De Kerk: 13. De heilige hiërarchische moeder Kerk

Dierbare broeders en zusters, goede dag

We hebben gehoord wat de apostel Paulus aan bisschop Titus zegt. Welke hoeveelheid deugden moeten wij bisschoppen wel hebben? We hebben het toch allen gehoord, niet? Het is niet makkelijk, het is niet makkelijk, want we zijn zondaars. We vertrouwen ons toe aan jullie gebeden opdat we enigermate die dingen zouden benaderen die de apostel Paulus aan alle bisschoppen aanbeveelt. Akkoord? Zullen jullie voor ons bidden?

Tijdens de voorbije catecheses [d:155] hebben we al de gelegenheid gehad, te beklemtonen hoe de Heilige Geest altijd de Kerk overstelpt met zijn gaven, in overvloed. Welnu, met de kracht en met de genade van zijn Geest laat Christus niet na bedieningen in het leven te roepen met het doel de christelijke gemeenschappen als zijn lichaam op te bouwen. Onder deze bedieningen onderscheidt men die van het bisschopsambt. In de Bisschop, geholpen door de presbyters en door de diakens, is het Christus zelf die aanwezig komt en zorg draagt voor zijn Kerk, door zijn bescherming en zijn leiding te verzekeren.

In de aanwezigheid en in de bediening van bisschoppen, presbyters en diakens kunnen we het ware gelaat van de Kerk erkennen: ze is de Heilige Hiërarchische Moeder Kerk. Het is precies door deze door de Heer gekozen en door het sacrament van de Wijding getekende broeders dat de Kerk haar moederschap uitoefent: door het Doopsel schenkt ze ons het leven als christenen door ons in Christus herboren te doen worden; ze waakt over onze groei in het geloof, ze begeleidt ons naar de omarming door de Vader om zijn vergiffenis te ontvangen; ze bereidt ons voor op de eucharistische tafel waar ze ons voedt met het Woord van God en met het Lichaam en het Bloed van Jezus; ze roept over ons de zegen van God en de kracht van zijn Geest af en ondersteunt ons gedurende heel de loop van ons leven en omhult ons met haar tederheid en met haar warmte vooral op de moeilijkste momenten van beproeving, van lijden en van sterven.

Dit moederschap van de Kerk komt op bijzondere wijze tot uitdrukking in de persoon en in het dienstwerk van de Bisschop. Inderdaad, zoals Jezus de Apostelen heeft gekozen en gezonden om het Evangelie te verkondigen en zijn kudde te weiden, zo zijn de Bisschoppen, hun opvolgers, aan het hoofd van de christelijke gemeenschappen gesteld als borgen van hun geloof en als levend teken van de aanwezigheid van de Heer in hun midden. Zo verstaan we dat het niet gaat om een gezagspositie, om een ere – ambt. Het bisschopsambt is geen erezaak, het is een dienstwerk. Jezus heeft het zo gewild. In de Kerk mag geen plaats zijn voor een wereldse mentaliteit. Een wereldse mentaliteit zegt: “Deze man heeft carrière gemaakt in de Kerk, hij is bisschop geworden”. Neen, neen in de Kerk mag geen plaats zijn voor deze mentaliteit. Het bisschopsambt is een dienstwerk, geen erezaak om mee te pochen. Bisschop zijn betekent altijd het voorbeeld van Jezus voor ogen houden die, als Goede Herder, gekomen is niet om gediend te worden, maar om te dienen (Mt. 20,28; Mc. 10,45) [[b:Mt. 20,28; Mc. 10,45]] en om zijn leven te geven voor zijn schapen. (Joh. 10, 11) [[b:Joh. 10, 11]] Heilige bisschoppen – in de loop van de kerkgeschiedenis zijn er veel heilige bisschoppen geweest, veel heilige bisschoppen – leren ons dat men dit ambt niet zoekt, niet vraagt, niet koopt, maar men aanvaardt het uit gehoorzaamheid, niet om zich te verheffen, maar om zich te buigen, zoals Jezus die “zich vernederd heeft door gehoorzaam te worden tot de dood, de dood aan een kruis” (Fil. 2, 8) [b:Fil. 2, 8]. Het is triest te zien dat een mens deze functie nastreeft en wanneer hij ze bereikt, dient hij niet, pronkt ermee en leeft alleen voor zijn ijdelheid.

Er is nog een ander element dat aandacht verdient. Toen Jezus de Apostelen gekozen en geroepen heeft, zag Hij ze niet afzonderlijk, de een los van de ander, maar samen, zodat ze bij Hem zouden blijven, als één gezin verenigd. Ook de Bisschoppen vormen één college, verzameld rond de Paus die behoeder en garant is van die diepe verbondenheid die Jezus en zijn Apostelen zo zeer ter harte ging. Hoe mooi is het dus wanneer de Bisschoppen, samen met de Paus, deze collegialiteit vertolken en er naar streven steeds meer en beter dienaren van de gelovigen te zijn, meer dienaren in de Kerk! We hebben dat onlangs ervaren in de Vergadering van de Synode over het gezin. Laten we denken aan alle Bisschoppen verspreid over de wereld. Ook al leven ze op plaatsen, in culturen, met gevoeligheden en tradities die verschillen en ver van elkaar verwijderd zijn – pas nog zei een bisschop me dat hij 30 uren vliegreis nodig had om van bij hem in Rome te komen – toch weten ze zich deel de een van de ander. Ze worden tolken van de innige band, in Christus, tussen hun gemeenschappen. En door het gezamenlijke kerkelijke gebed komen alle Bisschoppen tot luisteren naar de Heer en naar de Heilige Geest. Zo kunnen ze diepe aandacht koesteren voor de mens en voor de tekenen van de tijd. vgl: Gaudium et Spes [[[575|4]]] Geliefde vrienden, dit alles doet ons verstaan waarom de christelijke gemeenschappen de Bisschop als een grote gave ervaren. En ze zijn geroepen – beginnend met de presbyters en met de diakens – een oprechte en diepe verbondenheid met hem te onderhouden. Wanneer de gelovigen, de diakens en de presbyters niet met de bisschop verbonden zijn, is die Kerk niet gezond. Een Kerk die niet met de bisschop verenigd is, is een zieke Kerk. Jezus heeft deze eenheid van alle gelovigen met de bisschop gewild, ook van de diakens en van de presbyters. Ze doen dat in het bewustzijn dat het precies in de Bisschop is dat de band zichtbaar wordt van elke Kerk met de Apostelen en met alle andere gemeenschappen verenigd met hun Bisschoppen en met de Paus in de enige Kerk van de Heer Jezus die onze Heilige Hiërarchische Moeder Kerk is. Dankjewel.