Zoals Johannes de Doper verkondigt de Kerk Christus

Dierbare broeders en zusters, goeie dag !

Midden in het Evangelie van vandaag (Joh. 1, 29-34) [b:Joh. 1, 29-34] staat dit woord van Johannes de Doper: “Zie het Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld!” (Joh. 1, 29) [b:Joh. 1, 29]. Een woord, vergezeld van een blik en handgebaar die Jezus aanwijzen.

Stellen wij ons het tafereel voor. Wij staan aan de oever van de rivier de Jordaan. Johannes is aan het dopen; er is veel volk, mannen en vrouwen van alle leeftijden zijn naar daar gekomen, naar de rivier, om het doopsel te ontvangen uit de handen van deze man die velen aan Elia herinnert, de grote profeet die negen eeuwen eerder de Israëlieten gezuiverd had van afgodendienst en hen had teruggebracht tot het ware geloof van de God van het Verbond, de God van Abraham, Isaak en Jakob.

Johannes kondigt aan dat het rijk Gods nabij is, dat de Messias zich gaat manifesteren en dat men zich moet voorbereiden, zich bekeren en zich rechtvaardig gedragen; en hij begint in de Jordaan te dopen om het volk een concreet middel van boetedoening te geven. (Mt. 3, 1-6) [[b:Mt. 3, 1-6]] De mensen kwamen om berouw te tonen over hun zonden, om boete te doen, om hun leven te herbeginnen. Hij, Johannes, weet dat de Messias, de Gezalfde van de Heer, reeds nabij is, en dat het teken om Hem te herkennen, de Heilige Geest zal zijn die op Hem rust; Hij zal namelijk het echte doopsel brengen, het doopsel in de Heilige Geest. (Joh. 1, 33) [[b:Joh. 1, 33]]

En nu is het ogenblik daar: Jezus komt naar de oever van de rivier, te midden van het volk, de zondaars – zoals wij allemaal. Het is zijn eerste publieke daad, het eerste wat Hij doet wanneer Hij het huis in Nazareth verlaat, op Zijn dertigste jaar: Hij daalt af naar Judea, Hij gaat naar de Jordaan en laat zich door Johannes dopen. Wij weten wat er gebeurt – wij hebben het vorige zondag gevierd: de Heilige Geest daalt over Jezus neer als een duif en de stem van de Vader noemt Hem de veelgeliefde Zoon. (Mt. 3, 16-17) [[b:Mt. 3, 16-17]] Dat is het teken waarop Johannes wacht. Hij is het! Jezus is de Messias. Johannes is onthutst, omdat Hij zich op een ondenkbare manier manifesteert: te midden van de zondaars, gedoopt zoals zij, of eerder omwille van hen. Maar de Geest verlicht Johannes en doet hem begrijpen dat Gods gerechtigheid zo voltrokken wordt, dat Zijn heilsplan zich voltrekt: Jezus is de Messias, de Koning van Israël, niet met de macht van deze wereld, maar eerder als Lam Gods, dat de zonden van de wereld op zich neemt en wegneemt.

Zo toont Johannes Hem aan de mensen en aan zijn leerlingen. Want Johannes had een grote kring van leerlingen, die hem als geestelijk leidsman gekozen hadden en sommigen onder hen werden de eerste leerlingen van Jezus. Wij kennen hun naam goed: Simon, die Petrus zal genoemd worden, zijn broer Andreas, Jakobus en zijn broer Johannes. Allemaal zondaars; allemaal Galileeërs, zoals Jezus.

Dierbare broeders en zusters, waarom hebben wij lang stil gestaan bij dit tafereel? Omdat het beslissend is! Het is geen anekdote. Het is een beslissend historisch feit! Dit tafereel is beslissend voor ons geloof; en het is ook beslissend voor de zending van de Kerk. De Kerk is in alle tijden geroepen om te doen wat Johannes de Doper deed, om Jezus aan te wijzen voor de mensen, zeggend: Zie het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt! Hij is de enige Verlosser! Hij is de Heer, nederig, onder de zondaars, maar Hij is het, Hij: geen ander, geen machtige die komt; nee, nee, Hij is het!

Het zijn de woorden die wij priesters elke dag opnieuw in de Mis zeggen, wanneer wij aan het volk het brood en de wijn aanbieden die het Lichaam en Bloed van Christus geworden zijn. Dit liturgisch gebaar vertegenwoordigt heel de zending van de Kerk, die niet zichzelf verkondigt. Wee de Kerk die zichzelf verkondigt; zij verliest het kompas, zij weet niet waar zij gaat! De Kerk verkondigt Christus; zij brengt zichzelf niet, zij brengt Christus. Want Hij is het en Hij alleen die Zijn volk redt van zonde, het bevrijdt en naar het land van de ware vrijheid leidt.

Moge de Maagd Maria, Moeder van het Lam Gods, ons helpen geloven in Hem en Hem volgen.