'Eer uw vader en uw moeder'

Vandaag is het de laatste dag van het jaar onzes Heren 1978. Wij nemen afscheid van dit jaar, terwijl wij God danken voor al het goede dat wij gedurende de afgelopen twaalf maanden hebben ontvangen. Wij begroeten God en vragen Hem vergeving voor alle kwaad dat in de loop van deze twaalf maanden in de harten van de mensen, in de geschiedenis van de volken en in de geschiedenis van de continenten is neergeschreven. Vragen we God vergiffenis voor onze zonden, voor onze onvolkomenheden en nalatigheden. En bidden wij om de genade en de nodige krachten om de nieuwe tijdsperiode, het nieuwe jaar binnen te gaan en, zoals de apostel zegt, ons niet te laten overwinnen door het kwaad, maar het kwaad te overwinnen door het goede. (Rom. 12, 21) [[b:Rom. 12, 21]]

In de Kersttijd zijn onze gedachten en onze harten bijzonder gericht op de kinderen. En dat is goed, omdat het kind Jezus voor ons in Betlehem is geboren.

Maar vandaag zou ik willen, dat onze gedachten, onze harten en vooral onze gebeden die op de kleinsten en jongsten zijn gericht, uitgaan naar de ouderen. Ik heb niet zozeer de mensen van middelbare leeftijd (in hun volle lichamelijke krachten) voor ogen, maar veeleer die van gevorderde leeftijd: grootvaders en grootmoeders; de bejaarden.

Deze mensen worden soms aan hun lot overgelaten. Zij hebben te lijden van hun ouderdom. Zij hebben ook te lijden van verschillende kwalen die de ouderdom met zich meebrengt. Maar het grootste leed wordt hun aangedaan, wanneer zij niet het nodige begrip en de erkentelijkheid vinden van hen, van wie zij het recht hebben deze te verwachten.

Vandaag, op de zondag na kerstmis, toegewijd aan de verering van het gezin van Nazaret, moeten wij ons het vierde gebod van God in herinnering roepen en erover nadenken: 'Eer uw vader en uw moeder'. Dit gebod is van fundamenteel belang voor de ontwikkeling van de verhoudingen tussen de generaties, niet alleen in het gezin, maar ook in de hele samenleving. Bidden wij God, dat deze verhoudingen zich ontwikkelen in de geest van het vierde gebod!

Juist naar de ouderen moeten wij met eerbied opzien ('eer!'); aan hen hebben de gezinnen hun bestaan te danken, de opvoeding en het levensonderhoud, die dikwijls met harde arbeid en veel moeiten werden betaald.

Zij mogen niet worden behandeld alsof ze voortaan overbodig zouden zijn. Ook wanneer hun soms de krachten ontbreken om de eenvoudigste handelingen te verrichten, hebben zij evenwel de levenservaring en levenswijsheid die de jongeren heel dikwijls missen. Overwegen wij de woorden van de heilige Schrift: 'Hoe aantrekkelijk is het, als mannen met grijze haren recht spreken, en als oudere mensen goede raad weten! Hoe aantrekkelijk is wijsheid bij oude mensen en doorzicht en goede raad bij mensen van aanzien! Rijke ervaring is de kroon van de oude mensen en de vrees voor de Heer is hun roem' (Sir. 25, 4-6) [b:Sir. 25, 4-6].

Daarom gaan vandaag de gedachten en het gebed van de paus uit naar u, bejaarden. Ik hoop dat alle aanwezigen van goede wil eensgezind zijn met de paus; ik hoop dat vooral de jongeren van goede wil zijn. De kleinkinderen houden van hun grootvaders en hun grootmoeders, en meer dan de anderen verstaan zij elkaar.

Besluiten wij zo dit jaar in de geest van toenadering tussen de generaties, in de geest van wederzijds begrip en onderlinge liefde.