het zou als een pre-rechtbank of continentale rechtbank zijn. Het wordt gepland. Voor de rest gaat het goed: de “feria quarta” bestudeert de zaak, de priester wordt uit de staat van geestelijke ontzet, hij keert terug naar zijn bisdom en dient beroep in. Voordien was het dezelfde “feria quarta” die het vonnis uitsprak en het beroep bestudeerde, maar dat is niet rechtvaardig. Ik heb een andere rechtbank opgericht en een onbetwiste persoon aan het hoofd gesteld: de aartsbisschop van Malta, Mgr. Scicluna, één van de sterksten tegen misbruik. En in die tweede rechtbank – omdat we rechtvaardig moeten zijn – heeft wie in beroep gaat, het recht zich te laten verdedigen. Als deze rechtbank de eerste veroordeling goedkeurt, is de zaak gesloten. Er blijft alleen (de mogelijkheid) een brief (te schrijven) en gratie te vragen aan de Paus. Ik heb nooit gratie verleend. Wij gaan met de zaken verder zoals ze staan. Marie Collins heeft op dat punt gelijk: maar wij ook, wij waren die weg opgegaan. Maar er stapelen zich 2.000 gevallen op.

Joana Haderer, Portugees agentschap "Lusa": Bijna alle Portugezen zeggen katholiek te zijn, bijna 90 % ; maar de manier waarop de samenleving zich organiseert en de beslissingen die zij neemt, zijn dikwijls tegengesteld aan de richtlijnen van de Kerk. Ik verwijs naar het homoseksueel huwelijk en abortus dat uit het strafrecht gehaald wordt. Binnenkort zal ook de discussie rond euthanasie beginnen. Hoe is het mogelijk?

Paus Franciscus: Ik denk dat het een politiek probleem is. En dat het geweten, ook het katholiek geweten, soms niet helemaal relevant is en dat de gepaste catechese ontbreekt, humane catechese … De Catechismus van de Katholieke Kerk [1] is een voorbeeld van catechese die ernstig en aangepast is. Ik geloof dat de vorming ontbreekt en ook de cultuur. Want het is vreemd: in sommige streken – ik denk aan Italië en gedeeltelijk Latijns Amerika – zijn er veel katholieken, maar ook antiklerikalen … “die de pastoor kunnen opvreten” (hij lacht). Een fenomeen dat zich soms voordoet en …

Joana Haderer: Baart u dat zorgen?

Paus Franciscus: Het is duidelijk dat mij dit zorgen baart. Daarom zeg ik de priesters – u zal het gelezen hebben – vlucht het klerikalisme. Want klerikalisme houdt de mensen op afstand. Vlucht het klerikalisme, het is een pest in de Kerk. Maar er is ook werk voor catechese, sensibilisering, dialoog, tot en met de menselijke waarden.

Dank u. En bidt voor mij, vergeet het niet.