Kruis- en quatertemperdagen

De Nederlandse bisschoppenconferentie regelde de kruis- en quatertemperdagen [1798|394] op de vergadering van 7 december 2004.

Waar van oudsher een bid- en boeteprocessies plaats vindt op de kruisdagen (de drie dagen voorafgaand aan Hemelvaart), kunnen deze kruisdagen facultatief op die dagen gehandhaafd worden. De quatertemperdagen worden als facultatieve dagen op de Nederlandse kalender geplaatst, nl. in elk seizoen één dag en wel telkens een woensdag. Daarbij worden de volgende thematieken aanbevolen (de getallen tussen haakjes verwijzen naar corresponderende Misformulieren uit het Altaarmissaal [4105]), nl.:

1. Tweede woensdag in maart; om oecumenische redenen aansluitend bij de biddag voor het gewas in de protestantse kerk in Nederland. Aanbevolen thematieken zijn: boete en verzoening; schepping, voor de vruchten der aarde/zaaitijd (26); voor landen waar mensen honger lijden (28); voor de vervolgde christenen (15); vluchtelingen en ballingen (29); voor hen die ons kwaad doen (45).
2. Woensdag na Pinksteren (na Pinksteren vanwege plaatsing buiten Paastijd en afstand t.o.v. kruisdagen) (aanbevolen thematieken - gezien zaterdag na Pinksteren in meerdere Nederlandse bisdommen als Priesterwijdingsdag genomen wordt: voor de Kerk (1); voor de bisschop (3), voor de priesters (6) of voor de bedienaren van de Kerk (8));
3. Woensdag na derde zondag in september (aanbevolen thematieken: na het binnenhalen van de oogst (27); voor de heiliging van de menselijke arbeid (25); voor behoud van vrede en gerechtigheid (22); (N.B. vredesweek: laatste volle week van september, mits daarin twee zondagen vallen); voor de gezinnen (599); voor de leken (12))
4. Woensdag in de eerste week van de Advent (aanbevolen thematieken: voor de vooruitgang van de volkeren (21); in alle nood (38); om eendracht te bevorderen (42); om de beleving van de christelijke liefde (41); voor de zieken (32), stervenden (33); voor de gevangenen (31) of krijgsgevangenen (30)).

Deze quatertemperdagen zijn vooral bedoeld als bijzondere dagen van smeekgebed, dat ondersteund kan worden door vormen van boete, vasten en/of goede werken.

Van oudsher zijn woensdag en vrijdag boetedagen (vgl. nog Aswoensdag en de vrijdagen door het jaar). Om echter niet teveel vieringen te culmineren op de vrijdag is gekozen voor een woensdag als quatertemperdag per seizoen. Buiten de Veertigdagentijd en Advent en buiten een hoogfeest, feest of (verplichte) gedachtenis kan men gebruik maken van Misformulieren voor verschillende noden en omstandigheden, maar deze kunnen enkel genomen worden als er op die dag geen verplichte gedachtenis of feest is. In de sterke tijden, resp. op hoogfeest, feest en (verplichte) gedachtenis daarentegen kan men het openingsgebed van die Misformulieren nemen als slotgebed van het gebed van de gelovigen (de voorbede).

Of men op deze dagen een processie houdt, resp. gebruik maakt van bijzondere zegeningen, voorzien in het Benedictionale (bijv. zegening van akkers, vruchten der aarde, werkinstrumenten enz.) wordt aan de plaatselijke omstandigheden overgelaten. Een kruiswegoefening kan ook aanbevolen worden. Gaat een processie aan de Eucharistieviering vooraf, dan vervalt de boete-akt van de Mis.